در ایران، حائزین این شرایط بسیارند. ولو اینکه ایران در شاهراه کشورهایی قرار دارد که بنا بر وضعیت زیستی خود، مجبور به مهاجرت می‌شوند.در زیر به برخی از مهم‌ترین دلایل مهاجرت اتباع بیگانه به کشور و در پی آن تبعات ماندگاری آنها اشاره می‌کنیم.
کار بیشترین مهاجران کشور ما را افغان‌ها تشکیل می‌دهند (با 2 میلیون نفر مهاجر). اکثریت قریب به اتفاق افغان‌ها به‌منظور پیدا کردن کار به ایران می‌آیند و به‌دلیل مرز خاکی مشترک و سهولت ورود، به راحتی آمدوشد میکنند. به جز افغان‌ها، پاکستانی‌ها وعراقی‌ها نیز حضور چشمگیری در کشور دارند. جمعیت متراکم ایران این امکان را برای آنان فراهم آورده تا ازطریق کارگری امرار معاش کرده و روزگار بگذرانند.
در تمامی این کشورها، وضعیت کار به‌دلیل نابسامانی‌های داخلی، با بحران مواجه شده است و از این‌رو، ایران، با توجه به نوع بافت جمعیتی که به پذیرش مشاغل کاذب منجر می‌شود می‌تواند محیطی امن و پربازده برای مهاجران خارجی باشد. در سال‌های اخیر با توجه به تصویب طرح‌هایی در جهت عدم‌به‌کارگیری اتباع خارجی غیرمجاز، حضور این مهاجران کاهش نیافته و متعاقب آن بازار عرضه داخلی و شرایط اشتغال ملی با بحران مواجه شده است؛ چرا که این اتباع به واسطه رواج مشاغل کاذب و خیابانی و همچنین دریافت دستمزدی اندک در قبال ساعات کار طولانی، کارفرمایان را با شرایط خوبی مواجه می‌سازند. با این حال عنصر «کار» در حال حاضر بزرگ‌ترین عامل ازدیاد اتباع خارجی و ماندگاری آنان در کشور است.
جنگ
جنگ در کشورهای همسایه بیداد می‌کند. افغانستان، عراق و پاکستان روزانه دستخوش حملات نظامی بیگانگان قرار می‌گیرند و موج ناآرامی و تشویش را در این کشورها به‌وجود می‌آورند. با شروع جنگ و تداوم ناامنی، طبیعتاً با وجود نبود کار، وضعیت غذا، سلامت و حفظ جان شهروندان به خطر می‌افتد؛ در نتیجه این اقدامات است که شهروندان کشورهای همسایه (که عمدتاً از وضع مالی خوبی نیز برخوردار نیستند) به ایران مهاجرت کرده و به راحتی می‌توانند با اجاره یک خانه با قیمتی مناسب، به زندگی بپردازند؛ چرا که در نظر آنان، ایران کشوری است آرام، با بازاری تقاضامند و دارای مردمی با روحیه‌ای منعطف. بنابراین آنها نه مشکل جنگ و درگیری و کشتار دارند و نه با مشکلی در زمینه کار و اشتغال مواجه می‌شوند. ضمناً روحیات منعطف مردم ایران که با رأفت توأم است راه را برای حضور گسترده مهاجران باز می‌کند. در چنین شرایط ایده‌آلی چه دلایلی می‌تواند وجود داشته باشد که آنها نخواهند قصد اقامت دائم در کشورمان را داشته باشند؟
ازدواج
بسیاری از مهاجران به‌صورت خانوادگی به ایران مهاجرت میکنند. آن عده از جوانانی که همسر ندارند، با دیدن اوضاع جامعه و تأمین همه‌جانبه‌ای که مختص خانواده‌های ایرانی است، اقدام به ازدواج میکنند.
در چنین شرایطی، خانواده‌ها با در نظر گرفتن خواستگار و میزان درآمد او، به محک طرف مقابل می‌پردازند و بسیار جالب است که در بسیاری از مواقع به پیشنهاد آنها جواب مثبت می‌دهند! همین حضور غیرمجاز اتباع بیگانه و مشکلاتی که بعداً با آن مواجه می‌شوند، درصد طلاق آنها را با افزایش روبه‌رو ساخته است. متأسفانه خانواده‌ها در این زمینه بیشتر روی این قضیه که مهاجر فردی کاری است که همواره نان در سفره دارد، حاضر به قبول ازدواج می‌شوند. البته باید توجه داشت که این رویکرد، در خانواده‌های دورافتاده و در حوالی استان خراسان بیشتر رواج دارد تا خانواده‌های شهری در استان‌های دیگر.
در اکثر گزارش‌های ارائه شده از وضعیت پس از ازدواج این زوج‌ها، علائمی از خشونت، خیانت و قتل به چشم می‌خورد که با وجود هشدارها و زنگ خطرهای مسئولان و رسانه‌ها، این پدیده روزبه روز رواج یافته و کم‌کم این مهاجران را به سهم‌خواهی در مقابل اتباع بومی کشور وامی‌دارد!
زیارت
زیارت شکل مدرن مهاجرت غیرقانونی است که فرد، به این بهانه در کشور حضور می‌یابد و به‌دلیل درک شرایط دلخواه، ماندگار می‌شود.
«مشهد» به‌دلیل همجواری با کشور افغانستان و اماکن مذهبی خود، بیشترین آمار حضور مهاجران را فراهم آورده است و در این زمینه گوی رقابت را از تهران و اصفهان ربوده است. بسیاری از این مهاجران به‌دلیل داشتن فامیل، از وضعیت شرایط کار در دیگر شهرهای ایران باخبر شده و به این ترتیب در سرتاسر کشور پخش می‌شوند.
مسائل اقتصادی
کشورهای جنگ‌زده و کشورهایی که پتانسیل سرمایه‌گذاری اقتصادی بالقوه‌ای ندارند، یقیناً مورد توجه شهروندان سرمایه‌گذار قرار نمی‌گیرند. ایران به واسطه اقتصاد پویایی که در قبال دیگر کشورهای همسایه دارد و حتی بازار بورسی که در منطقه اول است، زمینه مناسبی را برای حضور اتباع خارجی فراهم می‌آورد.
آنان با سرمایه‌گذاری در بخش‌هایی چون مسکن، خرید و فروش، تجارت و سایر بخش‌های اقتصادی، وضعیت خوبی را برای کالا و سرمایه خود پیدا میکنند و به این ترتیب طعم شیرین این واقعیت را چشیده و ماندگار می‌شوند.
این پنج مسئله، بزرگ‌ترین دلایلی بود که اتباع قانونی و غیرقانونی کشور را مجاب به حضور همیشگی یا بلندمدت در کشور می‌کند.
دولت باید با اتخاذ راهکارهای بهینه، حضور این اتباع را که برای اقتصاد داخلی، اشتغال‌زایی و امنیت بیشتر جامعه مضر هستند را کاهش دهد. متأسفانه با وجود مصوباتی مبنی بر عدم به‌کارگیری اتباع غیرمجاز و داشتن اقامت قانونی برای ازدواج، باز هم آنها به فعالیت خود ادامه داده و دولت باید برای این اقدامات، پس از تصویب به فکر چاره باشد.
