این باغ‌موزه می‌تواند ما را به روزهای نه‌چندان دور ببرد؛ روزگاری که لمس آن برای نسل کنونی خالی از شگفتی نیست؛ زندگانی مردم روزگار دفاع مقدس با آنکه زندگی‌ها آسایش و راحتی زندگی کنونی را نداشت اما سرشار از عطوفت‌ها بود؛ واژه‌ها معنای واقعی خود را داشتند؛ روزهای ایثار و مقاومت؛ روزهای برآمدن‌ها و شکفتن‌ها؛ روزگاری که هر جوان و پیر سر از پا نمی‌شناخت برای رفتن به عرصه‌ای که در آن شهادت کمترین سرود بود؛ ویژگی‌هایی که امروزه نشان کمتری دارد و به دور‌دست‌های خاطره رفته‌اند. اما ایجاد موزه دفاع مقدس و ترویج فرهنگ پایداری می‌تواند نشانی باشد از آن روزهای این آب و خاک . این موزه پلی است به گذشته غرورآفرین ملت ایران، باشد تا برای قدیمی‌ها یادآور آن روزگار رشادت‌ها باشد و تلنگری بر حال نسلی باشد که تنها در کتاب‌ها و تصویر جعبه جادو نشانی یافته‌اند از آن روزگار؛ فرصتی برای دیدن آنچه از آن به‌عنوان افتخار ملی و مذهبی یاد می‌کنند.
تردیدی نیست که پایان پروژه موزه دفاع‌مقدس، شروع حرکتی است که نوید این را می‌دهد که می‌توان در شهر گام‌های محکمی برای ایجاد چنین فضایی برداشت.موزه دفاع مقدس در اراضی عباس‌آباد و با زیربنایی بالغ بر 205هزار مترمربع، مجموعه‌ای بی‌نظیر و دیدنی است. رسالت ثبت و یادآوری ارزش‌ها، احساسات و عواطف عمیق و فرهنگ گرانقدر دفاع مقدس، در این مجموعه شکل گرفته است. طرح و احداث موزه دفاع مقدس، با هدف ساماندهی مجموعه تلاش‌های دلسوزان و یادآوران مخلص آن روزها در طول نزدیک به 2دهه که از دفاع مقدس سپری می‌شود شکل گرفت.موزه دفاع مقدس از 7 تالار و یک مسجد که یادمان دفاع مقدس است تشکیل شده است. بخش‌های مختلف موزه این امکان را به بازدیدکنندگان می‌دهد که تجسم عینی برخی فضاها و میدان جنگ را به صورت ابعاد واقعی یا نمادین به‌صورت جنگ‌افزارهای واقعی یا شبیه‌سازی شده مشاهده کنند. این امکان، تجربه‌ای نو در عرصه موزه‌ای دفاع مقدس است که بازدید‌کننده را اینچنین ملموس با واقعیات جنگ رو در رو قرار می‌دهد. موزه دفاع‌مقدس، موزه‌ای رویدادی و کاملا متفاوت از موزه‌هایی است که صرفا بناها و اشیای تاریخی را برای بازدید‌کننده به نمایش می‌گذارند. در موزه دفاع‌مقدس «تالار پروانه‌ها» تنها تالار موزه‌ای است که برای معرفی سرداران دفاع مقدس در نظرگرفته شده است. دیگر تالارها جنبه رویدادی دارند و بازدید‌کننده می‌تواند بیشتر اتفاقات دوران دفاع مقدس را در آن به صورت زنده مشاهده کند.
تالار آستانه
نخستین تالار آستانه است. در این تالار وقایعی که در فاصله سال57 تا آغاز جنگ اتفاق افتاد به همراه روزهای آغازین جنگ به تصویر کشیده می‌شود. این تالار به‌دلیل اینکه روزهای دورتری از تاریخ معاصر ایران را به تصویر می‌کشد، جذابیت‌های ویژه‌ای برای مخاطبان خواهد داشت.
