اسیدهای آمینه به عنوان پیش‌ساز پروتئین‌ها و به عنوان مکمل غذایی

به گزارش همشهری آنلاین، پروتئین‌ها مولکول‌های بزرگی هستند که همه در ساختار بدن ما و هم در کارکردهای آن نقش حیاتی دارند.

بدن ما برای ساختن پروتئین‌ها و در نتیجه کارکرد درست به ۲۰ نوع اسیدآمینه نیاز دارد. ۹ تا از این اسیدآمینه‌ها را اسیدآمینه‌های «ضروری» می‌نامند، زیرا خود بدن قادر به ساختن آنها نیست و حتماً باید با مصرف غذاها آنها را وارد بدنتان کنید. این نوع اسیدآمینه‌های ضروری ازجمله در غذاهایی مانند انواع گوشت‌ها، تخم‌مرغ و لبنیات یافت می‌شوند.

اسیدهای آمینه به دو دسته «ضروری» (شامل ۹ اسیدآمینه که بدن قادر به ساختن آنها نیست و باید از راه غذا دریافت شوند) و «غیرضروری» (شامل یازده اسیدآمینه که بدن می‌توان آنها را بسازد) تقسیم می‌شوند.

اسیدهای آمینه ضروری

۹ اسیدآمینه ضروری برای انسان‌ها که بدن‌های شما قادر به ساختن آنها نیست و باید از طریق مصرف غذا تأمین شوند، شامل این‌ها می‌شوند:

یک: هیستیدین: این اسیدآمینه به ساخت یک ماده ناقل عصبی در مغز به نام هیستامین کمک می‌کند. هیستامین نقش مهمی در عملکرد ایمنی بدن، هضم غذا، خواب و عملکرد جنسی دارد.

دو- ایزولوسین: این اسیدآمینه در سوخت‌وساز عضلانی و عملکرد سیستم ایمنی بدن شما دخیل است همچنین به بدن شما در ساخت هموگلوبین (رنگ‌دانه ناقل اکسیژن در سلول‌های سرخ خون) و تنظیم انرژی کمک می‌کند.

سه- لوسین: این اسیدآمینه به بدن شما در ساخت پروتئین و هورمون‌های رشد کمک می‌کند. همچنین در رشد و ترمیم بافت عضلانی، التیام زخم‌ها و تنظیم میزان قند خون نقش دارد.

چهار- لیزین: این اسیدآمینه در تولید هورمون‌ها و انرژی نقش دارد. لیزین همچنین برای جذب کلسیم و عملکرد سیستم ایمنی مهم است.

پنج- متیونین: این اسیدآمینه به رشد بافت‌های بدن، سوخت‌وساز یا متابولیسم و دفع مواد زائد کمک می‌کند. متیونین همچنین در جذب مواد معدنی ضروری ازجمله روی (یا زینک) و سلنیوم دخالت دارد.

شش- فنیل آلانین: این اسیدآمینه برای تولید پیام‌رسان‌های شیمیایی یا ناقل‌های عصبی در مغز شما ازجمله دوپامین، اپی‌نفرین و نوراپی‌نفرین ضروری است. همچنین در تولید اسیدهای آمینه دیگر دخیل است.

هفت- ترئونین: این اسیدآمینه نقش مهمی در ساخت دو پروتئین ساختاری مهم بدن یعنی کلاژن و الاستین که چارچوب پوست و بافت همبند شما را می‌سازند.

ترئونین همچنین در تشکیل لخته‌های خون از خونریزی جلوگیری می‌کنند، نقش دارد.

ترئونین در سوخت‌وساز چربی و عملکرد سیستم ایمنی دخیل است.

هشت- تریپتوفان: تریپتوفان به حفظ تعادل صحیح نیتروژن بدن شما کمک می‌کند.

همچنین در ساخت یک ناقل عصبی یا پیام‌رسان شیمیایی دیگر در مغز به نام سروتونین دخالت دارد. سروتونین خلق‌وخو، اشتها و خواب شما را تنظیم می‌کند.

نه- والین: این اسیدآمینه در رشد عضلانی، بازسازی بافتی و تولید انرژٰی در بدن دخیل است.

اسیدهای آمینه غیرضروری

بدن شما می‌تواند بقیه 11 اسیدآمینه موردنیاز خود را بسازد و به همین علت آنها را اسیدهای آمینه غیرضروری می‌نامند:

اسیدهای آمینه غیرضروری عبارت‌اند از: آلانین، آرژینین، آسپاراژین، آسپارتیک اسید، سیستئین، اسید گلوتامیک، گلوتامین، گلیسین، پرولین، سرین و تیروزین.

برخی از این یازده اسید آمینه غیرضروری در گروهی با عنوان اسیدآمینه‌های «مشروط» (conditiuonal) قرار داده می‌شوند. منظور این است که این اسیدهای آمینه هنگامی بیمار هستید یا در شرایط استرس قرار دارید، ضروری شمرده می‌شوند و باید از راه غذا دریافت شوند.

این اسیدآمینه‌های مشروط شامل آرژینین، سیستئین، گلوتامین، تیروزین، گلیسین، پرولین و سرین و اورنیتین می‌شوند.

(اورنیتین یک اسیدآمینه است که در ساختمان پروتئین‌ها نقشی ندارد و می‌تواند از مواد غذایی دریافتی یا از اسیدآمینه آرژینین منشأ بگیرد).

اسیدهای آمینه به عنوان مکمل غذایی

شما می‌توانید همه اسیدهای آمینه موردنیازتان از طریق مصرف یک رژیم غذایی سالم و متعادل به دست بیاورید.

اما برخی از افراد از مکمل‌های اسیدهای آمینه به هدف تقویت کارکرد ورزشی، بهبود خلق‌وخو یا رسیدن به خواب بهتر استفاده می‌کنند.

ازجمله اسیدهای آمینه‌ای که مصرف به شکل مکمل رایج است می‌توان به تریپتوفان، سیترولین، آرژینین، لیزین و گلوتامین اشاره کرد.

(سیترولین اسید آمینه‌ای ست که در ساختمان پروتئین‌ها نقشی ندارد و کارهای دیگر در بدن انجام می‌دهد. این اسید آمینه می‌تواند از مواد غذایی دریافتی یا از اسیدآمینه گلوتامین منشاء بگیرد).

همچنین مکمل‌های «اسیدهای آمینه شاخه‌دار» (BCAA) شامل لوسین، ایزولوسین و والین که هر سه آنها جزء اسیدهای آمینه ضروری هستند، به صورت مکمل مصرف می‌شوند.

کراتین نیز که به طور طبیعی در بدن ساخته می‌شود و به صورت مکمل هم در دسترس است، گاهی در رده اسیدهای آمینه قرار داده می‌شود، اما کراتین در واقع از ترکیب سه اسیدآمینه گلیسین، آرژینین و متیونین ساخته شده است (بنابراین بهتر است آن را یک اسید آلی نیتروژن‌دار غیر پروتئینی نامید). کراتین به شکل کراتین فسفات برای ذخیره انرژی در عضلات در بدن به کار می‌رود.

به یاد داشته باشید که روند نظارتی دقیقی که درباره داروها وجود دارد، درباره مکمل‌ها اجرا نمی‌شود و پیش از شروع هر مکملی ازجمله مکمل‌های اسیدآمینه باید با پزشکتان مشورت کنید.