همان افرادی که در روزهای پرمشکل، راهی متفاوت نسبت‌به دیگران اندیشیده‌اند، در گذر زمان به گلادیاتورهایی افسانه‌ای تبدیل شده‌اند. گاهی این موجودات، در ظاهر جان ندارند، اما در بطن وجودی‌شان به سبب کاری که انجام می‌دهند، خود را در میان دیگر همنوعان‌شان شاخص می‌کنند. این شما و این هم گلادیاتور بزرگ این روزهای شهر ما؛ پل روشندلان.
اصلاً ساخته شد که شد، مگر باید غیر از این موضوع اتفاق می‌افتاد؟ در خیابانی که 30سال است به‌دلیل حجم بالای ماشین‌‌هایش، جا برای دنده2 رفتن وجود ندارد، مگر نباید این کار انجام می‌شد؟ بر فرض که پلی با متراژ تقریبی یک‌کیلومتر با ویژگی‌های منحصر‌به‌فرد هم در این خیابان ساخته شده، کجای این کار از نگاه من‌ِ شهروند باید عجیب باشد که حالا این‌همه به سوژه بحث میهمانی‌های خانوادگی تبدیل شده؟
از روزی که این پل روشندلان راه افتاده، هر روز مباحثه دوستانه‌مان شده اتفاقی عجیب و غریب به‌نام 2طبقه شدن خیابان انقلاب‌اسلامی تا میدان امام‌حسین(ع). ببینید، ناراحت نشوید، اما واقعیت قضیه این است که به اعتقاد نگارنده، به‌عنوان یک‌شهروند ساکن در همین حوالی، ساختن پل‌هایی با این کیفیت و اعتبار مهندسی، یک‌الزام است و حالا که شهرداری تهران چند‌سالی است به صرافت افتاده تا شهر را دگرگون کند، نباید این موارد را اتفاقی خارج از محدوده تصورات ذهنی‌مان به شمار بیاوریم.
بر فرض که این اتفاق مهم است، اصلاً بر فرض که پل روشندلان با همه آن چیزهایی که درباره‌اش می‌گویند، نمونه واقعی یک‌پل مدرن سواره‌رو در تهران است، مگر مدیران شهری تهران غیر از ساختن تهرانی به‌شدت آباد و به‌شدت زیبا کار دیگری باید انجام بدهند که حالا سوژه همه حرف‌های‌مان از آغاز تا آخر میهمانی‌ها، شده پل روشندلان و تازه اگر بخواهیم خارج از این محدوده هم حرف بزنیم، از تونل‌توحید می‌گوییم؟ بنده از همین جا اعتراض خودم را به همه دوستان و آشنایان و اقوام اعلام می‌دارم و هرگونه اظهارنظر درباره ویژگی‌های پل روشندلان را محکوم می‌کنم.
از زمان آغاز به کار پل روشندلان، ترافیک روان و همیشگی محدوده پل چوبی تا خیابان بهار که چیزی در حدود یک‌کیلومتر است، به‌طور محسوسی کم شده و به‌سبب خلاصی خودروها از چراغ‌های راهنماییورانندگی طول مسیر، ساعت حرکتی خودروها نیز به میزان قابل توجهی کاهش یافته است.
این نخستین و طبیعی‌ترین اتفاقی است که طی این مدت برای مسیر عبور‌‌و‌مرور خودروها از شرق به غرب و بالعکس رخ داده است. پل روشندلان اما ویژگی‌های منحصر‌به‌فرد دیگری هم دارد که می‌توان به ایستگاه اتوبوس تندروی بالای پل، طراحی و نورپردازی جالب و متنوع روی پل، ورودی‌ها و خروجی‌های آن و حتی نحوه حرکت خودروها با توجه به عرض و چیدمان خیابان روی پل اشاره کرد. در زیر پل نیز دوربرگردان‌ها و مسیرهای جایگزین برای ورودی و خروجی خیابان‌ها، امکان دسترسی به مسیرهای بدون ترافیک را مهیاتر از قبل کرده است.
