شاید اگر سومین پل مهندسی ایران عرشه بلندتری داشت و قطارها به مشکل برنمیخوردند فنیترین پل کشور در جنوبیترین نقطه تهران شکل نمیگرفت اما پل قدیمی جوادیه نه عرض بیشتری دارد و نه عرشه بلندتری و این شروع قصه تولد زیباترین پل خاورمیانه است که میگویند «فنیترین هم هست».
دور از ازدحام آدمها و ماشینها، در فراز خطوط فولادین آهن، جایی که شهر در هیاهوی سوت قطارها به انتها میرسد، زیباترین پل خاورمیانه در میان تلی از خاک و آهن قد میکشد و امتداد مییابد؛
مثل دهها پل دیگر که در گوشهای از شهر قد کشیدهاند و قد میکشند. میگویند: بیشتر قسمتهای اصلی پل تکمیل شده و تا نصب کابلها چیزی نمانده است. پایههای بتنی، اتصال کانالها و ستونهای استوار هم از اتمام اساس و زیر اساس پل حکایت دارند؛
با اینکه اینجا نه از حرکات تند دستها خبری است و نه از جدال صدای دستگاهها. آنچه هست سکوت است و حرکت آرام قطارها که هرازگاهی آرامش پل را بر هم میزنند؛ پلی که مجریان آن متعهد شدهاند فنون را فدای سرعت نکنند و پلی بسازند که تا 200 سال، شاید هم بیشتر عمر کند؛
پلی که تمام اصول ایمنی، فنی و مهندسی در آن رعایت شده تا فنیترین پل کشور از نظر مهندسی باشد تا به گفته مجریان و مسئولان فنی و عمرانی، فعالیت مدیریت شهری در این دوره را در تاریخ پایتخت ماندگار کند.
«زیباترین» تنها ویژگی پل جدید جوادیه نیست؛ ویژگیای که قرار است تا یک ماه دیگر کابلهای وارداتی مستحکم آن را از دیگر پلهای کشور و خاورمیانه ممتاز سازد و رسانهها و مدیران شهری در توصیف ویژگیهای پل به آن اکتفا میکنند. پل جدید جوادیه از نظر اصول مهندسی جزو فنیترین پلها بوده و مجریان آن تاکید میکنند که در احداث پل فنون را فدای سرعت نخواهند کرد.
سعید معرب، مجری پروژه پل جدید جوادیه که سابقه اجرای موفق و فنی چند پروژه پلسازی را در پرونده کاریاش دارد و از مهندسان مجربی برای اجرا و نظارت پل استفاده کرده است در این رابطه میگوید: در اجرای پروژه سعی کردهایم اصول و فنون مهندسی را بهطور کامل رعایت کنیم و پل علاوه بر اینکه زیباترین پل خاورمیانه باشد و بهعنوان نمادی در جنوب شهر نیازهای راه آهن را مرتفع سازد، فنیترین هم بوده و بتواند برای سالهای طولانی مورد استفاده قرار گیرد و در این راستا برنامهریزیهای دقیقی صورت گرفته و مهندسان در تمام مراحل اجرای پروژه حضور دارند و نظراتشان بهطور کامل اعمال میشود، بهطوریکه در کوچکترین امور مربوط به پل مسائل ایمنی و مهندسی رعایت شده و دقت کامل به عمل میآید.
او میافزاید: حساسیت و دقت در اجرای پروژه منحصر به ساخت پل نبوده و در انتخاب مصالح و تاسیسات آن نیز دقت لازم صورت گرفته است، بهطوریکه مصالح مورد استفاده در آن از مقاومترین نوع و جنس بوده و تمهیداتی به کار بردهایم که پل تا 200 سال عمر کند و بهصورت نمادی در جنوب شهر درآید؛
موضوعی که یکی از مهندسان مشاور پل نیز به آن تاکید میکند و معتقد است: پل جدید جوادیه علاوه بر اینکه زیباترین پل کشور و خاورمیانه به حساب خواهد آمد فنیترین نیز خواهد بود و دلیل این ادعای ما مهندسی بودن تمام بخشهای آن است.
