در عرصه انفورماتیک، زمان با سرعت دیگری حرکت میکند، حال به سرعت کهنه میشود و آینده با یک "کلیک" یا یک "لمس" و حتی یک "سخن" فرا میرسد. در حقیقت رایانهها آموختهاند که گوش داده و حتی پاسخ بدهند. بی آنکه فکر کنیم در یک دنیای علمی تخیلی هستیم باید بپذیریم که نمونههای هوش مصنوعی در زندگی روزمره ما کم نیستند.
برای مثال سرویسهای تلفن گویا شرکتهای مخابراتی نمونه واضحی از این هوش مصنوعی است. در این سرویسها، کاربران برای انجام عملیات خود به روشی آسانتر و سریعتر با ماشینها تعامل میکنند و یا در جدیدترین مدلهای خودروها با فرماندهی صوتی تماس گرفته و از آن برای هدایت بهتر خود کمک میگیرند.
اما سرنوشت پدیده هوش مصنوعی اینطور رقم خورده است که توسعه یابد. به گفته دانشمندان و اقتصاددانان، هوش مجازی نه تنها روشی که به کمک آن انسان و ماشین میتوانند با هم ارتباط برقرار کرده و همکاری کنند را دگرگون خواهد کرد بلکه همچنین میتواند در روش زندگی انسانها نیز تغییرات عمیقی ایجاد کند.
طبیعی است که از کنار برخی از کارها که محکوم به فنا هستند کارهای نوینی متولد میشود و ماهیت خودکار و زندگی روزمره را اصلاح میکنند.
نمونه دیگری از این هوش مصنوعی زندگی مردم امروز دنیا دستیار پزشکی است. دستیار پزشکی میتواند از فاصله دور و از طریق رایانه علائم و وخامت بیماری را بررسی کرده و در صورت نیاز یک قرار ملاقات را با پزشک تعیین کند.
تعداد پزشکان آمریکایی که از نرمافزارهای صوتی برای برنامه ریزی ویزیتهای خود استفاده میکنند در مدت سه سال اخیر سه برابر شده و به رقم 150 هزار رسیده است.
همچنین منشی دیجیتالی امروزه دیگر در دفاتر مایکروسافت به یک واقعیت عادی تبدیل شده است. اریک هورویتز که در لابراتوارهای تحقیقاتی مایکروسافت پروژه "پزشک مجازی " را توسعه داده است در این خصوص توضیح داد: "برای فرزندان و نوههای ما حرف زدن با ماشینهایی که به آنها نگاه میکنند و آنها را درک میکنند کاملا عادی است."
در ماههای اخیر در یو تیوب، فیلمی با عنوان "نگاهی اجمالی به آینده" منتشر شده است که در آن مایکروسافت مواجهه با فناوریهای جدید با زندگی امروز را نشان داده است. این فیلم کاربران "همیشه متصل" و "با دستهای آزاد" را نشان میدهد که تنها با حرف زدن با رایانه خود تعامل میکنند.
به هر حال ماشینهای سخنگو هنوز مشکلاتی با زبان و تعابیر معانی دارند. برای مثال نرم افزاری که توسط "آژانس پروژههای تحقیقات پیشرفته وزارت دفاع آمریکا" در عراق آزمایش شد نتایج خوبی در مکالمات ساده به دست آورد، اما در ترجمه جملات پیچیده تر دچار مشکل شد. این نرم افزار ترجمه نتوانست بافت زبانی جملات را تشخیص دهد و واژگان را به درستی ترجمه کند.
در بخش توسعه هوش مصنوعی، بهترین نتایج از "سیمی" یک شرکت مستقر در سیلیکون ولی به دست آمد. این شرکت کالیفرنیایی "دستیار مجازی شخصی" عرضه میکند که از طریق تعاملات نرمافزارهای کلامی مختلف، درخواستهای کاربرها را پردازش کرده و به دنبال بهترین پاسخها میشود.
تام گرابر محقق و یکی از بنیانگذاران "سیمی" توضیح داد: "دستور دادن به این نرمافزار یک کم شبیه به سفارش دادن غذا به یک گارسون خارجی است که در یک رستوران شلوغ و پر سر صدا کار میکند. در این حالت، سفارش دادن غذا کمی سخت است اما به هر حال میتوانی به گارسون غذایی را که میخواهی سفارش دهی. در تعامل با نرمافزارهایی از این دست، کاربران نقشی بنیادی ایفا میکنند. در حقیقت بسیار مهم است که کاربر بتواند از کلمات کلیدی درست، جملات ساده و مستقیم استفاده کند."
به هر حال هنوز زود است که درباره تعامل انسان با هوش مصنوعی قضاوت کنیم. این فناوری نیز همانند هر فناوری دیگری نیاز به استفاده شدن و توسعه یافتن دارد. هوش مصنوعی خطا میکند و بنابراین به تعامل با انسان نیاز دارد که خطاهایش را تصحیح کند.
"آندریاس فن دام" استاد دانشگاه براون در این خصوص جمله معروفی دارد: "داشتن هوش مصنوعی بهتر از نداشتن آن است."