ماجرای ساخته‌شدن پل روشندلان هم به‌نوبه خود، نمونه نادری در تهران بود. ابتدا قرار بود این پل به‌عنوان یک تقاطع غیرهمسطح ساخته شود و در مدت‌زمان کوتاهی به‌عنوان یک پل سواره‌رو با متراژی محدود در جهت رفع مشکلات ترافیکی یک‌محدوده کوچک تلاش کند؛ اما مسئولان و کارشناسان شهرداری در بررسی‌های بیشتر به این نتیجه رسیدند که اگر این پل را به‌عنوان نماد پل‌های سواره و تقاطع‌های غیرهمسطح ادامه دهند، هم توانایی شهرسازان در زمینه ساخت‌و‌ساز عمرانی را نشان خواهند داد و هم به‌جای رفع مشکل ترافیکی یکی، دو خیابان، قسمت بزرگی از خیابان بزرگ و معروف تهرانپارس تا آزادی را در مقابل ترافیک بدون دغدغه کردهاند.
براساس همین پیش‌بینی، کار کارشناسی ساخت بلندترین پل سواره‌روی کشور آغاز و در مدت‌زمان تعیین‌شده، پل روشندلان وارد سیستم حمل‌و‌نقلی شد. این‌که بارها پل روشندلان به‌عنوان یکی از «ترین»های پایتخت معرفی شده است هم دلیل و منطق دارد. مرور اطلاعات مربوط به ساخت پل روشندلان نشان می‌دهد، راه‌اندازی این پل از جمله معدود اتفاقات بسیار بزرگی است که طی چند‌دهه گذشته برای مقابله با موضوع ترافیک افتاده. درباره اطلاعات کارشناسی پل توضیح این‌که؛ پل غیرهمسطح روشندلان در منطقه7 شهرداری تهران قرار دارد و با هزینه‌ای بیش از ۲۵۰میلیارد تومان و توسط شهرداری تهران احداث شده است.
پل غیرهمسطح روشندلان با طول 900متر، حدفاصل کوچه شهیداعتمادی تا خیابان شهید‌مفتح جنوبی قراردارد و دارای 6باند است، بهطوری که 2باند وسط آن ویژه سامانه اتوبوس‌های تندرو(بی.آر.تی) خط‌یک و 4 باند شمال و جنوب آن ویژه وسایل نقلیه است. با بهره‌برداری از این پل وسایل نقلیه بدون توقف از پل‌چوبی به هر یک از خیابان‌های دکتر شریعتی، بهار و خاقانی دسترسی پیدا کردهاند.
معاون فنیوعمرانی شهرداری تهران هم که متولی ساخت این پل بزرگ بود در توضیح ویژگی‌های پل روشندلان، از آن به‌عنوان یکی از رکوردهای تاریخی در زمینه شهرسازی نام برد‌ه‌است.مهندس احمد دنیا‌مالی، هدف از اجرای این طرح را حذف تقاطع همسطح انقلاب‌اسلامی با خیابان‌های دکترشریعتی، بهار و روشندلان، تسریع و روان‌سازی ترافیک خیابان انقلاب وهم‌چنین گردش‌های فرعی در طول پل و ترافیک منطقه بیان کرد‌ه‌است.
وی می‌گوید: «پل روشندلان به طول 900متر و عرض 16متر که در محدود خیابان دکترشریعتی به 32متر می‌رسد، دارای 4باند رفت‌و‌برگشت است. این پل علاوه‌بر این‌که طولانی‌ترین پل فلزی تهران است، به علت قرار گرفتن ایستگاه اتوبوس‌های بی.آر.تی بر روی رفیوژ میانی آن کم‌نظیر است، بهطوری که دسترسی مسافران اتوبوس‌های تندرو به ایستگاه با پله صورت می‌گیرد».
مهندس دنیا مالی می‌افزاید: «بخش‌های کلی و قابل‌بهره‌برداری این طرح شامل پل روگذر خیابان انقلاب‌اسلامی، گردش خیابان دکترشریعتی، بهار و روشندلان به خیابان انقلاب و ایستگاه بی.آر.تی روی پل است». معاون فنیوعمرانی شهرداری تهران با اشاره به مشخصات فنی طرح تقاطع غیرهمسطح روشندلان می‌گوید: «این پل از فونداسیون یکپارچه و پدستال بتونی، ستون‌ها و تیرهای صندوقه تشکیل شده است.
