حریری که از سال2005 با سوریه مانند کارد و پنیر بوده‌اند، سرانجام تصمیم گرفت تا با سفر به سوریه سر‌فصل جدیدی را در روابط دو‌کشور بگشاید.
بشار اسد، رئیس‌جمهوری سوریه، پذیرایی باشکوهی‌از حریری کرد و به رسم لبنانی‌ها او را به گرمی در آغوش گرفت و 3بار گونه‌های او را بوسید. پس از آن، اسد و حریری پشت درهای بسته به گفت‌وگو پرداختند که 3ساعت طول کشید. به گفته یکی از مشاوران ارشد اسد، در این گفت‌وگوی باز و صریح، همه موضوعات مرتبط درروابط دو کشور مورد بررسی قرار گرفت.
در پی این دیدار، اسد ضیافت شامی را به افتخار میهمان لبنانی‌اش برگزار کرد که در آن مقامات ارشد سوریه شامل نخست‌وزیر و رئیس مجلس حضور داشتند. پس از شام، حریری به کاخی که محل پذیرایی از شاهان و روسای جمهوری – و نه ویژه نخست‌وزیران – است، برده شد. روز بعد و پیش از کنفرانس خبری حریری در ساختمان جدید سفارت لبنان در دمشق، وی باردیگر با بشار اسد دیدار کرد.
حریری در سفر اخیرش به سوریه تلاش کرد به بحث‌هایی که درباره سفر او به سوریه مطرح شده است، پایان دهد و اظهار داشت که هیچ‌یک از دو طرف قصد امتیاز گرفتن از یکدیگر را ندارند، در غیراین صورت، ما به جایی نخواهیم رسید. بسیاری از رسانه‌های لبنانی اظهار داشته‌اند که سفر حریری به دمشق، با توجه به اتهاماتی که در زمینه قتل رفیق حریری، پدر سعد، در فوریه2005 متوجه سوریه است، نوعی باج دادن به رهبران دمشق محسوب می‌شود.
اما سوری‌ها دیدگاه کاملا متفاوتی در این زمینه دارند. آنان بر این باورند که هیچ نقشی در ترور رفیق حریری نداشته‌اند و از این‌رو سفر پسر نخست‌وزیر فقید لبنان به دمشق کاملا عادی است. از دهه1940 تمام نخست‌وزیران لبنان به سوریه سفر کرده‌اند، حتی فؤاد سینیوره، جانشین رفیق حریری و دست پرورده و متحد نزدیک او در اوج تیرگی روابط دو کشور در سال2005 راهی دمشق شد.
اگر سعد حریری می‌خواهد که بر لبنان حکومت کند و موفق باشد، باید روابط گرمی با سوری‌ها داشته باشد. هر چه باشد، سوریه به گفته خود او، تنها همسایه لبنان است.
حریری بر این باور است که اگر روابط دو کشور بهبود نیابد، موقعیت او در قبال حزب‌الله و جنبش ژنرال میشل‌عون، دائما پرتنش خواهد بود. برای حکومت بر لبنان، حریری نمی‌تواند موقعیت حزب‌الله و مارونی‌ها را در کابینه دولت به خطر بیندازد. مشارکت نداشتن حزب‌الله یا امل (2 حزب عمده شیعیان) در کابینه دولت، در تعارض با قانون اساسی قرار دارد.
در ماه مه گذشته، حریری به کمک چهره‌های با نفوذ ائتلاف 14 مارس تلاش کرد تا در خیابان‌های بیروت با حزب‌الله مقابله کند. مشکلات و ضعف‌های مردان حریری اما در این برخورد خیابانی نشان داد که آنان تا چه حد برای چنین نبردی ناآماده‌اند و اینکه سوریه و متحدانش در خیابان‌های بیروت از چه توان و قدرت بالایی برخوردارند. برخورد دو طرف هنگامی رخ داد که کابینه سینیوره که تحت نفوذ سعد حریری قرار داشت، تلاش کرد تا شبکه مخابراتی حزب‌الله را در فرودگاه بین‌المللی بیروت برچیند.
