آشنایی با سازمان حمل و نقل و ترافیک تهران

 در تاریخ 18/10/1353 اساسنامه آن به تصویب انجمن شهر رسید و به سازمان حمل و نقل و ترافیک تهران موسوم شد.

این سازمان یکی از سازمان های تابع حوزه معاونت حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران است و خود دارای 5 معاونت و تعداد واحد سازمانی است که وظایف محوله را در راستای برنامه‌های مصوب شورای اسلامی شهر تهران اجرا می‌کنند.

• آشنایی با شرکت کنترل ترافیک تهران

هدف سازمان براساس ماده 2 اساسنامه عبارت از برنامه‌ریزی، سیاستگذاری، طراحی، آموزش، نظارت و هماهنگی در امر حمل و نقل و ترافیک تهران بزرگ، جهت جابجایی ایمن، ارزان، سریع و راحت انسان و کالا است.

رسالت سازمان:

• تدوین نظام برنامه‌ریزی و نظارت حمل و نقل و ترافیک تهران و اجرای آن
• امکان سنجی طرح ها و پروژه ها و ارزیابی آن‌ها
• تدوین استانداردها و ضوابط و آئین نامه‌های لازم
• شناسایی انواع کاربری زمین و تشخیص مراکز تولید و جذب سفر
• انجام مطالعات و تحقیقات مورد نیاز حمل و نقل درون شهری تهران
• تهیه آمار و اطلاعات مربوطه و ارتباط با مراکزاطلاعاتی
• تهیه برنامه های کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت
• شرکت فعال در مجامع ملی و بین المللی آموزشی، پژوهشی و مطالعاتی
• تدوین سیاست ها و خط مشی های لازم
• تاکید بر رعایت مسایل زیست محیطی در کلیه طراحی ها، سیاست گذاری ها و تدوین استانداردها

تاریخچه محدود طرح ترافیک:

از جمله طرح های موفقی که پس از استقرار نظام جمهوری اسلامی به منظور رفع تراکم تردد وسایل نقلیه در تهران به اجرا گذاشته شده است، طرح های مرحله‌ای بهبود نسبی ترافیک در مرکز شهر با اجرای سیستم محدوده طرح ترافیک می‌باشد.

ایران از معدود کشورهایی است که در زمینه تجربی موفق به ایجاد محدوده خاص ترددی به وسعت زیاد گردیده است. این طرح از شهریور سال 1358 تاکنون در نوزده مرحله به مورد اجرا در آمده است.

مرحله اول: از ابتدای شهریور 1358 با ایجاد مسیر ویژه اتوبوسهای شرکت واحد در مرکز شهر بوسیله ایجاد مسیری به طول 30280 متر آغاز گردید.

مرحله دوم: ممنوعیت تردد اتومبیل‌های تک سرنشین با هدف بهبود نسبی ترافیک با ایجاد محدوده‌ای در مرکز شهر از اول آبان ماه 1358 به مرحله اجرا درآمد. در این مرحله ورود اتومبیل های تک سرنشین به مرکز شهر بین ساعت 6:30 تا 10 صبح ممنوع گردید.

مرحله سوم: با تصویب شورای انقلاب در تاریخ 17/3/59 محدوده ای در مرکز شهر تهران تعیین گردید تا از ورود کلیه وسایل نقلیه به استثناء وسایل نقلیه مجاز از قبیل وسایل نقلیه عمومی  اتومبیل های اورژانس و کادر پزشکی و سرویس‌های دولتی از ساعت 6:30 تا 10 صبح در تمام ایام هفته جز در دو روز آخر هفته و ایام تعطیل جلوگیری بعمل آید.

مرحله چهارم: زمان محدودیت تردد در مرکز شهر از ابتدای سال 1361 تا ساعت 12 افزایش یافته و در مقابل تصمیم گرفته شد که صرفاً افراد و مؤسسات خاصی ک

ه ناگزیر از ورود به داخل محدوده هستند با تعیین اولویت بتوانند مجوز تردد دریافت نمایند. این گروه های عبارت بودند  از: پزشکان، معلولین و برخی از بیماران، مؤسسات اتومبیل کرایه و برخی از شرکتهای خصوصی.

مرحله پنجم: محدودیت تردد در مرکز شهر از فروردین 1362 با 3 ساعت افزایش تا ساعت 15 تعیین گردید.

مرحله ششم: از پاییز 1364 همزمان با انجام اقداماتی چون بهینه سازی سیستم شبکه معابر یک طرفه در خیابانهای داخل محدوده ، افزایش ناوگان تاکسیرانی، احداث پارکینگ وسایل نقلیه و... ساعت محدودیت تردد با 5/1 ساعت کاهش از ساعت 6:30 تا 13:30 تعیین گردید. در این مرحله برای نخستین بار از آرم های یکساله وانت‌بار، کارت شناور و آرم یکساله جهت اتومبیل های شخصی استفاده گردید.

