توریسم هر چند در دنیا جای و نامی دارد و بسیاری با کشف واقعیت آن، صنعت گردشگری را در کشور خود راه‌اندازی کرده‌اند؛ اما درآمد زیر یک درصدی که این صنعت برای ایران به همراه داشته، عنوان صنعت را به بیراهه می‌کشد، حتی اگر بخواهیم با جبر و تلقین این عنوان را رسمی کنیم. [آشنایی با سازمان جهانی گردشگری]
زمانی که در چشم‌انداز 20 ساله، گردشگری را اسماً جایگزین نفت می‌کردند که در سال 1404 بتواند 20 میلیون گردشگر را جذب کند، نیم نگاهی به رتبه دهم ایران از نظر منابع تاریخی، فرهنگی و طبیعی داشتند؛ اما این نگاه، مثل همیشه در حد همان نگاه ماند. گواه این ادعا، آمارها و درآمدی است که از محل گردشگری نصیب ایران شده است.
عوامل و دلایل مختلفی در عدم رشد گردشگری و ارتقای آن به صنعت وجود دارد که یکی از آنها امنیت و تضمین آن است. عاملی که با کوچکترین خدشه و شکی در آن، تصمیم برای سفر را متزلزل می‌کند.ایران نیز از این امر مستثنی نیست.
در حالی که در پاره‌ای موارد بیش از هر چیز نقش تبلیغات منفی خارجی پررنگ شمرده می‌شود؛ اما تلاشی نیز برای تلطیف فضا نشده و یا تلاش‌های صورت گرفته کفایت بهبود شرایط موجود را نمی‌کند.با این حال هر سال آمارهای نجومی از میزان گردشگران هر شهر توسط سازمان میراث فرهنگی و گردشگری منتشر می‌شود؛ آمارهایی که اگر برای فعالان بخش گردشگری نان ندارد، برای گروهی دیگر نام دارد.
تحولات سیاسی و تزلزل گردشگری
سال جاری اگرچه شروع خوبی برای هتلداران از نظر میزبانی ... گردشگران خارجی داشت؛ اما نزدیکی به زمان انتخابات و مسایل پس از آن، موجب شد که تورهای خارجی انصراف خود را برای سفر اعلام کنند. این انصراف‌ها تا آنجا پیش رفته است که باعث شود هتل‌های اصفهان به‌عنوان یکی از پرجاذبه‌ترین شهرهای ایران دچار بحران شود.
خبر بحران هتل‌های اصفهان را علی‌اصغر رضایت، رئیس اتحادیه هتلداران اصفهان، اعلام می‌کند و آن را به دلیل ادامه انصراف تورها که تا آبان ماه هتل‌ها را رزرو کرده بودند، دنباله‌دار می‌داند.
وی، اعلام می‌کند که 98 درصد درخواست‌های ورود به ایران لغو شده است.رضایت، میزان ضرر و زیان تنها یکی از هتل‌های 5 ستاره اصفهان از بابت لغو تورهای خارجی را 600 میلیون تومان بیان می‌کند و خسران دیگر هتل‌ها را نیز به همان نسبت و بر اساس درجه شان حداقل تا 200 میلیون تومان می‌داند.
رئیس اتحادیه هتلداران اصفهان، علاوه بر لغو تورهای خارجی به‌عنوان عامل مهم بحرانی شدن شرایط هتل‌ها، نبود آب در زاینده‌رود را از دیگر عوامل اعلام می‌کند.در همین راستا اتحادیه هتلداران نامه‌ای خطاب به رئیس سازمان میراث فرهنگی و گردشگری نوشته و درخواست اتخاذ تصمیمی عاجل برای خروج از شرایط فعلی را کرده که البته تاکنون بی‌جواب مانده است.
