مشروطه
-
ترور مشروطه‌خواهان در محله سرتخت
محله سرتخت به واسطه حضور و سکونت چهره های فرهنگی و سیاسی محل وقوع بسیاری از رخدادها و اتفاقات سیاسی از جمله تحصن علما و وقایعی در دوران مشروطه‌خواهی نیز بوده است. یکی از این وقایع مربوط به ترور «میرزا مصطفی افتخارالعلمای آشتیانی» از علمای مشروطه خواه در خانه آقا گل کوچه کلیدداری است.
-
دلاور تنگستان | چرا ۱۲ شهریور روز ملی مبارزه با استعمار نامگذاری شده است؟
تقویم می‌گوید امروز ۱۲ شهریور روز بزرگداشت رئیسعلی دلواری است؛ یکی از پیشگامان مشروطه‌خواه که نامش در کتاب‌های درسی هم آمده است.
-
فیلم | شلاق زدن تاجران حاکم تهران را برکنار کرد
از ماجرای شلاق خوردن دو بازاری که زمینه‌ساز جنبش مشروطه شد چقدر می‌دانید؟
-
فیلم | لوتی نامدار تهران فدای مشروطیت شد
لوتی نامدار تهران که هزار تا نوچه پروپاقرص طرفدارش بودند با جنبش مشروطه چه رابطه‌ای داشت و چرا مورد غضب قرار گرفت؟
-
طرح جدید دیوارنگاره میدان انقلاب در پاسداشت مقام شیخ فضل الله نوری + عکس
جدیدترین طرح دیوارنگاره میدان انقلاب تهران همزمان با ایام شهادت شیخ فضل الله نوری و انقلاب مشروطه با شعار "آزادی‌خواه مخالف انحراف" اکران شد.
-
علی نصیریان، ستارخان سینمای ایران | چرا «ستارخان» علی حاتمی را از پرده پایین کشیدند؟
مهمترین فیلم درباره دوره مشروطه کماکان «ستارخان» (علی حاتمی) است که در زمان اکران با بی‌مهری مواجه شد، ولی سینمای ایران در طول بیش از نیم قرن هنوز نتوانسته فیلمی در حد و اندازه اثر قدرندیده علی حاتمی بسازد. اینجا به ۳ نمونه ارجاع به مشروطیت پرداخته‌ایم: یک فیلم سینمایی، یک سریال و یک فیلم مستند.
-
چرا تابلوی «فتح تهران» اثری مهم است؟ | ۵ واقعه تاریخی در یک تابلو
نقاشی «فتح تهران» یک مانیفست و یک بیانیه تازه در تحولات تصویری ایران است. این نقاشی به ما نشان می‌دهد که چقدر در نگرش نقاشان نسبت به نمایش رویدادهای اجتماعی و سیاسی تفاوت و تغییر ایجاد شده و حضور مردم در نقاشی مورد توجه قرار گرفته است.
-
نخستین انتخابات در ایران کی برگزار شد؟ | وقتی زنان حق رای نداشتند
تاریخ برگزاری نخستین انتخابات در ایران به دوران مشروطیت و سال ۱۲۸۵ شمسی برمی‌گردد. در آن زمان نظامنامه‌ای برای انتخابات مجلس شورای ملی تدوین شد که ترجمه‌ای از متون فرانسه، بلژیک و بلغارستان و... بود، اما این نظامنامه ایراداتی داشت.
-
گشت و گذار در عمارتی که به دستور شاه گلوله‌باران شد!
یکی از جاذبه‌های تاریخی پایتخت عمارت مسعودیه است؛ عمارتی که در یکی از شلوغ‌ترین محله‌های تهران قرار دارد و با ظاهری جذاب و دلفریب شاهد رویدادهای تلخ و شیرین بسیاری از تاریخ معاصر کشورمان بوده است.
-
شنیدن صدای مشروطیت از حنجره علی موسیو
تماشای هر فیلم مستند زوایه ذهن شما را جابه جا می کند. پایان هر مستند آغاز یک چشم انداز است.
-
عکس | کشف گلوله توپ در میدان نقش جهان اصفهان
گلوله توپی از قوای اقبال‌الدوله کاشی که به سمت مجاهدین مشروطه‌خواه شلیک شده بود، اخیرا هنگام مرمت در دیوار مغازه آقای مقصودی در چارسوی مقصود بیک میدان نقش جهان کشف شد.
-
قالیباف و رئیسی در ساختمان مشروطه
مراسم چیستی و چگونگی قرارگاهی شدن شورای عالی انقلاب فرهنگی صبح امروز یکشنبه ۱۹ آذر ۱۴۰۲ با حضور حجت الاسلام سید ابراهیم رئیسی رئیس جمهور و محمد باقر قالیباف رئیس مجلس شورای اسلامی در ساختمان مشروطه مجلشس شورای اسلامی در حال برگزاری است.
