ویژگی بارز آثار این فیلمساز لحن معترضانه و عدالتخواهانه آنهاست. «حریق» تازهترین فیلم نویس هم به همین دلیل توجه علاقهمندان سینما و سیاست را به خود معطوف کرده است.«حریق» به عنوان محصولی مستقل تولید شده است.
این فیلم به عنوان تولید سینمای استرالیا و خارج از جریان فیلمهای هالیوودی ساخته شده است، هر چند نویس از بازیگری مثل تیم رابینز در یکی از نقشهای اصلی استفاده کرده است.
ویژگی بارز «حریق» اقتباسش از زندگی واقعی یک مبارز است؛ مبارزی که کارگردان هم در بارهاش به تحقیق پرداخته و هم این که در ملاقاتهایی با خود فرد کوشیده تا به درونیات او نزدیک شود.مجله باکس آفیس در شماره نوامبر 2006 با او گفتوگویی کرده که میخوانید.
***
فیلیپ نویس کارگردانی است که در طول فعالیت حرفهایاش تریلرهای سیاسی متعددی را ساخته است. از فیلم بازیهای میهنپرستانه تا اقتباسی از رمان گراهام گرین به نام آمریکای آرام.
او در آخرین فیلمش به آفریقای جنوبی رفته و در اوج آپارتاید داستان زندگی پاتریک چاموسو را روایت میکند که به اشتباه به همکاری با گروههای تروریستی (همان مبارزان ضد آپارتاید) محکوم میشود و در زندان شکنجه میشود. او در نهایت به گروه فعال ANC میپیوندد و هدفی به جز انفجار پالایشگاهی که در آن کار میکرده ندارد.
در فیلم «حریق» نویس به جای انتخاب یک کتاب پرفروش به عنوان منبع اصلی فیلمنامهاش، داستان حقیقی زندگی این مبارز سیاسی را انتخاب کرده است و درک لوک در نقش چاموسو و تیم رابینز در نقش پلیس ضدتروریستی آفریقای جنوبی در این فیلم حضور دارند.
***
- شما چند تریلر سیاسی براساس رمانهای پرفروش داشتهاید اما این بار به سراغ زندگی واقعی یک مبارز سیاسی رفتهاید. بزرگترین نگرانی شما در این ماجرا چه بوده؟
بیش از هر چیز نگران بودم که چگونه به عنوان یک استرالیایی سفید پوست میتوانم این قصه را روایت کنم، چرا که بخشهایی از تاریخ آفریقایجنوبی بود که برای روایت صادقانه این فیلم بایستی بازگو میشد و با توجه به عدم آشنایی من با تاریخ این کشور، ناچار بودم از چند مشاور استفاده کنم. حتی این مشاوران در سر صحنه فیلم همه حضور داشتند تا همه چیز مطابق واقعیت پیش رود.
- وقتی که با پاتریک چاموسو صحبت میکردیم، عنوان کرد تا زمان حضور شما در این پروژه از او دعوت به کار نشده بود. آیا در زمان امضای قرارداد، فیلمنامه نهایی در دسترس بود؟
بله چون شلون اسلوو سالها قبل از این فیلم با چاموسو صحبت کرده بود، او و شاون به هنگام خروج او از جزایر دوپن در سال 1991 گفتوگوهای فراوانی داشتهاند.
- زمانی که با او ملاقات کردید، بیشتر دوست داشتید چه جنبههایی از زندگی او را بیشتر بشناسید؟
تمام زندگی او را. از تولد تا حالا! من باید تمامی جلسات دادگاه او را بررسی مجدد میکردم و البته از شرکت فیلمسازی ورکینگ تایتل هم خواسته بودم تا سوابق او در سازمان ANC را برای من مهیا کند تا مطمئن شویم که همه چیز را در باره این فرد درست روایت میکنیم.
- آیا پس از حضور شما در این فیلم، تغییراتی در فیلمنامه به وجود آمد؟
بله چون من در سؤالاتی که از او درباره زندگیاش کردم، نقطه نظر متفاوتی نسبت به شاون داشتم.
ولی من از همان ابتدا دانستم که ما پول اندکی در اختیار داریم. من برای صرفهجویی در وقت و پول او را در یک اتومبیل به لوکیشنهایی که داستان در آنها رخ میداد میبردم. برای مثال او را به پالایشگاه بردم و از او پرسیدم که چگونه وارد آنجا شدی؟
البته این موارد در فیلمنامه منعکس نشد، ولی او در مورد نحوه ورودش توضیحات کاملی به من داد و این از مواردی بود که در فیلمنامه شاون موجود نبود. البته وقتی که به این شکل وارد پالایشگاه شدیم، مسئولان پالایشگاه که نمیدانستند ما چه کسانی هستیم، افرادی را برای بررسی قضیه به سراغمان فرستادند!
از طرفی وقتی من به این پروژه ملحق شدم، اثری از شخصیتهایی چون زوکو و سیکس پنس (Six Pence) نبود و در سفرهایی که من با پاتریک داشتم او درباره زوکو و محل زندگیاش و این که خودش را مسئول مرگ این دو نفر میداند صحبت کرد.