هم‌چنین از نیوجرسی‌های شکل‌دار با تمهیدات نوردهی با LED هند‌ریل‌های لوله آبی، گارد‌ریل‌های فلزی در رفیوژهای میانی و درزهای انبساط با عرض بیش از 30سانتی‌متری استفاده شده است». مهندس دنیا مالی می‌افزاید:« برای آب‌بندی عرشه از مایع خاصی استفاده شده است که با نفوذ تا عمق 5/2متری سطح بتون با مواد موجود در بتون واکنش داشته و یک لایه محافظتی غیر‌قابل‌نفوذ در مقابل آب ایجاد می‌کند.
در این پل به‌علت وجود ایستگاه اتوبوس بی.آر.تی بر روی عرشه به‌منظور جلوگیری از جمع‌شدگی آسفالت در محدوده ایستگاه از روش سیلکون اپوکسی با سنگدانه‌های گرانیتی استفاده شده است». وی روان‌سازی مسیر خیابان انقلاب‌اسلامی بدون تقاطع حدفاصل میدان فردوسی تا پل‌چوبی، مسیر اتوبوس‌های تندرو، حذف تقاطع‌های همسطح خیابان دکترشریعتی، بهار و دسترسی سریع به مترو را از آثار ترافیکی پل روشندلان برمی‌شمارد.
معاون فنیوعمرانی شهرداری هزینه اجرایی طرح را 250میلیارد تومان و هزینه رفع معارض تاسیساتی را 550میلیون ریال بیان کرده و تصریح می‌کند: «احجام خاک‌برداری 9600متر‌مکعب، خاک‌ریزی 7هزار متر‌مکعب، آرماتوری 810تن، قالب‌بندی 14500متر‌مربع، بتون‌ریزی 7700متر‌مکعب و کارهای فولادی 3100تن بوده است».
گفتیم که پل‌روشندلان به‌جز ویژگی‌های ظاهری خاصش، یک‌سری اتفاقات جدید را هم به سیستم حمل‌و‌نقلی وارد کرد. اولین اتفاقی که بعد از افتتاح پل روشندلان به‌وقوع پیوست، کاهش زمان چراغ‌های راهنماییورانندگی زیر پل بود. چراغ‌هایی که طی سال‌های گذشته به زمان‌های طولانی‌شان معروف شده بودند، حالا در مدت‌زمان کمتری سبز می‌شوند و اجازه تردد راحت‌تر به خودروهایی که بنا به دلایل مختلف روی پل نرفته‌اند را می‌دهند.
براساس اعلام کارشناسان مرکز کنترل ترافیک، با توجه به این‌که اتومبیل‌هایی که در خیابان انقلاب‌اسلامی در‌حال تردد هستند، برای فرار از تقاطع‌های موجود از بالای پل عبور می‌کنند، حجم ترافیک ورودی به تقاطع‌ها در مسیر شرقی و غربی کاهش پیدا می‌کند و این امر باعث شده است تا زمان چراغ‌های راهنماییورانندگی به‌حداقل برسد.
به‌همین‌ترتیب طول صف اتومبیل‌های پشت چراغ کاهش می‌یابد و زمان تاخیر به حداقل مقدار ممکن می‌رسد. براساس مطالعات شرکت مطالعات جامع حمل‌ونقل و ترافیک شهرداری تهران، با احداث پل‌روشندلان متوسط سرعت حرکت خودروها در محدوده اجرای طرح حدود 7/7درصد افزایش یافته و زمان تاخیر حرکت خودروها هم در محدوده پل 7/5درصد کاهش پیدا می‌کند.
یکی دیگر از نکات گفتنی در طرح احداث این پل، دوربرگردان‌هایی است که در زیر این پل تعبیه شده. پل روشندلان 2دوربرگردان دارد که یکی از آن‌ها اصطلاحاً «شرق‌به‌شرق» و دیگری «غرب‌به‌غرب» است. دوربرگردان غرب‌به‌غرب در حدفاصل خیابان بهار و دکترشریعتی احداث شد و دوربرگردان دوم در شرق خیابان روشندلان ساخته شده است تا دسترسی به محور شرقی برای خودروهایی که در مسیر شرق‌به‌غرب خیابان انقلاب‌اسلامی در حرکت هستند، آسان‌تر شود.
همشهری مسافر
