در حالیکه تصور میشود کاهش قیمت باید به نفع مصرفکننده باشد، اما این فرمول مثل بازار بیثبات همیشگی، پاسخی ثابت نداشت.رکود ساختوساز و خرید و فروش ملک و زمین، خبری نیست که کسی از آن بیاطلاع باشد. از تعداد مشاغل مستقیم و غیرمستقیمیکه بهاین حرفه مربوط میشوند و شامل بیش از 400شغل است میتوان حدس زد که تقریبا تمام شهروندان تهرانی یا ازاین اتفاق متضرر شدهاند یا منتفع.
اگر نفعی شامل حال فرد و افرادی شده که خدارا شکر، اما برای آن دسته که ازاین اتفاق متضرر شدهاند مدیران شهری برنامههایی اندیشیدند که طی چندروز اخیر بیتاثیر هم نبود، اما آنچه در پیاین اتفاق عجیب و تاریخی شامل حال آمار و ارقام پروانههای ساختمانی بود، کاهش 38درصدی حجم پروانهها بود. البته منظور، پروانههای ساختمانی است.
طبق همین آمار در 45روز اول سال گذشته 2967فقره پروانه ساختمانی در تهران صادر شد که این رقم در 45روز اول امسال به 1830فقره رسید. با افزایش بیسابقه قیمت مسکن، ساختوساز و خرید و فروش مسکن با رکودی تاریخی مواجه شد. دراین میان درددل صاحبان و مشاوران بنگاههای خرید و فروش و رهن و اجاره شنیدنی است.
زندگیهایی که متلاشی شدند
بازار خرید و فروش ملک و زمین، حساب و کتاب پیچیدهای دارد. مثلا با افت قیمت، واحدهای کوچک افت قیمت بیشتری داشتهاند، اما خرید و فروش املاک بزرگ از وضعیت بهتری برخوردار است. از سویی با کاهش قیمت هم خریداران از بازار خرید و فروش فراری شدهاند و هم فروشندگان. ناصر میرحسینی مشاور مسکن14 سهروردی که در دوران بازنشستگی در این بازار مشوش فعال است، در اینباره به همشهریزندگی میگوید:
رکود بازار، قیمت ملک را به 4سال گذشته نزدیک کرده است. 4سال پیش که یکباره قیمتها افزایش یافت، عدهای که وام گرفته بودند تا آپارتمان 50میلیون تومانی بخرند، نتوانستند. حتی من شاهد بودم که چند زن و شوهر عقد کرده وام 18میلیون تومانی خرید مسکن گرفته بودند، اما به خاطر اینکه نتوانستند خانه بخرند، زندگیشان متلاشی شد.
45درصد افت قیمت
شاید هیچچیز مهمتر از زندگی نباشد، اما همین اتفاق مهم هم زیر یک سقف امکانپذیر است. سقفی که روزی از گران شدن آن زندگی آدمها به مخاطره میافتد و روزی از ارزانی. علی نیکفرجام یکی دیگر از مشاوران املاک میگوید:
بازار خرید و فروش نسبت به شهریور سال گذشته، 45درصد افت قیمت ها داشته و ملکی که تا سال پیش هر متر 4و نیم میلیون خریدار داشت، امسال 3و نیم میلیون هم نمیخرند. به گفته نیکفرجام، در وضعیت کنونی خریداران با قیمت سال گذشته تمایل به خرید دارند و فروشندگان دوست دارند با افت قیمت خرید کنند، اما خواسته هیچکدام هم عملی نیست.
او معتقد است، ثابت ماندن قیمت ملک به نفع مردم است، اما بازار بیثباتی که یک روز قیمتها سر به فلک میکشد و روز دیگر افت میکند، به ضرر مردم است.
خانهها را بزرگ کنید
وقتی صاحبخانه نیستیم، بزرگترین آرزوی ما خرید خانه است. وقتی خانه میخریم، دوست داریم متراژ آن را بزرگ و بزرگتر کنیم یا به تعداد طبقات و تجهیزات آن بیافزاییم. رکود بازار خرید و فروش هم بهترین فرصت برای افرادی بود که قصد داشتند متراژ خانههایشان را بزرگتر کنند.
علی میرآخوری، 22سالی میشود که مشاور مسکن است. او در این زمینه معتقد است: در یکسال گذشته که بازار خرید و فروش خوابید، اغلب افرادی که به بنگاههای املاک میآمدند، قصد معاوضه و افزایش متراژ خانههایشان را داشتند که البته سقف این افزایش متراژ نیز تا مبلغ 150میلیون تومان بود. میرآخوری از بازار کسب و کار خودش میگوید و میافزاید: در 6ماهه اول سال88 تنها یک معامله داشتیم که آن هم رابطهای بوده و سود چندانی برایمان نداشت. درآمد ماهیانه 700، 800هزار تومانی ما اکنون تغییر کرده است.
سرایت نگرانی به همه
مشاوران املاک، آمار و ارقام متفاوت و متناقضی را از افت قیمت ملک و زمین میدهند.
شاید این آمار متناقض بسته به ضرر و زیانی است که هر دسته از بنگاهیها در این بازار شلوغ متحمل شدهاند. به همین خاطر است که بهروز قشقایی با 10درصد تخفیف نسبت به بنگاه چند کوچه بالاتر، افت قیمت را 35درصد عنوان میکند:
سال86 در همین ماه، ملک متری 2میلیون و 200 هزار معامله میشد، همان ملک در سال87 تا 3800 افزایش قیمت داشت و امسال متری 2 و 400هم خریدار ندارد.البته موارد زیادی برای فروش به بنگاه سپرده میشود، اما با این قیمتهای بیثبات به سرانجام نمیرسد. قشقایی معتقد است، بیثباتی بازار مردم را نگران و ترسان کرده و مردم نمیتوانند تصمیم بگیرند که خرید به نفعشان است یا فروش .
بهترین فرصت برای خریداران
اما آخرین مشاور املاکی که با او گفتوگو کردیم، به مردم پیشنهاد میداد تا از این فرصت استفاده کنند و در صورتی که توان خرید دارند، اقدام به خرید ملک کنند. امیرحسین پورانی، 9سالی در مشاوره املاک تجربه بهدست آورده و با استفاده از همین تجربیات میگوید: افت قیمتها نسبت به شهریور سال گذشته 30 تا 35درصد کاهش داشته و بهترین فرصت را برای خریداران فراهم کرده است.
او میگوید: بیش از 300 تا 400 شغل از کارگر و بنا و مهندس گرفته تا تولیدکنندگان مصالح و واسطههای ساختمانی به موضوع ملک و املاک مرتبط هستند و بیثباتی بازار علاوه بر خریداران و فروشندگان، ضربه بزرگی به بازار کسب و کار این حلقه بزرگ زد. درآمد سال گذشته ما ماهیانه بین 600 تا 700هزارتومان بود، اما در 6ماهه امسال تنها 2معامله کردیم و اگر مستاجر بودیم باید تغییر شغل میدادیم.
همشهری زندگی