-
این مکان ساختش با صدور فرمان مشروطه گره خورده است
بانی این مسجد را به فلک بستند
ساخت مسجد قندی محله خانی‌آباد به‌نوعی با صدور فرمان مشروطه گره خورده است؛ همان مسجدی که بانی و واقف آن «سیدهاشم قندی» از بازرگانان پیر و نیک‌نامی است که به بهانه گرانی قند از سوی «علاءالدوله» صدراعظم مستبد قاجار، فلک شد.
-
باغی پیر در یخچال تهران! | خانه ییلاقی رئیس بانک شاهی کجاست؟
باغ «بانک شاهی» موسوم به «خانه‌باغ کیانیان» یکی از مواریث فرهنگی و طبیعی شهر تهران است که ٣٠ تیرماه سال ١٣٨٤ در فهرست آثار ملی کشور ثبت شد.
-
در دهمین نشست مرکز تهران‌شناسی همشهری با موضوع «جراید طهران» مطرح شد
حکایت روزنامه‌ای که مادر شاه را به فساد متهم کرد | نشریه‌هایی که فقط برای زنان منتشر می‌شد
در دوره حکومت محمدعلی شاه ۶۸ روزنامه در تهران منتشر می‌شد و این روزنامه‌ها تا جایی که می‌توانستند به شاه بد و بیراه می‌گفتند. حتی روزنامه روح‌القدس به مادر محمدعلی شاه که دختر امیرکبیر است اتهام‌های غیراخلاقی وارد می‌کند.
-
استقبال شوم از سرداران ملی در دروازه تهران
استقبال از سرداران ملی در تهران باشکوه برگزار شد. جماعتی زیاد برای پیشواز آمده بودند. استقبالی که قرار بود ماجرای مشروطه را ختم به خیر کند.
-
عکس | چرا در ماجرای اعتصاب بازاریان سر اسماعیل‌خان بالای دار رفت
نخستین زمزمه انقلاب مشروطه از بازار شنیده شد. نیروهای مردمی همان کاسبانی بودند که از گرانی مواد غذایی و قحطی به ستوه آمده بودند. دراین‌بین مخالفان مشروطه با باز گذاشتن مغازه سعی در برهم زدن اعتصاب داشتند.
-
در دهمین نشست مرکز تهران‌شناسی همشهری با موضوع «جراید طهران» مطرح شد
اولین روزنامه تاریخ ایران چه زمانی منتشر شد؟ | رکورد دست‌نیافتنی مطبوعات در سال‌های مشروطه
از زمانی که روزنامه «کاغذ اخبار» به عنوان نخستین روزنامه ایران در دوران سلطنت محمدشاه قاجار منتشر شد تا اوج‌گیری روزنامه در جریان انقلاب مشروطه، مطبوعات فراز و نشیب‌های بسیاری را از سر گذراند. در ادامه، وضعیت مطبوعات ایران در دوران ناصرالدین‌شاه، ناصرالدین‌شاه و نیز در دوران انقلاب را مرور می‌کنیم.
-
قدم به قدم به‌دنبال رد خونین مشروطه در قلب پرماجرای شهرمان
تماشای قطعه‌های یک جنبش | مظفرالدین شاه چرا با مشروطه موافقت کرد؟ |ماجرای شکستن مهر پای چوبه دار
«انقلاب مشروطه در پایتخت» موضوع نهمین نشست مرکز تهران‌شناسی همشهری بود. نهضت مشروطه که نقطه عطفی تابناک در تاریخ ایران محسوب می‌شود، موجب تغییراتی بنیادین در نحوه حکومت‌داری شد و به تدوین نخستین قانون اساسی انجامید.
-
ماموریت مهم سید حسن رزاز در دوره مشروطه | ماجرای نامه دربسته‌ای که باید به دست علما می‌رسید
پهلوان سید حسن رزاز در جریان سفر به تهران حامل پیام مهمی برای مشروطه‌خواهان بوده و از آنجا که آخوند خراسانی مدافع انقلاب مشروطه بود احتمالاً در تأیید فعالیت مشروطه‌خواهان در تهران نامه‌ای نوشته بوده که باید به‌دست آنها می‌رسید.
-
یک قرن قبل پیشرفت اروپایی‌ها چه تاثیری روی ایرانی‌ها گذاشت؟
مردم می‌دیدند که کشورهای اروپایی مثل فرانسه و انگلستان برق دارند و در این کشور، شب‌ها مثل روز روشن است یا روس‌ها در زمستان زندگی عادی‌شان را می‌کنند چون گاز دارند. نهضت‌های روسی مثل «نارودنیک‌ها» یا قیام «دکاپریست‌ها» علیه حکومت استبدادی تزار هم روی مردم اثر گذاشته بود و وضع موجود را تحمل نمی‌کردند.
