خاله من چند سال است که ازدواج کرده و خیلی مهربان است. او یک سال است که نمی‌تواند راه برود . دکترها به او گفته‌اند که بیماری‌ای به نام «ام.اس» دارد. لطفاً در مورد این بیماری برایم توضیح دهید. آیا خاله من خوب می‌شود؟
نامه یک نوجوان از تهران
بیماری «ام.اس»یا «اسکلروز چندگانه» (Maltiple Sclerosis) یک بیماری نسبتاً شایع دستگاه عصبی مرکزی است. این بیماری که اغلب در جوان‌ها و به خصوص خانم‌های جوان ایجاد می‌شود اولین بار توسط «شارکوت» پزشک فرانسوی متخصص اعصاب در سال 1868 شناخته شد.
بیماری ام.اس به سلول‌های عصبی در مغز و نخاع آسیب می‌زند. این سلول‌ها برای انتقال پیام‌های عصبی باید با هم ارتباط داشته باشند. پیام‌های عصبی به وسیله سیستم الکتریکی درون سلول‌ها، مانند سیستم الکتریکی منزل شما از طریق سیم‌هایی به نام «آکسون» ، منتقل می‌شوند. این آکسون‌ها مانند هر سیم دیگری دارای پوشش و محافظی است که دور هر آکسون پیچیده شده است.
این محافظ‌ها «میلین» نام دارد. در افرادی که دچار ام.اس هستند در نقاط متعدد دستگاه عصبی، میلین‌های دچار آسیب، باعث ایجاد اختلال‌های متعددی در سیستم عصبی می‌شود. این افراد ممکن است دچار ناراحتی‌های بینایی مانند دوبینی، اختلال در راه رفتن، تعادل و بسیاری مشکلات دیگر بشوند. عامل این بیماری هنوز مشخص نیست، ولی این بیماری به هیچ وجه مسری نیست. در ضمن احتمال مبتلا شدن فرزندان این بیماران نسبت به سایر افراد بیشتر است و زمینه ارثی در این بیماری نقش دارد. این بیماران ممکن است دچار خستگی شدید، حساسیت نسبت به گرما، انقباض غیرعادی عضلات و ناراحتی در راه رفتن، تعادل و صحبت کردن شوند.
به دلیل این که خستگی شدید، گرمای زیاد و عصبانیت ممکن است باعث بیشتر شدن علائم بیماری بشود، حتماً باید آنها از این چیزها دوری کنند. البته فعالیت و کارهایی که موجب خستگی شدید آنها نشود برای جلوگیری از بعضی علائم بیماری بسیار مفید است. تلاش برای درمان این بیماری از سال‌ها پیش ادامه داشته است. ترکیبات استروئیدی (که سبب کاهش فعالیت سیستم ایمنی می‌شود)، از جمله مهم‌ترین داروهای مورد استفاده در این بیماری است، زیرا این بیماری در حقیقت به دلیل حمله اشتباهی سیستم ایمنی به بافت‌های عصبی ایجاد می‌شود. (این‌گونه بیماری‌ها را بیماری خود ایمنی می‌گویند.)
داروهای دیگری مانند اینترفرون‌ها، امیدهای فراوانی برای درمان این بیماری به وجود آورده است. این داروها توانسته تا حدود زیادی از پیشرفت بیماری جلوگیری کند، همچنین از ایجاد حمله‌های ام.اس بکاهد. متأسفانه هنوز درمان قطعی برای بهبود این بیماری پیدا نشده است و بسیاری از بیماران سال‌هاست که از اسکلروز چندگانه رنج می‌برند.
البته باید به یاد داشت که ام.اس دارای انواع مختلف از لحاظ شدت بیماری است. این بیماری از انواع خفیف با حملات گه‌گاهی و با کمترین علائم تا انواع شدید با حملات متعدد به همراه معلولیت و آسیب‌های ماندگار وجود دارد. شیوع این بیماری در نقاط مختلف جهان بسیار متفاوت است. آب و هوا، عرض جغرافیایی و نور خورشید از جمله عوامل مختلفی است که ممکن است در بروز این بیماری از لحاظ عوامل محیطی نقش داشته باشد. تلاش پزشکان و سایر گروه‌های پزشکی برای درمان خاله شما و بسیاری از بیماران دچار ام.اس در نقاط مختلف جهان ادامه دارد و آنها برای مداوای این عزیزان تلاش خود را می‌کنند.