71 درصد پیشرفت فیزیکی
کارگران ابتدای رمپ شمالی در حال میلگردگذاری پیادهروها هستند. جدولگذاری رفوژ میانی به پایان رسیده و خاکریزی آن تا شروع زیراساس و اساس در حال انجام است، بهطوریکه 3لایه مانده تا به اتمام برسد.
یکی از مهندسان ناظر میگوید: در حال حاضر هدایت آبهای سطحی توسط کانال فیروزآباد صورت میگیرد و کانال سرباز یاسر سرپوشیده و به کانال فیروزآباد اتصال پیدا کرده است و درز انبساطی در رمپ شمالی که برای انقباض و انبساط پل در فصول سرد و گرم پیشبینی میشود در بتن جایگذاری شده و آماده اجرای مراحل بعدی است که البته در درزهای انبساطی پل جوادیه همانند روشندلان از تکنولولوژی نانو استفاده خواهد شد که این نیز یکی از ویژگیهای پل خواهد بود.
او میافزاید: 2 باند پل دسترسی شمالی احداث شده و بتنریزی عرشه تمام شده است و در حال حاضر فعالیتهای عمرانی مربوط به پیادهروها صورت میگیرد که کارگران میلگردهای آن را به هم متصل میکنند و این تمام فعالیتهایی نیست که در عرشه و سطح پل جدید جوادیه صورت میگیرد.
پایه پیسه که تکیهگاه پایه تکی قوسه است تکمیل شده و با سازه حافظ بلدها نگهداری میشود و در روزهای نزدیک قطعات فلزی قوس نصب شده و پل درعرشه شکل کاملتری خواهد گرفت.
به گفته یکی دیگر از مهندسان پل که اغلب ساعات خود را در کارگاه پل میگذراند و از ابتدای اجرای پروژه در آن حضور داشته است علاوه بر این فعالیتهای عمرانی، پایههای2 -p آماده نصب هستند و پرسنل در رمپ جنوبی، قالببندی مربوط به دیوارههای پل را انجام میدهند؛
موضوعی که از اتمام فعالیتهای عمرانی در اساس و زیراساس حکایت میکند و سعید معرب، مجری پروژه پل جوادیه در جمع بندی آماری این فعالیتها رقم 71 درصدی را عنوان میکند و میگوید: در حال حاضر 71 درصد از مراحل ساخت پل به اتمام رسیده و تنها 29 درصد از عملیات اجرایی باقی مانده است که بیشتر به نصب کابلها و سیستمهای روشنایی و برخی تاسیسات الکترونیک مربوط میشود و عمده قسمتهای اصلی پل ساخته شده و پایان یافته است.
او میافزاید: یکی از مهمترین و حساسترین بخشهای پل نصب کابلهاست که در روزهای آینده نصب شده و شهروندان شاهد قد کشیدن پل در عرشه خواهند بود. این کابلها که از جنس فولاد بوده و از یک کشور اروپایی تهیه شدهاند، نیروی اصلی عرشه را به قوس انتقال داده و از مقاومت بالایی برخوردارند و مهمترین ویژگی پل از دیدگاه مجریان و کارشناسان عمران نیز کابلی بودن آن است که پل جدید جوادیه را در ردیف زیباترین پلهای دنیا قرار میدهد.
الهام از سوزن قطار در طراحی پل
یکی از نکات جالب توجه در مورد پل جدید جوادیه که دارای طول 210 متر با 2 پل دسترسی شمالی و جنوبی بوده و دهانههایی با متراژ متغیر دارد، طرح آن است که به گفته مدیران و طراحان پروژه از سوزن قطار الهام گرفته شده و نوعی تناسب با راه آهن را نشان میدهد.
مسئولان اجرایی پروژه بر این باورند که در طراحی و ساخت این پروژه مطالعات مختلفی صورت گرفته که این مطالعات ابعاد و زوایای پروژه را حتی در طراحی بهطور دقیق مشخص میکند.
