محمد ملاحسینی: شهر ممنوعه (Forbidden City)؛ مجموعه معماریهای باستانی درخشان و سحرآمیز چین در مرکز بجینگ (پکن) پایتخت این کشور قرار دارد
این اثر در جهان دارای شهرتی فراوان است. شهر ممنوعه در معماریهای خاندان باستانی چین یک مروارید است و در جهان پردامنهترین و کامل ترین مجموعه معماریهای چوبی باستانی به شمار میرود.
یونسکو در سال 1987 شهر ممنوعه بیجینگ را در فهرست میراث جهانی به ثبت رساند. این اثر تاریخی در سال 1406 میلادی به دستور جو دی؛ دومین امپراتور سلسله مینگ به مدت 14 سال ساخته شد.
تا سال 1911 میلادی که سلسله چینگ از بین رفت به مدت 500 سال 24 امپراتور در شهر ممنوعه اقامت داشتند و امور کشور را سر و سامان میدادند.
مساحت شهر ممنوعه بیجینگ 720 هزار متر مربع، طول آن از جنوب تا شمال یک هزار متر و عرض آن از شرق تا غر ب 800 متر است.
طراحی شهر ممنوعه از نمای کلی تا ریزترین جزییاتش طوری انجام شده که بازتابی از مقاصد فلسفی و مذهبی و نمادی از عظمت و قدرت امپراطور باشد. مانند رنگ زرد: رنگ امپراطور است که تقریبا در تمامی سقفها از آن استفاده شده است.
شهر ممنوعه بزرگترین مجموعه کاخ باقیمانده در جهان است. این شهر طوری ساخته شده که مرکز آن محصور به دیوار پکن باشد و در داخل مجموعه دیوارکشیده بزرگتری به نام شهر امپراطوری قرار داشت.
در اطراف دیوار 10 متری و در خارج از شهر رود حفاظتی به عرض 50 متر دیده می شود. شهر ممنوعه به طور جدی طبق نظام تشریفاتی سلسلههای فئودالی و استاندارد سیاسی و روحیه اصول اخلاقی ساخته شده است.
طرح کلی، دامنه، شیوه معماری، رنگ و تزیینات همه نمایانگر امتیازات خاندان و درجه بندی است. 3 قصر این ممنوعه یعنی قصر تای حه، قصر جون حه و قصر بایو حه که توجه گردشگران را بیشتر جلب می کند، محل اعمال قدرت امپراتوری امپراتوران و بر پایی مراسم پرشکوه است.
قصر تای حه، مرکز تمامی شهر ممنوعه و تخت سلطنت طلایی رنگ امپراتور در این قصر دیده می شود. این قصر نیز دارای مجللترین معماری در شهر ممنوعه است.
در شمال میدان به مساحت30 هزار متر مربع، این قصر در سکوی مرمری سفید رنگ به بلندای 8 متر ساخته شده است. ارتفاع آن40 متر است که به لحاظ ارتفاع، بلندترین بنای شهر ممنوعه است.
در فرهنگ چین، اژدها نماینده قدرت امپراتوری است و امپراتور پسر آسمانی اژدهای حقیقی نامیده می شود. در درون قصر تای حه در بالا و پایین حدود 13 هزار شکل اژدها تزیین شده است.
تعداد قصرها و اتاقها در شهر ممنوعه بسیار زیاد است. به اعتقاد پیشینیان، اقامتگاه امپراتوران آسمانی دارای 10 هزار اتاق است و امپراتورانی که پسر امپراتور آسمانی دانسته می شدند نباید تعدا اتاقهایشان از شمار اتاقهای امپراتور آسمانی تجاوز کند.
مجموعه معماریهای شهر ممنوعه تمرکز تبلور درایت مردم چین است. از ساختار مجموعه معماریها تا تزیینات هر اتاق و هر دیوار سرشار از اندیشههای عجیب و غریب است. مثلا سکوی سفید رنگ قصر تای حه، این قصر را مجللتر کرده است.
در تاسیسات زهکشی در این سکو از مجسمه سازی سر نوعی اژدها استفاده شده است. به گونهای که در 3 طبقه این سکو جمعا بیش از یک هزار مجسمه سر این نوع حیوان استفاده شده است وهنگام زهکشی در بارش باران همانند فواره آب از دهان اژدها خارج میشود.
در میان حیاط این شهر جمعا 308 ظرف مسی بزرگ برای ذخیره آب وجود دارد که برای پیشگیری از آتش سوزی مورد استفاده قرار میگرفتند و در زمستان افراد مخصوصی زیر این ظرفها اتش روشن میکردند تا آب داخل آن یخ نبندد.
در دوره سلسله مینگ 100 هزار صنعتگر و یک میلیون کارگر در ساخت این شهر عظیم به خدمت گمارده شدند تا بزرگترین و کاملترین مجموعه معماریهای جهان را بسازند.
مصالح ساختمانی از سراسرکشور حتی استان یونن که در فاصله چند هزار کیلومتری قرار داشت به این محل انتقال داده شد.
اشیا و کشفیات باارزش در شهر ممنوعه حفظ شده و شمار آنها به حدود یک میلیون قطعه میرسد که یک ششم کل کشفیات چین را شامل می شود.
مجموعه معماریهای شهر ممنوعه سمبل فرهنگ درخشان چین است. به عقیده معماران چینی و خارجی؛ طراحی و معماری شهر ممنوعه آثار برجسته و بی همتایی است که نشاندهنده فرهنگ و سنت دیرینه این کشور و دستآوردهای برجسته صنعتگران در زمینه معماری در 500 سال گذشته است.
در سالهای اخیر شمار گردشگران شهر ممنوعه چند برابر افزایش یافته است به طوری که از مرز 10 میلیون نفر در سال نیز فراتر رفته است.