همشهری آنلاین- سمیرا باباجانپور : جانپناه اسپید کمر نخستین جانپناه کشور سال ۱۳۲۶ در ارتفاع ۳ هزار متری دامنه جنوبی کوه توچال ساخته شد. کاوه کاشفی، رئیس سابق هیات کوهنوردی استان تهران، دراین‌باره می‌گوید: «این جانپناه از نخستین جانپناه های تهران است که تماماً به پشتوانه کمک‌های مردمی و مشارکت کوهنوردان ساخته شد. مردم محلی و کوهنوردان با استفاده از مصالح بومی و محلی همچون سنگ و ماسه، این جانپناه را ساختند وآهک و گچ را نیز با قاطر از تهران می‌آوردند. نکته جالب هم این است که کوهنوردانی که در ساختش نقش داشتند از هزینه شخصی خود استفاده کرده و توانسته‌اند یک کار عام‌المنفعه را از خود به یادگار بگذارند. محمدکاظم گیلانپور، از چهره های معروف کوهنوردی و مؤلف نخستین کتاب کوهنوردی ایران، جلیل کتیبه‌ای از مروجان معروف کوهنوردی و بنیان‌گذار دیوارنوردی کشور، امیل مارکاریان و گغام میناسیان از نخستین کوهنوردان فنی و حسین گل‌گلاب شاعر شعر معروف "ای ایران" در کنار دیگر کوهنوردان، این جانپناه را ساختند.»
خواندنی‌های بیشتر را اینجا دنبال کنید
درگذشته صعود به قله توچال تنها از مسیر جانپناه اسپید کمر انجام می‌شد. این جانپناه از ارزش تاریخی و فرهنگی خاصی برخوردار است و کوهنوردانی که در ساخت آن نقش داشتند نخستین مروجان ساخت جانپناه به کمک مردم و همدلی کوهنوردان بودند.
کاشفی می‌گوید: «این جانپناه هرمی‌شکل ساخته شده و دوطبقه است. طبقه اول برای استراحت و غذا خوردن کوهنوردان و طبقه دوم برای خواب در نظر گرفته شد. بعدازاینکه جانپناه شیرپلا ساخته شد و کوهنوردان برای فتح قله تغییر مسیر دادند اسپید کمر کمتر مورداستفاده قرار گرفت. این جانپناه سال ۱۳۷۵ و سال ۱۳۸۴ مرمت شد. بااین‌حال کوهنوردان هرسال برای نظافت و تعمیر آن همراه می‌شوند.»
مرور تاریخچه ساخت این جانپناه ما را به نام بزرگ‌مردان کوهنوردی ایران و تهران می‌کشاند که دست در دست هم نخستین جانپناه کشور را از خود به یادگار گذاشتند. کوهنوردانی همچون ابوالقاسم نوروزی، فرخ رحمدل، عبدالله رشتیان، امیر فیض، محمد زندی، هوشنگ محیط، عزیز حاتمی، منوچهر جهانبیگلو، محمدکاظم قدیری‌نیا، رفوییان، تقی گودرزی، ناصر حقیقی، محمد اعظمی و حسین هاشمی که همگی از پیشگامان کوهنوردی ورزشی ایران بودند و هستند.
نظر شما