مترو باکو- پایتخت جمهوری آذربایجان- در سال 1967 افتتاح شد و هماینک دارای 2 خط، 21 ایستگاه و 32 کیلومتر طول است.
تا قبل از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی سابق، مترو باکو شباهت زیادی به سیستم مترو شوروی داشت. ایستگاههای مرکزی عمیق و دکوراسیونهای نفیس آن تلفیقی از ارزشهای ملی و سنتی آذربایجان و ایدئولوژی شوروی بود.
تاریخچه:
طرح اولیه سیستم انتقال سریع در باکو به دهه 1930 برمیگردد.
بعد از گذراندن جنگ جهانی دوم بدون شکست در برابر آلمانها و فراتر از آن تبدیل شدن به قطب استراتژی قفقاز، جمعیت این منطقه از مرز یک میلیون نفر گذشت و این خود مجوز لازم برای احداث مترو طبق قانون شوروی بود.
در سال 1947 احداث مترو توسط وزرای شوروی تصویب و عملیات در سال 1951 شروع شد.
در نوامبر 1967 مترو باکو با 6.5 کیلومتر طول، به عنوان پنجمین سیستم انتقال سریع در شوروی سابق به مناسبت پنجاهمین سالگرد انقلاب اکتبر افتتاح شد.
دو خط مترو باکو در مرکز شهر یعنی در ترمینال راهآهن همدیگر را به صورت متقاطع قطع میکنند.
خط یک از جنوبغربی آغاز میشود، به سمت شمال و جنوبشرقی امتداد دارد و در سه مرحله افتتاح گردید.
خط 2 به موازات دریای خزر آغاز و بعد از پیوستن به خط یک در ترمینال راهآهن به طرف غرب و شمالغربی امتداد مییابد.
ناآرامیهای سیاسی، درگیریهای نظامی و بحران مالی ناشی از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، ادامه فعالیت احداث مترو را مختل کرد.
به علاوه وقایع دهه 1990 یعنی حمله تروریستی جولای 1994 که 13 کشته و 42 زخمی در پی داشت و انفجار قطار در اکتبر همان سال که 289 کشته و بیش از 300 زخمی به دنبال داشت، هر دو مترو را تحت تاثیر قرار داد.
در اواسط سال 2000 احداث بخش پایانی خط 2 که از سال 1994 معلق مانده بود، مجددا آغاز و در سال 2008 تکمیل گردید.
در همین سال، تقی احمداف، رییس مترو باکو، طرح احداث 41 ایستگاه جدید را که دسترسی به ترمینال جدید اتوبوسرانی و فرودگاه بینالمللی را پوشش خواهد داد، اعلام کرد.
ایستگاهها:
به دلیل ناهموار بودن شهر، بسیاری ایستگاهها خیلی عمیقند و میتوان از آنها به عنوان پناهگاه حملات هستهای استفاده کرد.
بیشتر ایستگاهها با استفاده از موزاییک، مجسمه و نقوش برجسته تصاویر باارزشی دارند و بقیه نشاندهنده فرهنگ و تاریخ آذری هستند.
بعد از فروپاشی شوروی، اسامی و دکوراسیون بعضی ایستگاهها طبق ایدئولوژی جدید تغییر کرد.
قطار:
در سال 2005، سیستم مترو 228 دستگاه قطار داشت که 43تای آن 4 واگنه بودند.
بلیت:
در سال 2006، مدیریت مترو سیستم پرداخت جدیدی را معرفی کرد و به جای استفاده از بلیت از جدیدترین سیستم کارتیRFID بهره برد.
قیمت کارتها 2 منات و قابل شارژ هستند.
دسترسی به این سیستم جدید همیشگی بوده و در بین مسافران متداول شده است.
با یک منات، میتوان کارت را معادل 20 بلیت شارژ کرد.
کارتها چندینبار قابل استفاده هستند و با یک کارت چند نفر میتوانند از مترو استفاده کنند.