البته اگر سن شما بالاتر از 27 سال است و 27 سال پیش هم در رده سنی روزه داران بوده‌اید، یک بار دیگر هم این شرایط را تجربه کرده بودید. شب هایی کوتاه و روزهایی بلند. با نگاهی به شب های کوتاه ماه رمضان و فرصت کمتر برای عبادت و شب نشینی و تغذیه جسمانی و روحانی، نوع زندگی در روزهای ماه رمضان امسال را مرور می کنیم.
شما از ساعت 9 صبح تا ساعت15 در محل کار هستید. چیزی در حدود 6ساعت؛ نیم‌ساعت کمتر و بیشتر به مرام صاحب‌کار بستگی دارد. شما در این مدت فعالیت‌ها‌ی روزانه‌تان را انجام می‌دهید. فعالیت‌ها‌یی که بر اساس آن حقوق می‌گیرید. در این روزها، شما با زبان روزه در محل کار هستید. ارباب‌رجوع به روال سابق به دفتر کار شما مراجعه می‌کند و شما به روال سابق اقدام به راه انداختن کار آن‌ها می‌کنید.
در این 6ساعت توان فکری شما نسبت‌به روزهای ماه‌ها‌ی دیگر کمتر است، اما ثواب لحظه‌لحظه نفس کشیدن‌تان، آن‌طور که در روایات و حکایات آمده، فراتر از چندین و چند‌ماه ثواب خواندن نماز است.صبح به‌جای خوردن صبحانه در محل کار و همراه با همکاران، 20دقیقه‌ای زودتر کار را شروع می‌کنید و ظهر در وقت ناهار، مدت نمازتان را افزایش می‌دهید و احتمالاً چند جزیی از قرآن کریم را قرائت می‌کنید.
- شما از ساعت15 تا ساعت20 فرصت پیدا می‌کنید تا کمی استراحت کنید. اگر فاصله منزل و محل کارتان طولانی نباشد چیزی در حدود 5ساعت زمان دارید تا در آرامش کامل، بخوابید. بر اساس روایات، خواب مؤمن روزهدار ثوابی معادل با چندین و چند سفر مکه است. روزهای طولانی و شب‌ها‌ی کوتاه ماه رمضان امسال یکی از ویژگی‌ها‌یش همان فرصت بیشتر برای خواب است.
تا زمان افطار البته تماشای اخبار از تلویزیون و تماشای برنامه‌ها‌ی پیش از افطار صدا‌و‌سیما توصیه میشود. در این مدت می‌توانید به‌جای استفاده از توان فکری‌تان -که در این ساعات به‌شدت تحلیل رفته است- به فعالیت‌ها‌ی عقب‌مانده منزل بپردازید. حتی اگراین کار از سوی یک‌فرد روزهدار هم انجام شود، ثواب زیادی دارد.
- از ساعت20 تا ساعت5 صبح تنها 9ساعت زمان باقی دارید. این کوتاه‌ترین زمان میان افطار تا سحر است. بر اساس اعلام یک‌مرکز تحقیقاتی، هر 27سال یک‌بار ماه مبارک رمضان با تابستان همزمان شده و 30روز این ماه در فصل گرما قرار میگیرد. ویژگی فصل تابستان هم روزهایی بلند و شب‌ها‌یی کوتاه است. به‌همین‌دلیل روزه‌دارانی با تحمل 15 ساعت روزهداری در شبانه‌روز خواهید‌بود و فاصله استراحت بدن برای روزهای دوباره هم 9ساعت در شبانه‌روز است.
از زمان اذان مغرب، شما به‌طور‌میانگین هر 3ساعت یک‌بار، یکی از وعده‌ها‌ی غذایی را مصرف می‌کنید. افطار، شام و سحری هر سه جزو قسمت‌ها‌ی جدایی‌ناپذیر فرهنگ ما ایرانی‌ها در شب‌ها‌ی رمضان است. تصور کنید معده هر انسان در هر 3ساعت، یک‌بار پر شود؛ فکر نمی‌کنید فاجعه‌ای در راه است؟ تصور کنید این شکم و معده فردا قرار است 15ساعت بدون استفاده باشند.
