جبران باسیل، وزیر انرژی دولت لبنان شب گذشته در بیانیهای رسمی استعفای 10 وزیر جریان 8 مارس را اعلام کرد. همچنین ساعتی بعد عدنان السید حسین از وزرای مستقل کابینه هم کنارهگیری خود را از دولت لبنان اعلام کرد تا سقوط دولت حریری با خروج 11وزیر رقم بخورد.
عدنان السید حسین استعفای خود را در اعتراض به اقدامات خارج از خواست ملی سعد حریری تقدیم میشل سلیمان رئیسجمهور این کشور کرد. مخالفان دولت پس از استعفا از دولت لبنان از میشل سلیمان، رئیسجمهوری لبنان خواستند تا روند تشکیل دولتی جدید را آغاز کند.
این در حالی است که سعد حریری نخستوزیر لبنان که اکنون عملا سمت خود را از دست داده است برای دیدار با مقامهای آمریکا و مذاکره با آنها در واشنگتن به سر میبرد. حریری 3 روز پیش و برای سفری که یکروزه اعلام شده بود به آمریکا رفت اما هنوز به بیروت بازنگشته است. علت اولیه این سفر دیدار با عبدالله بن عبدالعزیز، پادشاه عربستان سعودی بود که برای درمان در آمریکا بهسر میبرد.
وی علاوه بر مذاکره با پادشاه عربستان در سفر خود با هیلاری کلینتون، وزیر امور خارجه آمریکا و نیکلا سارکوزی رئیسجمهور فرانسه که در واشنگتن به سر میبرد، دیدار و گفتوگو کرد. رهبران جریان 8 مارس خواستار بازگشت سریع حریری از آمریکا و تشکیل جلسه اضطراری کابینه شده بودند اما نخستوزیر لبنان بدون اعتنا به این مسئله شب گذشته به دیدار باراک اوباما، رئیسجمهوری آمریکا رفت.
مخالفان دولت لبنان روز گذشته در بیانیهای اعلام کردند که دولت آمریکا در تلاش است از دادگاه بینالمللی رفیق حریری بهعنوان برگ برندهای در سیاستخارجی خود در منطقه استفاده کند. در این بیانیه نسبت به ادامه سیاست کنونی آمریکا در راستای ترجیح دادن منافعش بر منافع ملی لبنان هشدار داده شده است.
در هفتههای گذشته و با مذاکرات مقامهای لبنانی با رهبران عربستان و سوریه بسیاری به راه حل این دو کشور برای حل مشکل لبنان امیدوار بودند. شکست تلاشهای عربستان و سوریه اما پس از آن اعلام شد که رؤسای جمهور آمریکا و فرانسه در نشست مشترک خود در واشنگتن بر مواضع خود درزمینه ادامه روند دادگاه حریری تاکید کردند. این در حالی است که سفیر عربستان سعودی در واکنش به اعلام شکست طرح عربستان و سوریه برای حل مشکل لبنان گفت: اصلا طرحی در این زمینه وجود نداشته که شکست بخورد.
عوض العسیری در گفتوگو با روزنامه الشرقالاوسط گفت: عربستان تاکنون طرحی در این زمینه نداشته است که شکست بخورد. ما تلاشهایی داشتهایم که در راستای نزدیکتر کردن دیدگاهها بوده است. وی عنوان کرد: ما تاکید داریم طرح گفتوگوهای جناحهای سیاسی لبنان هزار بار بهتر از تلاشهای عربستان و سوریه است، زیرا این راهحل است که در نهایت میتواند در لبنان تاثیرگذار باشد.
پیش از سقوط کابینه، وزرا و مقامات ارشد جریان 8 مارس و معاونین سیدحسن نصرالله و نبیه بری در نشستی اضطراری با میشل سلیمان که در کاخ ریاستجمهوری برگزار شد، خواستار بازگشت سریع حریری از آمریکا و تشکیل جلسه فوری و فوقالعاده کابینه شده بودند. رهبران جریان 8 مارس تاکید کرده بود که در این جلسه باید فراخواندن قضات لبنانی از دادگاه بینالمللی بررسی ترور حریری و قطع همکاری دولت لبنان با آن تصویب شود.
قرار بود در این جلسه چند محور در رأس بحث و گفتوگوها قرار بگیرد که لغو پروتکل همکاری با دادگاه بینالمللی، خارج کردن قضات لبنانی از دادگاه، توقف همکاری و ارائه تسهیلات درخصوص تحقیقات بینالمللی، بستهشدن تمامی دفاتر بازپرسان در بیروت و توقف حمایت مالی لبنان از این دادگاه از جمله آنها بود.
