دانش، زیربنای تولید فناوری و محصول ثروت و توسعه است ولی مردم از خود می‌پرسند پس چرا نتیجه این همه مقالات در جایی دیده نمی‌شود؟ چرا باعث تغییر محسوسی در زندگی نمی‌شود؟ چرا رفاه و سطح زندگی ارتقا نمی‌یابد؟ چرا توسعه‌ای صورت نمی‌گیرد؟ مردم وقتی باور می‌کنند که نتیجه آن را لمس کنند.ولی متأسفانه با این همه دانش ما هنر به کارگیری علم را نداریم.
بی میلی وزارتخانه ها
دکترمحمدعلی زلفی‌گل، سرپرست دانشگاه بوعلی سینای همدان با اشاره به نبود یک برنامه منسجم و مدون برای تحقق هدف تجاری‌سازی علم در کشور به همشهری می‌گوید:ما راهکاری برای تولید ثروت از دانش و ایجاد رفاه در جامعه و توسعه دانایی محور نداریم. در کشور هنوز مشخص نشده که خروجی یک طرح پژوهشی چه باید باشد.
به عبارت بهتر هزینه‌های زیادی را صرف طرح‌های تحقیقاتی و پژوهشی می‌کنیم بی‌آنکه بدانیم در نتیجه آن، چه محصولی تولید خواهد شد.دکتر زلفی گل که از دارندگان بالاترین مقالات علمی در مجلات آی اس آی است می‌افزاید:از سوی دیگر صنعت و وزارتخانه‌های ما تمایلی به انجام پروژه هایشان توسط محققان و پژوهشگران داخلی ندارند و بیشتر از طرف خارجی استفاده می‌کنند.
همچنین بعضی مسئولانی که در مراکز تحقیق و توسعه مشغول به کار هستند اعتقادی به کار با دانشگاه‌ها ندارند که مراکز تولید علم محسوب می‌شوند و گاه منافع‌شان ایجاب می‌کند که با مراکز خارج از کشور همکاری داشته باشند و نیازهایشان را توسط آنها تامین کنند.
به گفته سرپرست دانشگاه بوعلی سینای همدان تاکنون دولت مصمم به نزدیک‌کردن دانشگاه و صنعت نبوده است که این نقیصه در تمامی دولت‌های پیشین نیز به چشم می‌خورد. به‌عنوان مثال در حال حاضر باید بسیاری از پایان نامه‌های دوره‌های تحصیلات تکمیلی در جهت رفع نیاز‌های جامعه باشد.
درحالی‌که اینطور نیست و البته وزارتخانه‌ها هم حمایتی از دانشجویان این دوره‌ها نمی‌کنند. اولویت‌سنجی در جهت نیاز‌های جامعه وجود ندارد اگر هم هست این نیاز به دانشگاه‌ها ارجاع نمی‌شود تا دانشجویان با توجه به آنها پایان نامه‌های خود را انتخاب کنند و با حمایت مراکز صنعتی به پژوهش در زمینه رفع این نیاز‌ها تشویق شوند؛ چون آنها احساس نیازی به دانشگاه ندارند. دانشگاه هم راه خود را می‌رود که تولید علم است. فناوری، هنر به کارگیری علم است که ما برنامه‌ای برای این هنر نداریم.
صنعت وارداتی
دکتر جواد صالحی استاد دانشگاه صنعتی شریف و جزو 4دانشمند برجسته جهان اسلام نیز در همین زمینه به همشهری می‌گوید: صنعت کشور در سطحی نیست که بتواند از تخصص دانشمندان و محققان داخلی استفاده کند، سطح پژوهشگران ما به‌مراتب بالاتر از صنعت است؛
چرا که متأسفانه صنعت ما وارداتی است و تاکنون بیشتر به‌عنوان خریدار محصولات و کالاهای خارجی وارد میدان شده است و به همین خاطر نتوانسته با دانشمندان و متخصصان داخلی و دانشگاهی ارتباط برقرار کند.
به عبارت بهتر، وارداتی بودن و عدم‌جذب نخبگان دانشگاهی باعث ابتر ماندن صنعت کشور شده است و همین مسئله سبب شده صنعت ما قابلیت جذب خروجی دانش تولیدشده در مراکز علمی و دانشگاهی را نداشته باشد.
