همشهری آنلاین – حسن حسن‌زاده: در سال‌های منتهی به پیروزی انقلاب اسلامی، نوحه‌ها و اشعار هیئت‌هایی که از شهرری، تهران و شهرهای اطراف خود را به حرم عبدالعظیم حسنی (ع) می‌رساندند، با وجود نظارت شدید گاردی‌ها و ماموران حکومت با هدف روشنگری و شناساندن ابعاد تاریک حکومت طاغوت اجرا می‌شد.
قصه‌های خواندنی تهران را اینجا دنبال کنید
حاج محمد نوروزی‌نیا، پیرغلام اهل بیت(ع) و یکی مداحان و روضه‌خوان‌هایی که بارها در این مراسم آیینی برای عزادران نوحه و روضه‌خوانی کرده است، از حال و هوای مسلمیه در آن روزهای تاریخی می‌گوید: «مرسوم بود هیئت‌هایی که از شهر ری، تهران و شهرهای اطراف برای شرکت در مراسم مسلمیه به حرم عبدالعظیم حسنی می‌رفتند در شب اول اشعاری درباره امام باقر(ع) و مسلم بن عقیل، شب دوم نوحه‌هایی درباره مسلم بن عقیل و در شب آخر اشعار مرتبط با عرفه و مسلم بن عقیل بخوانند. در ایام انقلاب اما اشعار کمی تغییر کرده بود. شعرها اگرچه درباره همان موضوعات مرتبط بود، اما در دل خود گوشه و کنایه‌هایی به حکومت طاغوت داشت. شعرها به شکلی هنرمندانه مخاطبان را با طاغوت و یزیدیان زمان آشنا می‌کرد تا ابعاد ظلم و جور حکومت برای مردم روشن شود، آن هم در روزهایی که مراسم با نظارت و حضور گاردی‌ها و نیروهای شاه برگزار می‌شد.»
نوروزی به یکی از معروف‌ترین اشعاری که در ایام منتهی به انقلاب در مراسم مسلمیه اجرا شد اشاره می‌کند: «یکی از معروف‌ترین و اثرگذارترین اشعار حماسی و انقلابی این مراسم را مرحوم محمد منتظر سروده بود که توسط حاج سید عباس زریباف خوانده شد: بشنو ز من یزید خائن/ بنگر به ایوان مدائن/ عبرت بگیر ای مرد باطل/ زنده نمی‌مانی/ دنیا شود فانی/ هیهات و هیهات من الذله... این شعر که در ابیات بعد به مسلمیه هم مربوط می‌شد در روزهای انقلاب مردم را با ماهیت حکومت وقت آشنا کرد.» مراسم مسلمیه نه تنها در سال منتهی به پیروزی انقلاب، بلکه از اوایل دهه ۵۰ حال و هوای انقلابی داشت.
نوروزی می‌گوید: «از سال ۱۳۵۰ نوحه‌ها و اشعاری که در مسلمیه خوانده می‌شد رنگ و بوی انقلابی و ضد طاغوتی داشت. هرچند در سال پیروزی انقلاب اسلامی، حکومت وقت چنان محدودیتی برای هیئت‌ها ایجاد کرده بود که علاوه بر حضور ماموران در روزهای اجرای مراسم، به بسیاری از نوحه‌خوان‌های برجسته آن دوران مانند شاه‌حسین بهاری و حاج سید عباس زریباف اجازه نوحه‌خوانی نمی‌دادند. به این صورت که پیش از حرکت هیئات از مسئول هیئت می‌پرسیدند مداح شما چه کسی است. به یاد دارم که آن سال نوحه‌خوان‌های جوان کار را به دست گرفتند و با وجود فشار ماموران باز هم همان اشعار ضدطاغوتی را خواندند.»
در بحبوحه انقلاب اسلامی نیز عزاداران در مراسم اعلامیه پخش می‌کردند. مکتب‌الهادی شهرری به عنوان یکی ازکانون‌های مهم مبارزاتی شهرری و موسس آن حجت الاسلام زمانی از جمله روحانیونی بود که در پخش اعلامیه نقش داشت. پس از پیروزی انقلاب هم فضای مسلمیه همیشه انقلابی باقی ماند. به عنوان مثال، در سال‌های نخست پیروزی انقلاب شعارهایی مانند مرگ برآمریکا در مسلمیه شنیده می‌شد و یا در ایام دفاع مقدس نیز با توجه به فلسفه مسلمیه اشعاری درباره رشادت رزمندگان خوانده می‌شد.»
نظر شما