درباره سحری توصیه‌ها‌ی زیادی شده است و به‌همین‌دلیل تحت هیچ شرایطی نباید قید آن را بزنید. یک متخصص تغذیه می‌گوید: مصرف نکردن وعده سحری باعث از بین رفتن اثرات مفید روزه میشود. علی شمس نورایی در خصوص فواید خوردن سحری و ویژگی‌ها‌ی این وعده غذایی می‌گوید:
حذف وعده سحری برای سلامت افراد ضرر دارد و با توجه به طولانی بودن زمان روزهداری در فصل تابستان، به همه روزه‌داران توصیه میشود که حتماً سحری را در برنامه غذایی خود داشته‌باشند. وی گفت: با توجه به طولانی بودن زمان روزهداری در فصل تابستان که حدود 14تا 15ساعت است، مصرف غذای مقوی و نوشیدن مایعات در وعده غذایی سحری می‌تواند انرژی مورد‌نیاز برای فعالیت روزانه روزه‌داران را تأمین کرده و عوارض ناشی از کمبود مواد‌غذایی و مایعات را در بدن کاهش دهد.
حتی درباره چگونگی مصرف مواد‌غذایی در هنگام سحر هم توصیه‌ها‌ی زیادی شده است؛ این‌که غذاهایی با انرژی زیاد خورده شد ه یا مواد قندی در وعده سحر بیشتر از دیگر مواد غذایی مصرف شود هم جای بحث دارد.بسیارى از افراد معتقدند، هنگام سحر باید از مواد‌غذایى که انرژى بالایى دارند، استفاده کنند تا در طول روز احساس گرسنگى نکنند. به‌همین‌خاطر خوردن غذاهاى چرب را ترجیح مى‌دهند، ولى باید توجه داشت که به‌دنبال مصرف مواد‌غذایى چرب، تشنگى شدیدى به وجود می‌آید که باعث ایجاد مشکلات عدیده‌اى در این افراد مى‌شود.
از سوی دیگر عده‌اى مواد‌قندى را ترجیح مى‌دهند. ذکر این نکته ضرورى است که مصرف مواد‌قندى و شیرینى به مقدار زیاد و در یک‌وعده، باعث افزایش ناگهانى هورمون انسولین در خون میشود و با توجه به این‌که این هورمون باعث کاهش قند‌خون مى‌شود، ممکن است عوارضى چون سرگیجه، بى‌حالى، پرخاشگرى، عصبانیت و ضعف ناگهانى به‌وجود آید.
درباره وعده افطار و شام، اما بحث زیاد است.
برخی اعتقاد دارند که اگر افطاری سبک نوش‌جان کنند، جا برای خوردن شامی مناسب هم وجود دارد. بنابر‌این می‌توانند در طول این مدت هر دو وعده غذایی را میل کنند. بعضی هم با حذف قسمت اعظمی از مراسم افطار، به سراغ وعده شام می‌روند و بساط خورد و خوراک شام را مهیا میکنند. اما محققان و پزشکان اعتقادی دیگر دارند؛ محققان می‌گویند، وعده افطار باید کامل مصرف شود، زیرا فرد پس از مدت‌زمان طولانی گرسنگی به بسیاری از انواع مواد‌غذایی نیاز دارد.
همین محققان آن‌جا که موضوع شام پیش می‌آید، کمی ملایم تر توصیه میکنند. آن‌ها اعتقاد دارند، شام در شب‌ها‌ی رمضان باید سبک و مقوی باشد. توصیه پزشکان این است که به هیچ عنوان شام سنگین در شب‌ها‌ی کوتاه تابستانی مصرف نشود تا معده دچار مشکلات متعدد در هضم و جذب این مواد نشود.