-
مهاجرت علمای تهران به ری و قم چطور زمینه‌ساز پیروزی مشروطه شد؟
واقعه مهاجرت صغری و کبری علمای تهران در جریان انقلاب مشروطیت، یکی از اثرگذارترین وقایع این نهضت مردمی در مسیر پیروزی و امضای فرمان مشروطیت توسط مظفرالدین‌شاه قاجار بود. در ادامه و در گفت‌وگو با علیرضا زمانی تهران‌شناس به ابعاد بست‌نشینی علما در حرم حضرت عبدالعظیم حسنی و حرم حضرت معصومه (س) پرداختیم.
-
مقصد پانزدهمین تور تهرانگردی مرکز تهران‌شناسی همشهری بر مکان‌ها و رویدادهای واقعه تاریخی مشروطه بود
درگیری قزاق‌ها با روحانیون در مسجد معمارباشی
مسجد و مدرسه معمارباشی از مکان‌های برجسته در نهضت مشروطه محسوب می‌شود که حوادث بسیاری اتفاق افتاده و در وقایع و صفحات تاریخی از این مکان بسیار یاد شده است.
-
زنان و انجمن‌های سری در مشروطه | مگر ما زنان مرده‌ایم!؟
شرکت زنان در انقلاب مشروطیت، از زمان شکل‌گیری نخستین بارقه‌های انقلاب مشروطه آغاز شد. اگرچه ماقبل مشروطه وقایعی مانند قحطی یا نارضایتی‌های ناشی از گرانی رخ داد که تظاهراتی را از سوی زنان با تشویق مردان درپی داشت.
-
همراهی مردم و روحانیت، دستاورد بزرگ مشروطه بود
مشروطیت را می‌توان به آغاز فصلی نوین در تاریخ معاصر ایران تعبیر کرد. اگرچه مشروطه در مسیر خود با شکست‌هایی روبه‌رو شد، اما دستاوردهای ماندگاری برای ایرانیان به همراه داشت که ثمرات تا دوره‌های بعد نیز باقی ماند. در ادامه و در گفت‌وگو با «محمود منیعی» تهران‌پژوه به مهمترین دستاوردهای مشروطیت پرداختیم
-
مقصد پانزدهمین تور تهرانگردی مرکز تهران‌شناسی همشهری بر مکان‌ها و رویدادهای واقعه تاریخی مشروطه بود
تور تهرانگردی واقعه تاریخی مشروطه در قلب پایتخت | از خانه شیخ تا تحصن در مدرسه مروی
۱۱۷سال پیش، از پس رخدادهایی به‌ظاهر کوچک، انقلابی بزرگ شکل گرفت که نامش را بر مبنای دستاوردش «مشروطه» گذاشتند. با این انقلاب، اتفاقات مهمی در تهران رقم خورد و زندگی مردم، بازاریان، علما و... را دستخوش تغییرات و تحولات وسیع کرد.
-
۱۱۷سال قبل در چنین روزهایی تهران شاهد اتفاقات تاریخی سرنوشت‌سازی بود | وقایع‌نگاری نهضت مشروطه در پایتخت
نفوذ قدرت‌های خارجی در تشدید مشکلات اقتصادی و ناتوانی شاهان قاجار برای حل آنها، به‌تدریج حلقه‌های اعتراضی را در ایران شکل داد. در نهایت پاسخگو نبودن حکومت قاجار، این اعتراضات را از شکل مسالمت‌آمیز به شکل انقلابی تبدیل کرد.
-
نگاهی به خانه شاعر مشروطه‌خواه در بن‌بست گوهر | ماجرای فروختن یواشکی کبوترهای سراینده تصنیف «مرغ سحر»!
خانه‌موزه ملک‌الشعرا بهار محل زندگی سراینده تصنیف معروف «مرغ سحر» بوده است. خانه‌ای که قدمتش به دوره پهلوی اول می‌رسد و به سبک بناهای دوران تجدد و نوگرایی ساخته شده است.
-
اثر دست استاد کاشی‌تراش بر دیوار تئاترشهر
حوالی سال ١٣٠٩ شمسی، محل کنونی تئاتر شهر، یکی از تفرجگاه‌های مردم تهران بود و ساختمانی معروف به نام «مهمانخانه بلدیه» یا «کافه شهرداری» در آن قرار داشت.
-
تصاویری فوق‌العاده از عکس‌ها و کارت پستال‌های کمتر دیده شده دوران قاجار
دربار قاجار از عاملان اصلی ورود چاپ مدرن و عکاسی به ایران بود و در گسترش آن نقشی اساسی داشت، غافل از آنکه این دو محملی خواهد شد برای ثبت ظلم و ضبط زوالش.