مترو بوداپست- پایتخت مجارستان- در سال 1896 احداث شد و با 3 خط و 40 ایستگاه، روزانه 1.27 میلیون نفر را جابهجا میکند.
طول سیستم 32.1 کیلومتر و خط چهارم آن در دست احداث است که تا سال 2011 به بهرهبرداری میرسد. خط پنجم نیز جزو طرحهای آتی است.
با وجود مخالفت مقامات در مورد تردد به صورت روگذر در خیابان آندراسی، زیباترین خیابان بوداپست و جزو فهرست به ثبت رسیده در میراث جهانی یونسکو، هدف اصلی خط یک مترو، انتقال افراد به سیتی پارک بوداپست است.
مجلس ملی در سال 1870 طرح مترو را تصویب کرد و احداث آن در سال 1894 به یک شرکت آلمانی سپرده شد. 2000 کارگر کمتر از دو سال خط یک را تکمیل کردند.
هم اینک یکی از واگنهای اصلی آن زمان در موزه ساحلی ترولی نگهداری میشود.
خط یک:
خط یک به رنگ زرد دارای 11 ایستگاه است، 9 تای آن در زیر زمین قرار دارد. طول خط 3.7 کیلومتر است.
با هر 2 دقیقه یک بار تردد، 103.000 نفر جابهجا میشوند.
در دهه 80 تا 90، خط یک مورد بازسازی اساسی قرار گرفت.
طبقات، نیمکتها، در و پنجرههای چوبی و چراغهای هریک از ایستگاهها با تصاویر و اطلاعاتشان خود یک موزه است. هنرهای دستی آن زمان در بعضی ایستگاهها به نمایش گذاشته شده است.
طرح احداث دو خط بعدی از شمال به جنوب و غرب به شرق مربوط به 1942 بود.
خط 2:
خط 2 به رنگ قرمز، دو ایستگاه اصلی راهآهن را به هم متصل میکرد و با آنکه قرار بود در سال 1955 تکمیل شود بنابه دلایل مالی و سیاسی با تاخیر در سال 1970 افتتاح شد.
در سال 1973 خط 2 گسترش یافت و طول آن به 4.4 کیلومتر رسید.
خط 2 مورد بازسازی اساسی قرار گرفته و هم اینک دارای ایستگاههای بسیار مدرن در بوداپست است.
آسانسورها در قسمت ورودی ایستگاهها قرار دارد. تهویه مطبوع نیز در همه جا دیده میشود.
خط 3:
احداث خط 3 به رنگ آبی در سال 1970 آغاز و در 1976 با شش ایستگاه افتتاح شد. امروزه با 20 ایستگاه و 17 کیلومتر طول از شمال به جنوب، طولانیترین خط بوداپست است.
گسترش خط 3 به سمت شمال و جنوب ادامه دارد.
رنگ سبز برای خطوط راهآهن حومه و اطراف بوداپست استفاده میشود.
خط 4:
فکر احداث خط 4 به 1972 برمی گردد. اما ساخت آن در سال 2007 آغاز و تا 2010 یعنی بعد از 37 سال به پایان میرسد.
چهار ایستگاه به خط 4 اضافه و با 11 ایستگاه به 10.3 کیلومتر میرسد.
خط 4 جنوب بوداپست را به شمال متصل خواهد کرد. فاز اول به طول 7.5 کیلومتر با 10 ایستگاه تا سال 2011 و فاز دوم به طول 3 کیلومتر تا سال 2013 تکمیل میشود. خط 4 کاملا اتوماتیک و بدون راننده خواهد بود.
خط 5:
خط 5 در مرحله ابتدایی است و راهآهن حومه را به شمال و جنوب متصل میکند. تاریخ شروع طرح معلوم نیست.
از سال 1973 تاکنون مسئولیت مترو به شرکت حملونقل بوداپست واگذار شده است.
اطلاعات کلی:
بلیتها قبل از رسیدن به پله برقی توسط ماشینهای نارنجی معتبر میشوند، از آنجا که بلیتها توسط ماموران در جاهای مختلف چک میشود، تا زمان خروج از مترو باید حفظ شود. قرار است این روش اتوماتیک شود.
متاسفانه در همه ایستگاهها تسهیلات برای افراد ناتوان وجود ندارد.
کشیدن سیگار، خوردن و نواختن موسیقی ممنوع است.
بیمه حوادث همزمان با تهیه بلیت امکانپذیر است.
بلیت:
بلیت برای یک بار سفر در مترو و یا سایر وسایلنقلیه و همچنین برای سه یا پنج ایستگاه با 60-30 دقیقه اعتبار موجود است.
همچنین امکان تهیه بلیتهای یکروزه، 3 روزه، یکهفتهای، دو هفتهای، 30 روزه و یکساله با 10 بلیت اضافه به عنوان تخفیف وجود دارد.
با کارت بوداپست امکان سفر در کلیه وسایل نقلیه فراهم است و برای توریستهایی که قصد بازدید از بسیاری از مکانهای دیدنی و شرکت در برنامهها را طی دو یا سه روز دارند، به صرفه است.
ساعت کار:
ساعت کار قطارهای مترو از 4:30 صبح تا 11:10 دقیقه شب است. اوج شلوغی بین ساعات 8-6 صبح و 5-2 بعد از ظهر است و قطارها هر 3-2 دقیقه یکبار تردد مینمایند.
سایر موارد:
در اوایل قرن 2000 استفاده از تلفن موبایل در خطوط مترو امکانپذیر شد.
در خطوط 2 و 3 هنوز از واگنهای نظیر مسکو، پراگ، صوفیه و ورشو استفاده میشود.
به جز خط 3 که سرعت و توقف آن توسط برنامهای خاص تنظیم میشود، قطارها دارای دو رانندهاند.
بیشتر ایستگاهها در زیر زمین قرار دارند.
در زمان حمله هوایی یا حوادث غیرمترقبه، امکان اسکان 220.000 نفر با تامین آب آشامیدنی و شستشو وجود دارد.
از پناهگاه مخفی متصل به خط 2 و مجلس که در دهه 1950 برای مقامات آن زمان در عمق 39 متری ساخته شد، میتوان 2200 نفر را در زمان حملات هوایی یا هستهای با امکان دسترسی به ترمینالهای شمال و جنوب پناه داد. امروزه این مکان، تعطیل و مورد بحث است.
ورودیهای مترو بوداپست الگوی ساخت ورودیهای مترو نیویورک بود.