همشهری آنلاین: سرزمین خورشید تابان، مردمان سختکوش، برندهای مشهور لوازم خانگی و دوربین عکاسی، کیمونوهای خوش‌نقش‌ونگار، انیمیشن‌های جذاب، هاروکی موراکامی، آکیرا کوروساوا، بمب اتم، خودروهای کم‌مصرف، دستاوردهای علمی و تکنولوژیک و سامورایی‌های سلحشور؛ همه اینها نمادهایی هستند که ژاپن را در دنیا نمایندگی می‌کنند. اما جز اینها نمادی مشهور دیگری هم وجود دارد که به اندازه تک‌تک آن نمادها، و چه بسا بیشتر از آنها، در دنیا شناخته شده و طرفداران بسیاری هم دارد. این نماد چیزی نیست جز گودزیلا، هیولای ویرانگر مجموعه فیلم‌هایی به همین نام، که از سال ۱۹۵۴ بر پرده سینماها ظاهر شده و حالا نه‌تنها در ژاپن بلکه در سراسر جهان به‌عنوان استعاره‌ای فیلمیک از ایالات متحده و تمثیلی برای سلاح‌های اتمی شناخته می‌شود. همین شهرت و محبوبیت این هیولای دهشتناک است که باعث شد هالیوود روی آن دست بگذارد و به این فکر بیفتد که از قِبَل آن پول خوبی به جیب بزند. هرچه هم ژاپنی‌ها اعتراض کردند که این کار هالیوود غصب یکی از اسطوره‌های فرهنگی آنهاست، حرف‌شان به خرج کسی نرفت و هالیوود از ساخت بلاک باسترهای گودزیلایی‌اش دست نکشید.
گودزیلا آن‌قدر محبوبیت دارد که همچون بسیاری از ستارگان نامدار دنیای سرگرمی در پیاده‌روی مشاهیر هالیوود برای خودش ستاره دارد. این ستاره در سال ۲۰۰۴ همزمان با نمایش فیلم «گودزیلا: جنگ‌های نهایی» برای جشن پنجاه‌سالگی این شخصیت سینمایی به او تعلق گرفته است.گودزیلا در واقع تجسم قدرت طبیعت و سرنوشت فناپذیر انسان است که با شخصیت یک هیولای بدنهاد پیشاتاریخی ژاپنی آمیخته شده است؛ گودزیلا چیزی فراتر از یک اژدهای مدرن است.
گودزیلا از یک سو تجسم بمب‌اتمی است که مسبب خلق او شد و از سوی دیگر خود قربانی این بمب است. او در واقع نمادی از ترس و خشم ژاپنی‌ها در سال‌های پساجنگ جهانی دوم از بمب اتم است. همچنین او نماد خشم و انتقام‌جویی ملت ژاپن هست. در واقع ژاپنی‌ها به‌دنبال محملی بودند که تحقیر ناشی از جنگ جهانی دوم را فراموش کنند و از همین رو سینما و هیولایی به نام گودزیلا را که محصول و مخلوق مهلک‌ترین دستاورد تکنولوژیک بشر بود بهانه قرار دادند. فیلم‌های گودزیلا اغلب دارای معانی پنهان سیاسی است؛ برخی اوقات این مضامین سیاسی به‌طور زیرکانه‌ای مطرح شده‌اند و گاهی نیز لحنی خشن و بی‌پروایانه ارائه داشته‌اند. به‌دلیل تصویر ارائه شده از این هیولا که در فیلم‌های اولیه ژاپنی به‌طور ویژه به تخریب پل‌ها و زیرساخت‌های شهری ساخت بشر دست می‌زند، برخی از کارشناسان و منتقدان سینما، گودزیلا را هیولایی مخالف تکنولوژی‌های نوین و ساخته‌های مدرن دست بشر قلمداد کرده‌اند. از همین روست که بسیاری وی را نمادی از ترس ژاپنی‌ها از وقوع جنگ اتمی و ویران شدن ژاپن و بازگشت این کشور به دوران پیشاتمدن امروزی‌شان دانسته‌اند. البته همه فیلم‌های گودزیلا مضامین سیاسی ندارند، برخی از آنها مضامین یا لحن تلخ و سیاه دارند، برخی از این فیلم‌ها صرفا در رده‌بندی فیلم‌های اکشن قرار می‌گیرند که در آنها موجودات فضایی و سایر هیولاها و غول‌های رقیب گودزیلا نیز به تصویر کشیده شده‌اند.
گودزیلا در فیلم‌های ابتدایی موجودی خرابکار و ویرانگر و بدنهاد و بدسرشت ترسیم شده بود اما به‌تدریج دچار تحول شد و چهره اولیه‌اش رنگ باخت. در فیلم‌های متأخرتر چهره‌ای دوستدار و محافظ انسان‌ها و محیط‌زیست از او ارائه شد. حتی درنظر برخی از کودکان گودزیلا به‌عنوان یک قهرمان شناخته می‌شود. هرچه زمان جلوتر رفت و فیلم‌های بیشتری از گودزیلا ساخته شدند این شخصیت افسانه‌ای- سینمایی در برخی از فیلم‌ها به‌عنوان حامی ملت ژاپن یا حامی کل دنیا در برابر تهدیدات و در برخی از فیلم‌ها همچنان به‌عنوان موجودی خرابکار به تصویر کشیده شده است.
نظر شما