میشل عون، رهبر گروه مسیحی «جریان آزاد ملی لبنان» بهتازگی با اعلام شکست طرح سوریه و عربستان درخصوص حل بحران لبنان از دولت خواسته بود نشستی را با معارضان تشکیل دهد تا تمامی گروهها و احزاب در این رابطه تصمیمگیری کنند.
وی تاکید کرده بود : با وجود اینکه پادشاه عربستان و بشار اسد، رئیسجمهوری سوریه تلاشهایی را در این زمینه صورت دادند اما سعد حریری به این تلاشها پاسخ مثبت نداده است.
وزرای معارض دولت لبنان به همین خاطر عصر سهشنبه در دفتر میشل عون نشست ویژهای تشکیل دادند و درباره طرح خروج از دولت به توافق رسیدند. در این نشست تمامی وزیران حزبالله لبنان و جریان آزاد ملی و جنبش امل، جریان المرده و حزب الطاشناق به همراه سلیمان فرنجیه، رئیس جریان المرده و علی حسن خلیل، معاون سیاسی نبیه بری، رئیس پارلمان لبنان و حسین الخلیل، معاون سیاسی سید حسن نصرالله، دبیر کل حزبالله لبنان حضور داشتند.
محمد فنیش، وزیر دولت در امور توسعه اداری بعد از پایان این نشست اعلام کرد که تلاشهای عربستان و سوریه بهعلت اعمال فشارهای آمریکا و به خاطر عدمتوانایی جناح 14 مارس برای مقابله با این مسئله به بنبست رسیده است و تأسف خود را نسبت به این مسئله ابراز کرد. دولت اتحاد ملی لبنان پس از ماهها رایزنی گروههای سیاسی تشکیل شده بود و اکنون سقوط آن میتواند خشونت و درگیریها در لبنان را بهدنبال داشته باشد.
گاهشمار تحولات پرونده ترور رفیق حریری
16 جولای 2010: سیدحسن نصرالله دبیرکل حزبالله در سخنرانی خود دادگاه بینالمللی رفیق حریری را پروژهای از سوی رژیم صهیونیستی خواند.
30 جولای: پادشاه عربستان سعودی به همراه رئیسجمهوری سوریه با یک هواپیما به بیروت سفر کردند تا با مقامهای لبنان برای حل این مشکل گفتوگو کنند. شیخ حمد بن خلیفه آلثانی، امیر قطر نیز به این گروه پیوست.
8 آگوست: سید حسن نصرالله با ارائه مدارک در یک سخنرانی رژیم صهیونیستی را عامل ترور رفیق حریری، نخستوزیر پیشین لبنان خواند.
6 سپتامبر: سعدحریری، نخستوزیر لبنان در یک گفتوگو اعلام کرد که متهم کردن سوریه به خاطر ترور پدرش اشتباه بوده است و احتمال گمراه شدن تحقیقات به خاطر شاهدان دروغین وجود دارد.
16 اکتبر: رئیسجمهوری سوریه و پادشاه عربستان بار دیگر در ریاض در این رابطه گفتوگو کردند.
22 نوامبر: سفر پادشاه عربستان به آمریکا برای انجام عمل جراحی، مذاکرات سوریه و عربستان رابه تعویق انداخت.
27 دسامبر: حریری به نیویورک سفر کرد تا با پادشاه عربستان گفتوگو کند.
6 ژانویه 2011: حریری اعلام کرد که راه حل عربستان و سوریه پابرجاست اما او منتظر است تا دیگر طرفها تعهدات خود را اجرا کنند.
7 ژانویه: حریری با هیلاری کلینتون، وزیر امور خارجه آمریکا و بان کیمون، دبیر کل سازمان ملل متحد در نیویوک دیدار کرد. کلینتون همچنین به دیدار پادشاه عربستان سعودی رفت.
10 ژانویه: حریری و نیکلا سارکوزی، رئیسجمهوری فرانسه دیدار کردند. این دیدار پس از آن صورت گرفت که اوباما و سارکوزی مذاکرات مفصلی درباره لبنان داشتند. جریان 8 مارس هشدار داد که فشار آمریکا باعث به بنبست رسیدن طرح عربستان و سوریه خواهد شد.
11 ژانویه: میشل عون به بنبست رسیدن تلاشهای عربستان و سوریه را اعلام کرد و جریان 8 مارس خواستار نشست فوری کابینه شد.