این امر علاوه بر ایجاد دلبستگی هنرمندان به محل زندگی‌شان، موجب ایجاد روحیه مناسب در شهروندان منطقه می‌شود. به سراغ «بهزاد حسنی ابهریان» مدیر زیباسازی شهرداری منطقه، رفتیم و با او در مورد نقاشی‌های دواری و ورود رنگ به زندگی اهالی گپ زدیم. به تازگی شهرداری در آراستن محیط شهری رویکرد ویژه‌ای پیدا کرده که به وضوح می‌توان آثار آن را در منطقه مشاهده کرد.
دلیل این رویکرد شهرداری چیست و آیا هزینه‌ای که می‌شود مفید است؟ ببینید، محیط شهری به دلیل وجود ساختمان‌های متعدد و گاه مرتفع، فضایی سیمانی و بی‌روح بوجود آورده. این فضا در سال‌های گذشته، بر روحیه شهروندان تأثیر مطلوبی نگذاشته بود، چرا که این فضاهای زمخت ناخودآگاه یک نوع دلزدگی از محیط زندگی در هر شهروندی بوجود می‌آورد.
در 2 سال گذشته، این رویکرد فرهنگی ـ هنری در شهرداری بوجود آمد و وجهی هنری وارد زیباسازی شهری شد. در این بخش، هنرمندان آمدند و با نظرهایی که دادند توانستند طرح‌هایی را اجرا کنند، از جمله این طرح‌ها اجرای نقاشی‌های دیواری است که با استقبال شهروندان مواجه شده. نقاشی علاوه بر زیباسازی محیط، رنگ را هم وارد زندگی شهری می‌کند.
تلطیف نمای سیمانی و گذاشتن تأثیر روانی مثبت برای شهروندان از نکات دیگری است که در این نقاشی‌ها وجود دارد. می‌خواهم کمی صریح صحبت کنم. آیا این اتفاق فقط به خاطر طرح کلانی است که در تهران اجرا شده یا قرار بود بودجه‌ای وارد این بخش شود تا هزینه شود. به هر حال، گاهی اوقات بعضی فعالیت‌های اقتصادی در قالب هنری می‌رود تا بودجه‌ها از روال اداری خارج و جای دیگری هزینه شود.
این اتفاقی که شما از آن صحبت می‌کنید هیچ‌وقت در شهرداری نیفتاده و نخواهد افتاد، چون ضوابط و قوانین هزینه‌کرد بودجه در شهرداری مشخص است. اما بگذارید من هم صریح جواب بدهم. منطقه 5 به دلیل وجود شاهراه‌های اصلی و بزرگ، پر از دیوارهای سیمانی و البته مستعدی است که با یک نگاه هنری می‌توان آنها را به محل‌هایی زیبا و مناظری چشمنواز تبدیل کرد.
با این حال، ما از طرح‌هایی تبعیت می‌کنیم که مصوب سازمان زیباسازی شهرداری تهران و شورای نقاشی این سازمان است. تا به حال، چند محور را در دستور زیباسازی قرار داده‌ایم. اگر به بزرگراه ستاری ـ ایرانپارس بروید، این اتفاق را به خوبی مشاهده می‌کنید. در ضمن، سیاست سازمان این است که بیشتر از خطوط منحنی، رنگ‌های شاد و فضاهای تخیلی در شهر استفاده شود تا مردم هنگام رانندگی و عبور و مرور احساس آرامش بیشتری کنند.
با توجه به اینکه منطقه 5 خوابگاهی است، چرا این طرح‌ها در محله‌ها و محورهای فرعی اجرا نمی‌شود؟ ببینید، منطقه خوابگاهی به منطقه‌ای گفته می‌شود که اغلب مردم برای کار از آن محل خارج می‌شوند و برای استراحت به آنجا برمی‌گردند. این مسئله باعث می‌شود رفت‌وآمد مردم یکنواخت و روزمره شود و اگر این محیط‌ها جذابیت بصری نداشته باشد، هم میزان مهاجرت را افزایش می‌دهد، هم بر رفتار شهروندی تأثیر می‌گذارد و هم در شهروندان ایجاد کسالت از محیط زندگی‌شان می‌کند.
خب، با توجه به اهمیت زندگی شهری و فضای خوابگاهی محله‌ها و مناطق، فضای بصری اهمیت فراوانی دارد. چرا از نقاشی برای رنگ‌آمیزی شهری استفاده می‌کنید، در حالی که تجربه نشان داده نقاشی دیواری هزینه‌بر است. زود فرسوده می‌شود و هزینه نگهداری‌اش هم زیاد است؟
چون نقاشی بیشترین تأثیر را بر بیننده می‌گذارد. در ضمن، استاندارد عمر نقاشی 5 سال و بعد از این مدت اثر یا باید ترمیم شود یا جایگزین، که سیاست سازمان جایگزین کردن نقاشی‌هاست تا فضا تنوع بیشتری بگیرد. در ضمن، شما اگر میزان تأثیرپذیری روحی ـ روانی نقاشی‌ها را به پول تبدیل کنید، متوجه می‌شوید سود زیادی عاید شهرداری می‌شود.
نقاشی دیواری در تمام دنیا مرسوم است. در کشورهای پیشرفته و حتی کشورهای عقب مانده هم این اتفاق می‌افتد. آلبانی که یکی از کشورهای عقب مانده است، بیشترین تعداد نقاشی دیواری را در دنیا دارد. هدف اصلی نقاشی دیواری هم همان‌طور که گفتم، آوردن رنگ به زندگی و ایجاد شادابی در زندگی شهری است.
با این حال، بعضی طرح‌هایی که اجرا می‌شود گاهی بار معنایی ضعیفی دارد و موجب تعجب اهالی منطقه می‌شود. هر نقاشی دیواری یک پروسه را دنبال می‌کند تا به اجرا برسد. دیوار،شناسایی می‌شود، فراخوان می‌دهیم تا هنرمندان طرح‌هایشان را ارائه کنند، طرح به شورای نقاشی سازمان می‌رود و کارشناسان خبره روی آن کار می‌کنند، بعد از تصویب قرارداد بسته می‌شود و هنرمند به انجام کارش تعهد می‌دهد.
اگر نقاشی رؤیای کودکانه را در ساختمان طوبی در جنت‌آباد نگاه کنید، متوجه می‌شوید چقدر این نقاشی با محیطش هماهنگی دارد. در واقع، نقاشی از الگوی ذهنی هنرمند، الگوی محلی و محیط اجرا شدن آن تبعیت می‌کند.
همشهری محله -5
