یک بررسی جدید نشان داد که در افرادی که میزان زیاد چربی‌های اشباع‌شده می‌خورند، چربی در طراف کم و شکم و در کبد تجمع پیدا می‌کند. در مقابل افرادی که مقدار زیادی چربی چنداشباع‌نشده مصرف می‌کنند که به طور معمول از روغن‌های گیاهی منشار می‌گیرند، دور کمر باریک‌تری دارند.
به گفته دانشکندان چربی دور کمر یا چاقی شکمی و چربی اطراف کبد به خصوص ناسالم هستند و با افزایش خطر دیابت و بیماری قلبی ارتباط دارند.
اولف ریسروس یکی از این پژوهشگران که استاد تغذیه بالینی دانشگاه اوپسالا در سوئد است، می‌گوید یافته‌های جدید تایید‌کننده راهنمای تغذیه‌ای فعلی هستند که به مردم توصیه می‌کنند چربی‌های چنداشباع‌نشده بیشتری با منشاء روغن‌های گیاهی و ماهی‌های چرب و مقدار کمتر چربی‌های اشباع‌شده با منشاء گوشت قرمز و کره مصرف کنند.
خطر چربی شکمی
این پژوهش میان افزایش تجمع چربی در بخش میانی بدن (چاقی شکمی) و نشانگان متابولیک، مجموعه‌ای از علائم مربوط به بیماری قلبی و دیابت ارتباط برقرار می‌کند. این علائم شامل فشار خون بالا، میزان پایین کلسترول خوب یا HDL و قند خون بالا است.
دقیقا روشن نیست چرا چربی شکمی تا این حد بر خطر دچار شدن به بیماری قلبی اثر می‌گذارد، اما یک نظریه در این باره این است که کبد و چربی شکمی به حساسیت بیشتری به هورمون‌های استرس دارند؛ این هورمون‌ها باعث رها شدن اسیدهای چرب بیشتر به درون کبد می‌شوند. به گفته ریسروس این وضعیت پاسخدهی کبد به انسولین، هورمونی که قند خون را تنظیم می‌کند، را مشکل‌تر می‌کند.
بررسی‌های بسیاری رژیم‌های غذایی مملو از چربی‌های اشباع‌شده را با میزان بالاتر خطر بیماری قلبی ارتباط داده‌اند، اما هنوز دلیل این ارتباط دقیقا روشن نیست.
تغییرات چربی
ریسروس و همکارانش برای شناخت بهتر میان چربی‌های اشباع‌شده و بیماری قلبی به ۳۹ مرد و زن جوان هر روز یک کیک مافین با انرژی ۷۵۰ کالری دادند تا علاوه بر رژیم غذایی معمول‌شان بخورند.
نیمی از مافین‌ها با روغن نخل، یک چربی اشباع‌شده، پخته شده بود، و نیم دیگر با روغن آفتابگردان، یکی چربی‌چنداشباع‌نشده تهیه شده بودند.
این پژوهشگران پس از هفت هفته چربی را که در بدن این افراد تجمع پیدا کرده بود و نیز چربی کل بدن‌شان را اندازه‌گیری کردند. پژوهشگران این اندازه‌گیری‌ها را با استفاده از تصویربرداری با تشدید مغناطیسی (MRi) و «پلتیسموگراف جابه‌جایی هوا» که تراکم و حجم کلی بدن را ثبت می‌کند، انجام دادند.
هر دو گروه مورد آزمایش تقریبا به میزان مشابهی وزن اضافه کرده بودند، اما در افرادی که کیک مملو از چربی اشباع‌شده خورده بودند، چربی بیشتری در اطراف معده و اندام‌های احشایی درون شکم تجمع یافته بود. در این افراد همچنین نسبت به افرادی که مافین‌های حاوی چربی اشباع‌نشده خورده بودند، میزان افزایش توده عضلانی بسیار کمتر بود.
ظهور متفاوت ژنی
این پژوهشگران همچنین ظهور ژنی را در چربی زیرپوستی شکمی را در این افراد اندازه‌گیری کردند.
ریسروس می‌گوید:« ما دریافتیم که چربی‌های چنداشباع‌نشده برخی از ژن‌هایی را که مصرف انرژی را تشدید می‌کنند و ممکن است در افزایش توده عضلانی نقش داشته باشند، به اصطلاح »روشن می‌کنند» و باعث فعالیت بیشتر آنها می‌شوند.»
به گفته ریسروس هنوز آشکار نیست چرا چربی‌های اشباع‌نشده می‌توانند باعث توزیع چربی در بدن به شیوه‌ای سالمتر شوند، اما این بررسی بیانگر آن است که چربی در بخش‌های متفاوت بدن ممکن است ژن‌های متفاوتی را فعال کند که به نفع رسوب یک نوع یا نوع دیگری از چربی در بدن باشد.
فردریک روسکویت، نامزد دکترای بهداشت عمومی و در دانشگاه اوپسالا برخی از شواهد اولیه بیانگر آن است که خود غذاها می‌تواند بر چگونگی فرآوری مواد مغذی در بدن تاثیر بگذارند.
به گفته او بنابراین امکان دارد بدن چربی‌های اشباع‌شده‌ای را که از غذاهای متفاوت برای مثال یک کیک مافین یا گوشت سرخ‌کرده دریافت می‌کند، به طور متفاوتی فرآوری کند.
این یافته‌ها در شماره ۱۹ فوریه ژورنال دیایت منتشر شده است.
