«جنگ دائم برای صلح دائم» نام کتابی بود که او نوشت تا پس از 7سال، شهلا اطیابی آن را ترجمه کند و نشر مروارید این کتاب 135صفحهای را با قیمت 1900تومان به چاپ برساند.
گورویدال نویسنده کتاب «جنگ دائم برای صلح دائم» ریشههای فاجعه 11سپتامبر را در سیاست خارجی آمریکا بعد از سال1945 و حضور و فعالیت این کشور در اموری که هرگز به آن ارتباط نداشت، جستوجو میکند. او اعتقاد دارد که ایالات متحده آمریکا پس از پایان جنگ جهانی دوم در یک جنگ دائمی با بسیاری از کشورهای دیگر جهان قرار داشته است. جالب اینکه گورویدال در پایان همین کتاب که در ترجمه فارسی آن نیز آمده، فهرستی طولانی از عملیاتهای نظامی آمریکا درکشورهای مختلف دنیا را در طول 50سال آخر هزاره دوم گردآوری کرده است.
اما 11سپتامبر بهانهای است برای نویسنده تا ریشههای دیگر این رویداد را بررسی کند. ماجرای اصلی کتاب درباره تیموتی مکوی است؛ بمبگذار شهر اوکلاهما که کامیونی پر از مواد منفجره را مقابل ساختمان فدرال این شهر منفجر کرد و موجب کشتار 168آمریکایی شد.
کتاب نیز با نام اصلی «چطور من و تیموتی مکوی به یکدیگر علاقهمند شدیم» نام دارد و گورویدال سعی کرده با بررسی شخصیتی تیموتی مکوی به عنوان یک سرباز بازگشته از جنگ اول عراق در زمان بوش پدر ریشههای نفرت آمریکاییان از کشور خود را کندوکاو کند. در قسمتی از کتاب تیموتی برای دوستی مینویسد: «نمیدانیم با بچههای گرسنه اینجا چه کنیم، بزرگسالان شکست خورده از ما غذا میخواهند. این مسئله از نظر روحی برایم سخت و خیلی آزاردهنده است... . تازه میتوانم درک کنم که چگونه و چرا سربازان آمریکایی در ویتنام به دست بچهها کشته میشدند.»
بعد از پایان جنگ، مکوی از ارتش بیرون میآید و سپس سرخورده از کشتن انسانهای معصوم در کشوری دیگر، با چند دوست تصمیم میگیرند که خارج از دید حکومت آمریکا، به طور زیرزمینی اسلحه و مواد منفجره بسازند.گورویدال در این کتاب میگوید: «هنوز کسی نمیداند مکوی به هنگام انفجار ساختمان فدرال از پیامد جنایتی که مرتکب میشد آگاهی داشت یا صرفا به علت نفرت از دولت به چنین اقدامی دست زده است.»
کتاب پر است از نمونههایی که دولت آمریکا به صرف یک بهانه یا اتهام ساده دست به کشتارجمعی آمریکاییان زده و همین امرریشه نفرت را در دل مردم از حکومت کاشته است؛ نفرتی که منجر به حوادثی از جنس 11سپتامبر میشود اما با این رویکرد که صرفا سیاست خارجی آمریکا دیگران را از این کشور متنفر نکرده است بلکه سیاست داخلی آن نیز خود آمریکاییان را برآشفته کرده است تا دست به کارهایی بزنند از جنس آنچه در اوکلاهما اتفاق افتاد.
گورویدال کیست؟
این نویسند 85ساله آمریکایی در نیویورک به دنیا آمده؛از پدری که استاد مکانیک پرواز بود و مادری بازیگر. حضور مادر در برادوی پای او را هم به هالیوود باز کرد و برای همین در جوانی و حتی میانسالی سروسری با چهرههای نامدار کارخانه رویاسازی داشت.
ویدال نویسندگی را از 19سالگی آغاز کرد و چند رمان، فیلمنامه، نمایشنامه و حتی سریال تلویزیونی نوشت اما او مقالهنویس بهتری بود و شهرتش را باید مرهون نوشتن مقالاتی در نشریات گوناگون دانست.
درباره کتاب
ترجمه فارسی جنگ دائم برای صلح دائم دیر به دست مخاطب ایرانی رسیده است. اهمیت چنین کتابهایی که به ژورنال نزدیکاند، نو بودن آنهاست اما گذشت 7سال از تازگی کتاب میکاهد. ترجمه خانم اطیابی، ترجمهای خوب و روان به نظر میرسد اما معلوم است که از کنار برخی اصطلاحات که قاعدتا به قلم گورویدال روزنامهنگار آمده کمتر توجه نشان داده شده و بیشتر تحت اللفظی از کنارشان گذشته است.
ضعف عمده این ترجمه نداشتن ارجاع برای مخاطب ایرانی است. نامهای زیادی در کتاب هست که برای مخاطب یک ژورنالیست آمریکایی در کشور خود آشنا به نظر میرسد اما برای مردم ما که در این سوی دنیا با آن فرهنگ آشنایی ندارند لازم است توضیحاتی به صورت پاورقی ارائه شود. کتاب جز ذکر انگلیسی نامهای خاص، پاورقی آنچنانی ندارد و از این نظر میتوان امیدوار بود در چاپهای بعدی این نکته لحاظ شود.
افزون بر آن درباره نویسنده کتاب نیز توضیحی ارائه نشده است در حالی که گورویدال از نامهای بزرگی است که گرچه برای مخاطب ایرانی چندان آشنا به نظر نمیرسد اما بد نبود به بهانه این کتاب نامی نیز از او برده میشد و به خوانندگان توضیحاتی دربارهاش ارائه میشد.
به هر حال وجود چنین کتابهایی در بازار نشر یک فرصت است و میتواند برای علاقهمندان به ادبیات سیاسی مجموعهای سرشار از اطلاعات مفید باشد.