به بیان دکتر صالحی، از آنجایی که برای صنعت ما سود مطرح است و نه تولید، سرمایه‌گذاری در امر تحقیق و توسعه صورت نمی‌گیرد؛ چون با پرداخت هزینه، نیاز خود را از خارج کشور بلافاصله رفع می‌کند. مراکز تحقیق و توسعه موجود هم از مراکز پژوهشی قابل و توانا نیستند و ابتکار ندارند به‌عنوان مثال با اینکه مبلغ قابل ملاحظه‌ای در ایران خودروهزینه می‌شود خروجی‌های آن بسیار پایین است.
اگر تشکیلات ایران خودرو با آن عظمت در اختیار کشوری قرار می‌گرفت که دانشمندان و متخصصان و محققانش به راحتی به بدنه ایران خودرو متصل می‌شدند، ایران خودرو به‌مراتب بهتر و در جایگاه بسیار بالاتری به لحاظ تولید و کیفیت محصول قرار داشت.
دانشمند برجسته جهان اسلام می‌افزاید: علوم کاربردی بسیار مفید است ولی قادر به شکافتن مرزهای دانش نیست. در دانشگاه‌ها باید روی دانش‌های بنیادی کار شود ولی مشکل اینجاست که با نبود بخش خصوصی دانش تولید شده مورد استفاده قرار نمی‌گیرد دولت هم روی این علم تولید شده سرمایه‌گذاری نمی‌کند و گاه اصلا اعتقادی ندارد به‌عنوان مثال چنانچه به شرکت مخابرات مراجعه و تقاضای حمایت از یک طرح پژوهشی زیربنایی شود قبول نمی‌کند درحالی‌که 50 میلیون امروز همان 50 میلیارد فرداست.
وجود بخش خصوصی با سرمایه‌گذاری ریسک پذیر می‌تواند باعث شکوفایی علم تولید شده، تجاری‌سازی آن و در نتیجه توسعه همه جانبه کشور شود.در حال حاضر کشورهای دیگر از دانش بسیار زیاد دانشمندان ایرانی، میلیون‌ها دلار برداشت می‌کنند که متأسفانه عامل آن خود ما هستیم.
کمبودامکانات مالی
پروفسور هرمز مه منش، متخصص جراحی رباتیک و فوق تخصص جراحی قلب و عروق نیز به همشهری می‌گوید: امکانات مالی پروژه‌های علمی در حدی که باید و شاید فراهم نمی‌شود و از سوی دیگر متخصصان دانشگاهی حوزه پزشکی به خاطر نیاز‌های موجود بیشتر مجبورند به کارهای کلینیکال و روزمره پزشکی بپردازند تا به کارهای تحقیقاتی.
پروفسور مه منش فقدان تجهیزات و لوازم آزمایشگاهی مناسب و لازم را یکی دیگر از مشکلات موجود بر سر راه تولید فناوری عنوان می‌کند و ادامه می‌دهد:انجام تحقیق و پژوهش مستلزم وجود آزمایشگاه‌های مجهز است که با نبود آن تولید محصول از دانش نیز با مشکل مواجه می‌شود.دانشگاه‌های اروپایی و آمریکایی علاوه بر ایجاد دانشگاه‌های مجهز برای محققان خود آنها را در اختیار دانشمندان دیگر کشور‌ها نیز قرار می‌دهند.
مشکل ISI
دکتر رمضانعلی صادق‌زاده، معاون صنایع های‌تک سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران نیزدرگفت‌وگوباهمشهری اظهار می‌دارد: واقعیت این است که ما در خیلی از زمینه‌ها صاحب تکنولوژی نیستیم و فقط از آن بهره‌برداری می‌کنیم و جهت‌گیری سیستم آموزشی و پژوهشی در دانشگاه‌ها تاکنون تشویق به چاپ مقاله‌آی اس‌آی در مجلات علمی بوده است؛
به‌طوری‌که عامل ارتقای استادان دانشگاهی بوده است. محتوای این مقالات نیز عمدتا توسعه دانش و تکنولوژی است که کشورهای صاحب فناوری می‌توانند از آنها استفاده کنند و قابلیت تجاری‌سازی آن در داخل کشور وجود ندارد.
اخیرا در بازنگری که در سیستم ارتقا صورت گرفته از استادان و اعضای هیأت علمی خواسته شده که به مقوله کاربردی کردن تحقیقات توجه شود که باعث تجاری‌سازی علم خواهد شد.
همچنین باید واردات و تعرفه‌های آن، در جهت حمایت از تولید داخل و ارتقای کیفیت آن باشد. تصمیم‌گیری‌های کلان و برنامه‌ریزی‌ها باید در جهتی باشد که مقالات تولید شده علمی کاربردی شوند و در جهت رفاه و تولید ثروت به کار گرفته شوند.
طاهره ساعدی
