بد نیست بدانید که ساخت هر کیلومتر مترو در ایران با احتساب ایستگاه، 25میلیون دلار هزینه عمرانی دارد.
هزینه تجهیزات و واگن و سیستم سوئیچینگ و ... نیز با فرض سرخط دو دقیقه (یعنی اگر فاصله حرکت قطارها را دو دقیقه در نظر بگیریم) به ازای هر کیلومتر در حدود 20 میلیون دلار است که مجموعا معادل 45 میلیون دلار میشود.
این سرمایهگذاری ظرفیت جابجایی 100 هزار نفر در ساعت را برای مدیریت شهری فراهم میکند. ضمن آنکه به دلیل زیرزمینی بودن آن لطمهای به بافت شهری و چشماندازهای فضایی شهر وارد نمیآورد.
منوریل اما سیستمی گران است زیرا با همان سرخط دو دقیقه، هزینه ساخت آن متناسب با نوع سازه و تکنولوژی ریلی بین 8 تا 45 میلیون دلار به ازای هر کیلومتر است. منوریلی که قراربود در مسیر میدان صادقیه به فرودگاه مهرآباد ساخته شود از نوعی است که در مالزی استفاده میشود و هزینه آن حدود 36 میلیون دلار در هر کیلومتر است. این هزینه بدون در نظر گرفتن هزینه تملک زمینهایی است که در مسیر منوریل قرار میگیرند که متناسب با ارزش تجاری زمینها متفاوت خواهد بود.
نکته مهم در این است که این سرمایهگذاری (طبق متن قراردادی که میان شهرداری تهران و پیمانکار پروژه منعقد شده بود) صرفا ظرفیت جابجایی 10000 نفر در ساعت را فراهم میآورد. به راحتی میتوان محاسبه کرد که هزینه جابجائی یک نفر با منوریل حداقل 8 برابر هزینه جابجایی یک نفر با استفاده از مترو است.
ضمن آنکه منوریل سه مشکل مهم دیگر هم دارد. نخست آنکه سیستم منوریل از نظر سوئیچینگ ریسک نسبتا بالایی دارد. به همین دلیل از این سیستم نمیتوان به صورت گسترده استفاده کرد.
در هیچ جای دنیا از منوریل در شبکههایی با طول بیش از 4 یا 5 کیلومتر استفاده نشده مگر در مسیرهای مستقیم بدون تقاطع که آن هم در 80 درصد موارد کاربرد توریستی و تفریحی دارد. اصولا منوریل تا حدود زیادی مدیون سرمایه گذاری شهر بازیهای زنجیرهای والتدیزنی موسوم به دیزنی لند است که بیشتر نمونههای آن را در خود جای دادهاند.
مشکل دوم به هوایی بودن منوریل باز میگردد. اگر به هر دلیل خطری در منوریل در حال حرکت ایجاد شود (نظیر آتش سوزی یا زلزله) به راحتی امکان تخلیه مسافران وجود نخواهد داشت.
ایراد سوم هم اثری است که منوریل در مخدوش کردن جلوه و چشم انداز شهر دارد. از این جهت منوریل مشابه طرحی است که دو سال پیش برای راه اندازی اتوبوس هوایی در حاشیه خیابان ولیعصر، از میدان ونک تا چهارراه پارک وی مطرح شد و به دلیل مخالفت کارشناسان متوقف گردید.
به نظر میرسد تصمیم اخیر دولت برای تخصیص 150 میلیون دلار برای راهاندازی منوریل باز هم نمونهای از آزمون و خطاهای بیحاصل است که بر اساس تحلیل کارشناسی بنا نهاده نشده است. مجموع دلایل فوق کاربرد منوریل را به عنوان وسیله حمل و نقل عمومی درون شهری منتفی کرده است.