مرحله هفتم: محدودیت تردد برای اولین بار شامل وانت بار نیز گردید. به گونه ای که تنها وانت بارهای دارای مجوز سالیانه تردد مجاز به ورود به محدوده طرح ترافیک شهر تهران شدند. (پاییز 1367 )

مرحله هشتم: از اردیبهشت 1369 آغاز شد طبق مصوبات شوایعالی ترافیک تردد کلیه وسایل نقلیه سنگین طی ساعات 6 صبح تا 21 در محدوده مشخص شده ممنوع گردید . در این مرحله علاوه بر مجوز های سال قبل ، کارت ویژه جانبازان و بیماران دائمی و مجوز تردد وسایل نقلیه سنگین نیز صادر گردید.

مرحله نهم: بدون در نظر گرفتن سابقه محدودیت ، به هر تعداد وسایل نقلیه با پلاک دولتی  (51 ، 52 و پلاک بنفش) معرفی شده از جانب ادارات دولتی ، مجوز صادر شد . (شهریور 1370 )

مرحله دهم: تغییراتی در محدوده جغرافیایی طرح ترافیک و نیز ساعات تردد بوجود  آمد. در این مرحله که از آذرماه 1371 شروع شد ساعت محدودیت تردد تا ساعت 17 تعیین گردید.

مرحله یازدهم: از مهرماه 1373 عوارض تردد در محدوده ترافیک افزایش یافت و در عوض تعداد مجوز تا سقف 66000 مورد کاهش یافت.

مرحله دوازدهم: از ابتدای آذر 1373 آرم های موقت روزانه جهت ورود وسایل نقلیه به داخل محدوده توزیع گردید.

مرحله سیزدهم: از تابستان 1375 صدور مجوز طرح ترافیک با نظارت شورایعالی هماهنگی ترافیک شهرهای کشور با حوزه ستادی و عملکردی سازمان حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران صورت گرفت.

مرحله چهاردهم: از اواخر سال 1379 براساس مصوبه شورای عالی هماهنگی ترافیک محدوده طرح ترافیک گسترش یافت.

مرحله پانزدهم: به منظور پاسخ به نیاز جانبازان ، بیماران خاص، پزشکان و معلولان، آژانس  های تاکسی تلفنی، تاکسی بارها و ارگانها و نهادهای دولتی با افزایش سقف مصوب، موافقت گردید.

مرحله شانزدهم: به منظور پاسخ به نیاز دستگاه های مختلف متقاضی دریافت مجوز ورود به محدوده ممنوعه طرح ترافیک شهر تهران با افزایش تعداد پنج هزار فقره برچسب،  با اولویت واگذاری به دفتر رهبری و ریاست جمهوری ، قوه قضاییه ، وزارت اطلاعات ، جانبازان و معلولان و بیماران خاص ، سازمان نظام پزشکی ، مطبوعات ، اتحادیه آژانس های تاکسی و وانت بار و سایر نهادهای دولتی و عمومی موافقت گردید.

مرحله هفدهم: از اواسط آذر ماه سال 1384 ، به دلیل آلودگی شدید هوای تهران مبادرت به اجرای طرح تردد نوبتی خودروها یا طرح زوج و فرد شد . ساعات اجرای این طرح از 30/6 صبح الی 30/19 بعدازظهر و پنج شنبه ها از 30/6 صبح الی 13 بعدازظهر می‌باشد. مرز این محدوده با وسعت 74 کیلومتر مربع به شرح زیر است:

• محدوده شمالی: بزرگراه رسالت
• محدوده غربی: بزرگراه چمران و خیابان نواب
• محدوده جنوبی: بزرگراه بعثت
• محدوده شرقی: بزرگراه بسیج، خیابان 30 متری نیروی هوایی، خیابان امامت و خیابان آیت. این محدوده دارای 120 نقطه ورودی است.

مرحله هجدهم: لغو طرح زوج و فرد در روزهای پنج شنبه از تاریخ 11/12/84

مرحله نوزدهم: اجرای مجدد طرح زوج و فرد در روزهای پنجشنبه از تاریخ 14/1/85

در دوره جدید با توجه به تغییرات مورد نیاز و در روش اجرایی واحد صدور آرم و ایجاد  سیستم‌های مکانیزه جهت سهولت گردش کار و جلوگیری از مراجعات غیرضروری، به منظور پاسخگویی بهتر و سریعتر به متقاضیان، به حداقل رساندن خطاها و نیز در جهت تحقق اهداف شهر الکترونیک بر پایه شهروندمداری، سازمان حمل و نقل و ترافیک به سیستم نرم افزاری صدور آرم کاملاً مکانیزه مجهز گردیده است.