افق‌ها کدرتر می‌شود
در میان هتل‌هایی که مهمانانشان را از دست داده‌اند، آنها که برای ساخت یا تعمیرات و نوسازی از سازمان میراث فرهنگی و گردشگری وام‌های میلیاردی گرفته‌اند و ماهانه باید ده‌ها میلیون تومان ادای دین کنند، شرایط بدتری را در این دوران رکود تجربه می‌کنند.به گفته رضایت، این هتلداران با ترسیم آینده‌ای بهتر برای گردشگری سرمایه‌گذاری کرده‌اند؛ اما اکنون چیزی جز ضرر شامل حالشان نشده است.
آمار گردشگران و درآمدهای متضاد
بر اساس آنچه سازمان میراث فرهنگی و گردشگری اعلام می‌کند، تنها در ایام نوروز میزان گردشگران کل کشور از جمعیت ایران بیشتر است. نتایج این آمارها حاصل محاسبه ورود مسافران و سکونت 24 ساعته آنها در هر شهر است.
در شرایطی که آمارهای دولتی صحت داشته باشد، هتل‌ها و مهمان‌پذیرهای کشور باید لبریز از مسافر باشد؛ اما این طور نیست.رئیس اتحادیه هتلداران اصفهان، با بیان این مطلب، اضافه می‌کند که گردشگر کسی است که علاوه بر 24 ساعت اقامت در یک مکان، حداقل هزار دلار نیز هزینه کند.
این نظر بر اساس پیش‌بینی‌هایی که برای اشتغالزایی و کسب درآمد برای صنعت توریسم می‌شود، بیش از همه به حقیقت نزدیک است؛ چرا که تنها در این شرایط است که از توریسم، 900 چرخه اقتصادی به حرکت در می‌آید.
شعار کاغذی
نگاهی به وضعیت دیگر کشورها همت ایران برای دستیابی به شعار جذب 20 میلیون گردشگر در سال 1404 را مشخص می‌کند بدون آن که نیازی به تحلیل داشته باشد.
رضایت، به‌عنوان نمونه قطر را که از نظر وسعت در حد یکی از استان‌های ایران است و 81 درصد اقتصاد آن وابسته به نفت است، مثال می‌آورد.
وی می‌گوید: در سال 2004 میزان تولید ناخالص ملی این کشور 8/34 درصد بود. پیش‌بینی این کشور برای سال 2015 جابجایی 50 میلیون مسافر، 320 هزار پرواز، حمل 2 میلیون تن بار در سال است. تعداد تخت‌های هتل‌های قطر در سال 2004، 3 هزار و 706 واحد بود که در 2007 به 7 هزار و 398 واحد رسید و در سال 2010 باید به 12 هزار و 500 واحد برسد.این در حالی است که هم‌اکنون مجموع تخت‌های اصفهان 3 هزار تخت است.
به گفته رضایت، مجموع هزینه‌ای که قطر برای دستیابی به کسب درآمد 97 میلیارد دلاری در سال 2011 از محل درآمد ناخالص ملی کرده، 15 میلیارد دلار برای توسعه توریسم و هتلداری است.
وی در مقایسه می‌گوید: وسعت ایران 30 برابر قطر است؛ اما به میزان 10 برابر آن در ایران هزینه نشده است.ایران همچنان به لحاظ موقعیت طبیعی و تاریخی جزو کشورهای اول است؛ اما سهم آن از درآمد گردشگری در دنیا یک‌درصد است.
بر این اساس، در شرایطی که پیش‌بینی شده تعداد گردشگران جهان تا سال 2010 به یک میلیارد نفر خواهد رسید و درآمد حاصل از آن 1550 میلیارد دلار خواهد شد و بیش از 100 میلیون شغل در جهان ایجاد خواهد کرد، با توجه به نرخ بیکاری کشور و اشتغالزایی 4 تا 10 نفر به ازای ورود هر گردشگر، توجه به این بخش می‌تواند علاوه بر اشتغالزایی، سالانه درآمدی 2 برابر درآمدهای نفتی کشور به همراه داشته باشد.
همشهری استانها
