بزم اجنه در حمام تاریخی فرحزاد تا فرار از مشت‌ومال مش‌لطف‌الله

همشهری آنلاین- سمیرا باباجانپور: حمام فرحزاد قدمتی ۳۰۰‌ساله دارد. این را اهالی قدیمی می‌گویند و باور دارند از نخستین بناهایی که در این روستای خوش آب‌وهوا ساخته شد همین حمام است. زمین گرمابه را حاج مهدی‌قلی لآلی، پدر حاج سلیمان لآلی، وقف کرد و اهالی با کمک یکدیگر آن را ساختند. ورودی گرمابه پایین تراز سطح زمین است و هنوز هم سربینه، حوضچه و خزینه‌اش زیر نوری که از سقف گنبدی‌شکلش وارد حمام می‌شود نمایان است.

خواندنی‌های بیشتر را اینجا دنبال کنیدر

مصطفی لآلی از معتمدین محله می‌گوید: «اسنادی از وقف‌نامه این حمام را پیدا کرده‌ایم که گواه قدمت و پیشینه تاریخی آن است. ازآنجاکه حمام وقف بود هر سال بزرگان روستا دور هم جمع می‌شدند و فردی را برای انجام امور مسجد انتخاب می‌کردند. هزینه مختصری هم مشخص می‌شد تا به ازای کار حمام‌دار به او داده شود. برای همین حمام رایگان نبود ولی کاسه‌ای را در ورودی گذاشته بودند تا هرکس بنا به توان مالی‌اش پول در آن بیندازد و کسی هم که نداشت شرمنده نشود. تا زمانی که من یادم هست اهالی بیش از ۲ تا ۵ ریال در کاسه نمی‌انداختند.»

تا سال‌ها مردی کوتاه‌قامت به نام علی حمومی مسئول امور حمام بود. اهالی فرحزاد در حسن خلق و نیک‌اندیشی‌اش خاطره‌ها به یاد دارند. لآلی می‌گوید: «او به کارهای حمام روستا رسیدگی می‌کرد و در ماه محرم و صفر که حسینیه به عزادران طعام می‌داد مسئول شستن ظرف‌ها بود و این مسئولیت را خودش برای خودش تعیین کرده بود و بی‌هیچ چشمداشتی ظروف مسی نذری را که اهالی به خانه می‌بردند خانه به خانه جمع می‌کرد و به همراه همسرش در آشپزخانه حسینیه می‌شست. این کار در دو نوبت صبح و ظهر انجام می‌شد.»

در گوشه‌ای از حمام فرحزاد بنای کوچک و مخروبه‌ای وجود دارد که به قول اهالی حمام نمره بود. فضایی جدا از حمام عمومی که اهالی در مواقع ضروری از آن استفاده می‌کردند. فرحزاد دلاک‌های معروفی هم داشت. از حسین حسینی دلاک گرفته تا مش حسن لطف‌الله که اگر به حمام می‌آمد و به نیت خیر قصد مشت‌ومال دادن کسی را می‌کرد همه با هزار بهانه از زیر دستش فرار می‌کردند. مش لطف‌الله مردی بلندبالا و قوی‌جثه بود و به قول مصطفی لآلی، کسی از زیر مشت و مالش سالم بیرون نمی‌آمد.

حمام فرحزاد با قصه‌های عامیانه‌ای از جن‌هایی که آنجا بساط بزم و طرب داشتند در خاطرات قدیمی‌های محل همچنان باقی‌مانده تا به مدد ‌پیگیری‌های اهالی و اختصاص بودجه لازم برای بازسازی و مرمت آن این بنای تاریخی به نخستین موزه محلی فرحزاد تبدیل شود.