- آیا مقامات این پالایشگاه از این که پاتریک مجدداً به آن محل میرود، نگران نبودند؟
باید توجه داشته باشید که عمده سران سیاسی کنونی آفریقای جنوبی مردان و زنانی بودند که در دوران آپارتاید تحت تعقیب بودند و تمام افرادی که در قالب سازمان ANC علیه آپارتاید میجنگیدند، افراد قابل قبولی هستند و به همین دلیل دولت دستور اکید داده بود که پالایشگاه همه گونه همکاری را با ما داشته باشد.
- تصور میکنید پاتریک با موفقیت در اقدامش به چه چیزی دست مییافت؟
نباید فراموش کنید که پاتریک در ماموریتش موفق نمیشود و در واقع داستان در مورد مردی است که شکست میخورد، ولی نکته مهم تصمیم او برای مبارزه و نتیجه بزرگتر است که از مبارزات او به دست میآید، هر چند که در نهایت تصمیم میگیرد که از دشمن انتقام نگیرد.
- آیا برای هر چه بهتر شدن فیلم ناچار به تغییر داستان پاتریک بودید؟
این فیلم براساس زندگی اوست. بنابر این ما تا جایی که امکان داشت از گفتهها و خاطرات و آشنایی افرادی که پاتریک را در دورهای کوتاه و یا طولانی میشناختند، استفاده کردیم.
از جمله این افراد جواسلوو پدر فیلمنامهنویس بود که از رهبران سازمان ANC به حساب میآمد و پاتریک را کاملاً میشناخت. البته ما در مورد زمان اتفاق افتادن برخی مسایل ناچار به ایجاد تغییراتی شدیم.
برای مثال درگیری او در یک پست بازرسی یک سال قبل از دستگیریاش اتفاق افتاد، ولی در فیلم چند هفته قبل از دستگیری این اتفاق رخ میدهد.
- شخصیت تیم رابیز در قالب رئیس واحد ضد تروریست براساس یک شخصیت واقعی بود؟
براساس شخصیت چند فرد واقعی!
- آیا شما با آنها ملاقات کردید؟
بله با همه آنها ولی هر کدام به دلایلی نمیخواستند که از نام آنها در این فیلم استفاده شود.
- آیا تصور میکنید مهم بود که زندگی خانوادگی چنین شخصیتی به تصویر کشیده شود تا او یک هیولای خالص نباشد؟
وقتی با این افراد ملاقات میکنید با در نظر گرفتن تمام اقدامات وحشیانهای که انجام دادند، نمیتوانید وجه انسانی زندگیشان را حذف کنید. آنها غالباً فلسفهای را برای کارهایشان داشتند که هر پلیس زن و مردی برای شما عنوان میکند.
این که من برای اجرای اقدامات نادرست به پلیس ملحق نشدم و من مسئول تصویب قوانین نبودم، بلکه فقط افراد را به دلیل این که خلاف قانون عمل میکردند، دستگیر میکردم، ولی قانون را من نمینوشتم.
البته این توجیهی برای راضی کردن خود است اما شاید هر کدام از ما در شرایط خاصی عملکرد مشابهی داشته باشیم.
- بازی بانیهنا در نقش همسر پاتریک فوقالعاده بود!
او هنرپیشه خوبی است و نقش بسیار پیچیدهای به او محول شده بود چون کل داستان فیلم بر محور اوست، ولی او از این ماموریت سربلند بیرون آمده است.
- آیا بین این فیلم و فیلمهای قبل آن شباهتی را حس میکنید؟
پاسخ این سوال را به خود شما واگذار میکنم!
- چرا دو مدیر فیلمبرداری برای این فیلم به کار گرفته شد؟
فیلمبردار اول ما رانفورتوناتو که با سیدنی لومت کار کرده بود در اواسط کار بیمار شد و ما به ناچار از مدیر فیلمبرداری دوم استفاده کردیم.
- تصاویر زیبایی از برخی مناطق آفریقای جنوبی در فیلم شما وجود دارد. آیا برای گرفتن این تصاویر از دولت آفریقای جنوبی کمک گرفتید؟
بله، در آفریقای جنوبی همیشه پاسخ مثبت میشنوید. مثلاً وقتی به پالایشگاه میروید و میگویید: «سلام 25 سال قبل یک نفر میخواست اینجا را منفجر کند و الان ما میخواهیم این داستان را در همین محل واقعی روایت کنیم و اجازه فیلمبرداری میخواهیم»
انتظار دارید که فردا سروکارتان با پلیس و واحد حفاظت پالایشگاه باشد، ولی در آفریقای جنوبی همان لحظه به شما میگویند البته! چرا که نه؟
- آیا فیلم جدید را در دست تهیه دارید؟
بله فیلمی به نام موسیقی آلوده که داستان آن در غرب استرالیا میگذرد و یک فیلم کمدی رمانتیک براساس کتابی از نویسنده استرالیایی مورد علاقهام تیم ونسیتون است.