به گفته حزب‌الله، پیش از این اقدام، اعضای گروه حریری، اسرائیل را ترغیب کرده بودند تا بر سر جنگ سال2006 خود با حزب‌الله جار و جنجال تبلیغاتی به راه بیندازد؛ امید آنها این بود که چنین اقدامی موجب در هم شکستن یا دست‌کم تضعیف حزب‌الله شود.
[نخست‌وزیری] حریری در‌نهایت موجب گسترش نفوذ عربستان سعودی در لبنان می‌شود.
در دوران اقتدار رفیق حریری، در لبنان، توافقی حاصل شده بود مبنی بر اینکه حریری در لبنان حکم براند و مورد حمایت حزب‌الله قرار داشته باشد و در‌مقابل حزب‌الله و متحدانش نقش پر‌رنگ‌تری در تصمیم‌گیری‌های دولت داشته باشند و نیز سلاح خور را برای مقابله با اسرائیل همچنان حفظ کنند.
اینک سعد حریری پس از آنکه تلاش کرد حزب‌الله را از پیش‌رو بردارد و ناموفق ماند، تصمیم گرفته است تا دل رهبران این سازمان- و حامیان سوری‌اش- را دوباره به دست آورد؛ موضوعی که از جمله اهداف سفر او به دمشق تلقی می‌شود.
حریری پس از پیروزی در انتخابات ماه ژوئن مجلس لبنان، جلسه آشتی جویانه‌ای را با سید حسن نصرالله، رهبر حزب‌الله برگزار کرد تا یخ رابطه خود را با او بشکند. پس از آن جلسه، وی با خواسته‌های حزب‌الله موافقت کرد که عمدتا مربوط به پذیرش وزیران پیشنهادی میشل عون، از جمله اعطای پست وزارت ارتباطات به یک عضو حزب‌الله بود.در کابینه حریری همچنین پست وزارت امور خارجه به علی‌الشامی، یک استاد علوم سیاسی دانشگاه که طرفدار حزب‌الله است، داده شد و وزیر جدید همان‌طور که انتظار می‌رفت، پیش از سفر حریری به دمشق اعلام کرد که قطعنامه 1559 شورای امنیت سازمان ملل که خواهان خلع سلاح‌حزب‌الله شده بود، اینک باطل و مردود است.
علاوه بر این، حزب‌الله وزارت شیعیان – یکی از 5 وزارتی که انتخاب وزیر برای آنها بر عهده میشل سلیمان، رئیس‌جمهوری بی‌طرف کشور است – را به دست آورده است. به این ترتیب، جناح حزب‌الله به جای 10 وزارت، کنترل 11 وزارت دولت را به دست آورده است که این جنبش را تبدیل به سومین قدرت کابینه لبنان می‌کند؛ موقعیتی که حزب‌الله پیش از این به شکلی جدی در پی رسیدن به آن بود و موجب بروز جنجال در میان مخالفان این حزب قدرتمند شیعه شده بود.
تلاش حریری برای جلب نظر سوری‌ها و حزب‌الله، خشم برخی اعضای ائتلاف 14مارس، به‌خصوص سمیر جعجع، جنگ سالار مسیحی را بر انگیخته است. او در سال 2005 برای رسیدن به اهدافی کوتاه‌مدت، از در همکاری با سعد حریری وارد شد؛ اهدافی شامل وا داشتن سوریه به ترک لبنان و رسیدن به قدرت از طریق ایجاد یک بلوک پارلمانی قدرتمند. در نهایت جعجع قصد داشت از روی شانه‌های حریری راهی کاخ ریاست‌جمهوری لبنان شود (در لبنان رئیس‌جمهور مسیحی، نخست‌وزیر سنی و رئیس مجلس شیعه اند). اما در انتخابات سال 2008 سمیر جعجع و هیچ‌یک از متحدانش نتوانستند به این‌رؤیا جامه عمل بپوشانند.
