همشهری آنلاین، فاطمه عباسی: «دهن‌چشان»، «دهان‌گیره»، «تکه همسایگی» و «نیم‌پرس شاگردها و پادوها» ازجمله رسوم و سنت‌هایی است که در میان اهالی تهران قدیم مرسوم و نشانی از مهرورزی تهرانی‌ها و به جا آوردن حق همسایگی بوده است.
نیم‌پرس غذا یا دهان گیره
یکی از رسم‌های جالب و سنت‌های پسندیده رستوران‌دارها در روزگاران تهران قدیم، اختصاص دادن نیم‌پرس غذا به پادوها و شاگردهایی بود که برای خرید غذای صاحب‌کارها و استادکارهایشان به رستوران می‌آمدند. چلویی‌ها و کبابی‌ها معتقد بودند که بوی غذا به مشام این بچه‌ها رسیده و اگر دلشان بخواهد و پولی برای خرید نداشته باشند نزد خدا مسئول هستند و این غذای مجانی را که اصطلاحا «دهان‌گیره» می‌گفتند با جان و دل به پادوها و شاگردان می‌دادند.
دهن‌چشان یا ته‌ظرف
«دهن‌چشان» یا «ته‌ظرف» هم اصطلاحی است که از مهربانی استادکاران با شاگردان و پادوهایشان برآمده است. در تهران قدیم رسم بر این بود که استادکاران و صاحب‌کاران از میوه، شیرینی یا غذایی که می‌خوردند مقداری هم به شاگرد کوچک و پادویشان بدهند تا دهانشان تازه شود و مزه‌اش را بچشند؛ به این کار اصطلاحا «دهن‌چشان» می‌گفتند. اصطلاح «ته ظرف» هم وقتی به‌کار برده می‌شد که استادکاران برای شاگردانشان بخشی از ناهار روزانه‌شان را نگه می‌داشتند. در این وقت‌ها می‌گفتند فلانی برای فلانی ته‌ظرف گذاشته است.
نظر شما