بهطوریکه بهعلت شکل گرفتن پل در فراز خطوط فولادین آهن و کاربری آن برای راهآهن سعی شده از نماد و نمونهای از ریل و راه آهن در طراحی آن استفاده شود و کارشناسان شهری یکی دیگر از ویژگیهای این پروژه را تناسب طرح آن با محیط اطراف میدانند که از دیدگاه آنها یک همخوانی با راهآهن ایجاد کرده است؛
موضوعی که با پیشرفت فیزیکی پروژه بیشتر نمودار شده و نوعی تناسب با راه آهن را نشان میدهد. البته متراژ باندها و دهانه پل نیز گویای این نوع طراحی بوده و مطابق با سوزن قطار در متراژهای متغیر محاسبه شده است.
براساس نقشه پروژه و صحبتهای طراحان آن، طول پل 210 متر بوده که شامل 2 پل دسترسی شمالی و جنوبی است و دهانههایی متغیر از 35 تا 60 متر دارد. پل اصلی جوادیه 126 متر است و پل دسترسی شمالی 60 متر طول و 30 متر عرض دارد که این متراژ در پل دسترسی جنوبی به 35 متر طول و 6/25 الی 30متر عرض میرسد و محاسبات دقیق این متراژها در اجرا طرحی به شکل سوزن قطار بهوجود میآورد.
درمانگاه شرکت نفت، مهمترین مشکل
همانند بسیاری دیگر از پروژههای بزرگ شهری در پایتخت در مورد پل جدید جوادیه مهمترین مشکل معارض ملکی بوده و به گفته معرب، روند پیشرفت فیزیکی پروژه را در پارهای مقاطع زمانی کند کرده است.
او میگوید: مطابق توافقات صورت گرفته با شرکت نفت و براساس قراردادی که بین شهرداری و این شرکت منعقد شده تمامی تاسیسات این شرکت در محدوده اجرای طرح خریداری شده و شرکت نفت باید تمامی آنها را در زمان مقرر تخلیه میکرد که این اتفاق نیفتاده و مشکلاتی را در روند امور ایجاد کردهاند.
او میافزاید: در حال حاضر مشکل اصلی ما درمانگاه شرکت نفت است که باید تاکنون آن را تخلیه میکردند و این کار را انجام ندادهاند و کار به اداره کل املاک تهران کشیده شده است که در حال حاضر آنها پیگیر قضیه هستند.
به گفته مجری پروژه پل جوادیه، شرکت نفت باوجود توافق صورت گرفته ادعا میکند که پول معارض درمانگاه پرداخت نشده و در روند اجرای طرح اختلال ایجاد میکند.
20 اسفند، پل جوادیه را تحویل میدهیم
با وجود بسیاری از طرحهای عمرانی که مجریان آنها اغلب بهدلیل فقدان برنامهریزیهای دقیق کاری زمان افتتاح آن را اعلام نمیکنند و همواره تا زمان آغاز به کار محرمانه میماند، مجری پروژه پل جوادیه با قاطعیت از زمان اتمام امور پروژه سخن گفته و تاکید میکند که در تاریخ 20 اسفند امسال پروژه را به شهرداری تهران تحویل خواهند داد.
معرب با اشاره به برنامهریزیهای صورت گرفته و اقداماتی که قرار است در 5 ماه آینده صورت بگیرد میگوید: ما برنامهریزی کردهایم تا 20اسفند تمامی امور مربوط به پل را انجام داده و آن را به شهرداری تحویل دهیم. البته مسائل و موانع را هم در این برنامهریزی محاسبه کردهایم و براساس همین محاسبات قرار است تا این تاریخ همه تاسیسات نصب و هیچ مشکلی در این زمینه وجود نداشته باشد؛
موضوعی که محمدباقر قالیباف، شهردار تهران نیز به آن اشاره کرده و گفته است پل جدید جوادیه تا پایان سالجاری به بهرهبرداری خواهد رسید.