در آن انتخابات سعد حریری جانب میشل سلیمان را که چهره‌ای بی‌طرف و مورد قبول حزب‌الله و سوریه بود، گرفت. پس از آن سمیر جعجع نیز رفیق حریری را متهم کرد که در سال1994 هنگامی که حریری نخست‌وزیر لبنان بود، موجب محکوم شدن وی به حبس ابد و قرار گرفتن پشت میله‌های زندان و محبوس شدن تا سال 2005 شده بود. مسیحیان تند‌رویی مانند جعجع که در دهه1980 جنگ داخلی را علیه مسلمانان لبنان به راه انداختند، در نگاه خود به آینده، لبنان را کشوری کاملا متفاوت با آنچه سنی‌های لبنان در سر دارند، می‌بینند.
آنها خواهان لبنانی نزدیک به فرانسه هستند که از جهان عرب فاصله گرفته باشد. اما لبنان سعد حریری ریشه‌های عمیقی در این جهان دارد. اینک حریری لبنان را به مقصدی هدایت می‌کند که کابوس سمیر جعجع است. بسیار محتمل به‌نظر می‌رسد که جعجع، سرخورده از تلاش حریری برای جلب نظر سوریه و حزب‌الله، از ائتلاف 14مارس جدا شود.
به‌نظر می‌رسد امین جمیل، رئیس‌جمهوری سابق نیز که از خط‌مشی اعلام شده حریری مبنی بر حفظ و بهره‌گیری از توان نظامی حزب‌الله، ناراضی است، راه خود را از 14مارس جدا کند. وی همچنین از اینکه حریری پیش از اعطای پست نسبتا کم اهمیت وزارت امور اجتماعی به حزبش (حزب فالانژ) با او مشورت نکرده، ناخرسند و بر این باور است که حزب فالانژ از سال2005 به این سو، مستحق دریافت حمایت بیشتری از سوی حریری بوده است.
آنچه از نظر جمیل و نیز جعجع ناخوشایند به‌نظر می‌رسد، این است که حریری علاوه بر تلاش برای آشتی با سوریه و حزب‌الله، بنا دارد به‌زودی آغوش خود را به روی میشل عون، متحد مسیحی آنها بگشاید. میشل عون در مناطق مسیحی‌نشین لبنان از محبوبیت بیشتری نسبت به جمیل و جعجع برخوردار است.
میشل عون آشکارا رؤیای ریاست‌جمهوری لبنان را در انتخابات آینده در سر می‌پروراند، به‌خصوص با توجه به اینکه وی همزمان از حمایت سنی‌ها، شیعیان، دروزی‌ها، سوریه و عربستان سعودی برخوردار است.
قدرت‌های منطقه‌ای مانع از سفر اخیر حریری به دمشق نشدند. عربستان سعودی خواهان این سفر بود، چرا که سعودی‌ها می‌خواهند حریری موفق باشد و بر این باورند که نخست‌وزیر جوان لبنان بدون حمایت سوریه و حزب‌الله موفق نخواهد بود. در پیش گرفتن موضع تهاجمی در قبال سوریه و حزب‌الله در دوره حکومت فؤاد سینیوره حاصلی در بر نداشت.
اگر بهای موفقیت حریری تن دادن به خواسته‌های حزب‌الله و بازگشت به وضعیت موجود در دهه1990 است، عربستان سعودی حاضر است این بها را با هدف آغاز به کار سعد حریری به‌عنوان یک نخست‌وزیر مقتدر بپردازد. سعودی‌ها نه تنها حریری را برای سفر به سوریه ترغیب کردند بلکه این روزها خود را آماده می‌کنند که میزبان سیدحسن نصرالله، رهبر حزب‌الله باشند. نصرالله مورد حمایت ایران است و سفر قریب‌الوقوع او به عربستان مهم و تاریخی قلمداد می‌شود.
دیگر قدرت‌های همسایه لبنان از سال2005 به این سو، در بهترین موقعیت ممکن برای حفظ آرامش و کمک به موفقیت نخست‌وزیر جدید لبنان قرار گرفته‌اند. سعد حریری، نخست‌وزیر جوان حمایت ایران و عربستان و اینک سوریه را پشت سر دارد و پیش از این نیز حمایت بازیگران مهم بین‌المللی را نظیر فرانسه و ایالات متحده جلب کرده است. برای آغاز به کار شصت و‌نهمین نخست‌وزیر لبنان شرایط بهتر از این نمی‌شود.
آسیا تایمز- 23 دسامبر2009
