آنها امیدوارند که کودکشان نتایج خوبی را در تحصیل کسب کرده، نمرات بالایی بگیرد و از محیط مدرسه لذت ببرد اما بعضی از والدین، احساس می‌کنند که مشکلات کوچک فرزندشان به سادگی حل نمی‌شود. آنها نگرانند که چرا فرزندشان از استعداد و توانایی‌های خود در مدرسه استفاده نمی‌کند. معمولاً معلمان این کودکان، به والدینشان می‌گویند که آنها انگیزه و پشتکار خود را در یادگیری از دست داده‌اند اما والدین امیدوار هستند که فرزندشان بتواند از عهده این مسائل و مشکلات برآید.
نداشتن انگیزه و پشتکار در تحصیل یک مسئله همه گیر است و نمونه‌هایی در تمام خانه‌ها و مدارس یافت می‌شود.
برخی عوامل بی‌انگیزگی در مدرسه:
ـ فشار یکسان
ـ کمبود حس رقابت
ـ ناسازگاری با معلمان
ـ آموزش تعریف نشده
- عدم‌شناسایی توانایی‌های کودک
ـ رقابت بیش از حد یا کمتر از حد با سایر دانش‌آموزان
برخی عوامل نداشتن انگیزه و پشتکار در خانه:
ـ حمایت‌های بیش از حد خانواده
ـ رقابت خواهر و برادر در تحصیل
ـ ناسازگاری و عدم‌توافق سطح انتظارات والدین از فرزندان
ـ توجه بیش از حد یا کمتر از حد خانواده
ـ احساس فشار
دانش‌آموزانی که کم‌کاری می‌کنند، معمولا دوره پیش‌دبستانی خود را بسیار خوب و با انگیزه شروع می‌کنند، اما ناگهان علاقه به یادگیری در آنها کم می‌شود و میزان عملکرد تحصیلی‌شان نیز رضایت بخش نخواهد بود. از علائم و نشانه‌های از دست‌رفتن انگیزه در دانش‌آموز، می‌توان مشق‌های ناتمام او، انجام‌ندادن تکالیف منزل، بی‌نظمی، علاقه نداشتن به مدرسه، استفاده از جملاتی مانند «فراموش کردم»، مقصر دانستن دیگران در مشکلات و کاهش سطح نمرات را نام برد.
نداشتن پشتکار و انگیزه در دانش‌آموز وقتی به‌وجود می‌آید که اتفاقات بدی در محیط خانه یا مدرسه برای او می‌افتد. فرد بی‌انگیزه فرصت‌های خود را برای ایجاد اعتماد به نفس رد می‌کند زیرا بیشترین انرژی خود را صرف می‌کند تا بین مراحل آموزشی و نتیجه آن فاصله بیندازد.
وابستگی و خودباوری
روش والدین در ایجاد انگیزه و پشتکار در کودکشان بسیار مؤثر است. کودک، وابستگی غیرطبیعی یا خودباوری و گاه هر دو را بسیار سنتی می‌آموزد. این وابستگی یا خودباوری در کودک، به‌طور طبیعی رشد می‌کند و والدین از این بابت خوشحال هستند. والدین اغلب بر این باورند که معلم‌ها و گروه آموزشی مدرسه باید مشکلات فرزندشان را حل کنند یا کودکان خودشان به تنهایی از عهده حل این مسائل برآیند. این کودکان وابسته و خودباور، اغلب الگوی رفتاری خود را در ارتباط با بزرگسالان در سال‌های قبل از ورود به مدرسه تمرین می‌کنند. به‌نظر می‌رسد که این الگوها برایشان مناسب است و الگوهای دیگر را نمی‌شناسند. این کودکان اغلب با این شیوه آموزشی از محیط خانه به کلاس درس رهنمون می‌شوند. کودک، این الگوها را ادامه می‌دهد تا از اعتمادبه‌نفس خود محافظت کند.
وابستگی معمولا به‌دلیل احساس ناامنی، خردسالی، عدم‌فعالیت، یا ناتوانی‌های آموزشی به‌وجود می آید. دانش‌آموزانی که انگیزه و پشتکار ندارند خصوصیت وابستگی در آنها شکل می‌گیرد و اغلب از اطرافیان خود بیش ازحد لزوم تقاضای کمک می‌کنند. این قبیل دانش‌آموزان اصرار دارند که والدینشان کنار آنها بنشینند تا آنها بتوانند تکالیف منزل خود را انجام دهند و دانش‌آموزان بی‌انگیزه و کم‌کاری که دارای خودباوری هستند، همیشه در مورد دلایل انجام‌ندادن تکالیفشان با دیگران بحث می‌کنند و همیشه دوست‌دارند، معلم‌ها و والدین خود را در کم‌کاری‌هایشان مقصر جلوه دهند. آنها می‌خواهند همیشه تکالیفی را که خودشان به آن علاقه‌مند هستند، انجام دهند.