قسمت مهمی از زندگی افراد در نیمروز ابتدایی 24ساعت می‌گذرد که البته این نیمروز در ماه مبارک رمضان حال‌‌و‌هوای خاصی دارد. ویژگی روزهای طولانی تابستان آن‌هم در شرایطی که فرد نیز روزهدار است، جالب و سازنده است. می‌دانید بر اساس تحقیقات به‌عمل‌آمده از سوی متخصصان سلامت، روزه تا حدودی سلامت انسان را تضمین و به طول عمر می‌افزاید؟
-دکتر کارل(آمریکایی): بر لزوم روزهداری در تمام ادیان تأکید شده است. در روزه ابتدا گرسنگی و گاهی نوعی تحریک عصبی و بعد ضعف احساس میشود. در عین حال تغییرات مهمی صورت میگیرد و بالاخره تمام اعضا مواد خاص خود را برای نگهداری و تعادل محیط داخلی و قلب قربانی میکنند. به‌‌این‌‌ترتیب روزه تمام بافت‌های بدنی را می‌‌شوید و آن‌ها را تازه می‌کند.
- دکتر تومانیانس: فایده کم‌‌خوردن و پرهیز کردن از غذاها در مدتی کوتاه آن است که چون معده در مدت یازده‌‌ماه مرتب پر از غذا بوده، طی یک‌‌ماه روزهداری مواد زاید آن دفع میشود. همین‌‌طور کبد که برای هضم غذا مجبور است، دائماً صفرای خود را مصرف کند، در این مدت سی‌‌روز، ترشحات صفراوی را صرف حل کردن باقی‌مانده غذای جمع‌‌آوری‌‌شده خواهد‌کرد. به‌علاوه، دستگاه ها‌ضمه در نتیجه کم‌‌خوردن غذا، اندکی فراغت حاصل کرده و رفع خستگی می‌کند.
-آلکسی سوفورین(طبیب روسی) کتابی به نام امساک در غذا به رشته تحریر درآورده که در آن مدت روزه طبی چهل‌روز تمام است؛ روزهای که نه سحری دارد و نه افطاری. تنها چیزی که روزهدار مجاز است بخورد فقط آب، آب‌میوه و چای است. او معتقد است، حتی مسلولین که نیاز به تقویت بیشتری دارند اگر این رژیم عجیب را بگیرند با سرعت غیرقابل‌‌تصوری بهبود خواهند‌یافت!
نیاز به خواب مثل نیاز به غذا ضروری است، لذا باید طوری در شبانه‌روز برنامه‌ریزی کرد که به اندازه کافی خوابید.هنگام ماه مبارک رمضان، اغلب به‌طور‌اجبار تغییراتی در خواب و بیداری افراد به وجود می‌آید، لذا توصیه می‌کنیم ساعات خواب را طوری تنظیم کنید که دچار کم‌خوابی آزاردهنده یا پُرخوابی زیان‌‌‌آور نشوید.
با تنظیم ساعات خواب و با مشخص بودن زمان غذا خوردن، ساعات مربوط به مطالعه را نیز می‌توان به نحو مناسب برنامه‌ریزی کرد.خواب با معده پُر بلافاصله پس از صرف سحری غالباً منجر به پیدایش طعم نامطبوع در دهان و حالت کسالت و بی‌نشاطی میشود. البته خواب بلافاصله پس از صرف افطار را هم توصیه نمی‌کنیم
اما زود خوابیدن، یعنی خوابیدن در ساعات اولیه شب را سفارش می‌کنیم. در شب‌ها‌ی رمضان، خواب یکی از زیباترین اتفاقاتی است که برای روزه‌داران رقم می‌خورد. اشخاصی هم که توفیق عبادت‌ها‌ی شبانه را در این ماه دارند، لازم است حداقل 6ساعت‌و‌نیم خواب آرام را برای خود درنظربگیرند.
همشهری زندگی