ایجاد انگیزه در دانش‌آموز
همیشه تفکر مثبت و توقع بجا از دانش‌آموز می‌تواند تأثیر بسزایی در میزان موفقیت او؛ چه در محیط خانه و چه در مدرسه داشته باشد. اگر والدین از کودک خود توقع بالا داشته باشند، مثبت فکر کنند و همواره انتظار رفتارهای سازنده داشته باشند، این مسئله ملکه ذهن او می‌شود. به علاوه والدین همواره باید در نقطه نظرات مثبت و معقول کودکشان شریک باشند.
دستیابی به موفقیت
سخت کار کردن یا سخت‌کوشی به تنهایی کافی نیست، والدینی که دائما در حال کار هستند و از میزان کار خود شکایت می‌کنند، الگوی مناسبی برای فرزندانشان نیستند. کودکان باید همواره از والدین خود بشنوند که از نتیجه کارشان راضی و خوشنود هستند. تقلید و پیروی از نحوه سخت‌کوشی متعادل در بهبود عملکرد دانش‌آموزانی که انگیزه تحصیل ندارند، بسیار مهم و ضروری است.
نسبت به آموزگاران و مؤسسه‌ای که فرزند شما در آن تحصیل می‌کند، احترام خاصی قائل باشید.
کودک از فعالیت کردن و یادگیری از آموزگارانی که توسط والدینش مورد بی‌احترامی قرار می‌گیرند، اجتناب می‌ورزد. پس حتی‌المقدور سعی کنید که با معلمان فرزند خود به‌طور منظم دیدار داشته و با آنها هماهنگ باشید.
مطالعه روزانه
لازم نیست هنگامی که فرزند شما در حال مطالعه است، کنار او بنشینید، اما خود را علاقه‌مند نشان دهید و از وی بخواهید که هر روز زمانی را به مطالعه اختصاص دهد. بی‌نظمی یکی از نشانه‌های همیشگی افرادی است که انگیزه و پشتکار ندارند. ساختار منطقی و سازمان یافته در انجام کارها و ایجاد حس مسئولیت‌پذیری برای کودک شما لازم است.
به فرزندتان کمک کنید تا با هم‌کلاسی‌ها و هم‌دوره‌ای‌های خود رقابت کند.
برای او توضیح دهید اینکه او بیشترین تلاش خود را برای موفقیت انجام دهد، خیلی مهم‌تر از بهترین بودن است و برد و باخت یک مسئله موقتی است. بحث در مورد سعی و تلاش، راهکارهای مبارزه با مشکلات، فرایند تفکر خلاق، راه‌های مبارزه با ناتوانی‌ها و ضعف‌ها و افکار جادویی که به موفقیت فرد از روی شانس و بدون تلاش تأکید دارد مشکلاتی را برای کودک پدید می‌آورد. کودکی که به راحتی کارش را انجام دهد یا با حداقل تلاش خود به نتیجه برسد، اعتماد به نفس کمی در توانایی خود به دست می‌آورد. در واقع اعتماد به نفس در کودکان امری اکتسابی است.
کودکتان را تشویق کنید تا وابستگی خود را نسبت به دیگران قطع کند، اما به او اجازه ندهید کاری را که در حد توان او نیست انجام بدهد.
والدین، همواره باید در حال کنترل و نظارت روی فرزند خود باشند؛ گرچه کودک باید خودش حق انتخاب و تصمیم‌گیری داشته باشد. توانایی‌ها و علاقه‌مندی‌های کودک خود را همواره پررنگ کنید. به فعالیت‌های مثبت او اهمیت دهید و برنامه‌های تفریحی کودکتان را در کنار برنامه‌های جانبی خودتان در نظر بگیرید، حتی اگر زمان‌تان محدود باشد.
از کودکان خود با کلمات، قدردانی کنید تا به آنها قدرت بدهید، حتی واژگانی همچون «خوب است»، «چه فکر خوبی» و «تو کودک مهربانی هستی» ضعیف‌تر از کلماتی همچون «عالیه»، «تو نابغه و باهوش‌ترینی» هستند.
کودکان را به حال خود رها نکنید. کودک شما به توجه و حمایت شما نیاز دارد حتی اگر به‌نظر می‌رسد که نتیجه سریعی نداشته باشد، اما او نیاز دارد که گهگاه از وی تعریف کنید و حمایت شما را دریافت کند.