تالار حیرت و واقعیت
بازدیدکنندگان پس از تالار آستانه به تالار حیرت و واقعیت می‌رسند. مردم کشورمان درحالی که زمان کوتاهی از پیروزی انقلاب پشت سر گذارده بودند در شادمانی این پیروزی به سر می‌بردند که با مقوله‌ای شوک‌برانگیز به نام جنگ روبه‌رو شدند. حمله ناجوانمردانه رژیم بعثی عراق با حمایت آمریکا، تجاوزی آشکار به سرزمین‌مان بود و تنها حقانیت این مردم و رشادت‌هایشان توانست سدی محکم در برابر این جنگ نابرابر باشد. در تالار حیرت و واقعیت حقانیت مردم ایران به تصویر کشیده می‌شود.
تالار دفاع
ارتش و بسیج مردمی در 8 سال دفاع مقدس با کمترین امکانات جنگی به دفاع از خاک و تمامیت ارضی کشور پرداختند. تالار دفاع مجموعه‌ای از ادوات جنگی آن سال‌ها را پیش چشم بازدیدکنندگان قرار می‌دهد.
تالار آرامش
ناامنی و استرس جزئی جدایی‌ناپذیر از جنگ است. مردم ایران نیز با آنکه با این مقولات همراه بودند اما به‌دلیل آنکه از آرمان و ارزش‌های مقدس دفاع می‌کردند همواره آرامشی عجیب در این برهه داشتند. تالار آرامش موزه دفاع مقدس،
به درستی این آرامش بدنه جامعه در دهه60 ایران را به تصویر می‌کشد.
تالار شهادت
شهادت وعده الهی است که پروردگار به جهادگران در راهش می‌دهد. عظمت، ارزش، جایگاه و تقرب شهید و شهادت 7مرحله از شهادت هستند که از نیت تا عروج در تالار شهادت نمود عینی برای بازدیدکنندگان خواهد داشت.
تالار پیروزی
8 سال دفاع مقدس همراه با پیروزی‌های متعدد برای رزمندگان جنگ تحمیلی بود؛ پیروزی‌هایی که در عملیات‌های گوناگون به ثمر رسید، این پیروزی‌ها جنبه‌های عرفانی و معنوی ویژه‌ای داشت. در تالار پیروزی این جنبه‌ها برای مخاطبان به تصویر کشیده شده است.
تالار سرانجام
بازدیدکنندگان پس از گذر از 6مرحله پیشین به بالاترین نقطه از موزه می‌رسند؛ مکانی که فضایی متفاوت از آنچه درباره جنگ گفته شد، دارد.در این تالار که سرانجام نام دارد بازدیدکنندگان با یادمان، تصاویر، تندیس‌ها و بازمانده‌های جنگ تحمیلی روبه‌رو می‌شوند و به آن ادای احترام می‌کنند.
باغ دره
باغ دره موزه دفاع مقدس در زمینی به مساحت 20هزار مترمربع واقع شده است. این باغ در امتداد بزرگراه شهید‌حقانی تا بزرگراه همت قرار دارد. نورپردازی زیبا و گلکاری متنوع و متفاوت از جمله ویژگی‌های باغ دره است. شهروندان با حضور در باغ‌موزه می‌توانند از تکنولوژی پیشرفته آبشار نور بهره‌مند شوند. همچنین استفاده از فضاهای تفرجگاهی در این باغ دره در کنار ادوات جنگی می‌تواند فضایی مناسب در موزه جنگی ایجاد کند.
دفاع مقدس در آیینه شهر
رئیس باغ‌موزه دفاع مقدس می‌گوید: سعی کرده‌ایم در این موزه معارف دفاع مقدس را به جامعه کنونی و نسل‌های آینده شناسانده و انتقال دهیم. به گفته وی برای تحقق این امر، در سال گذشته 148 جلسه مفهومی برای استخراج اطلاعات دفاع‌مقدس برگزار کردیم.
سردار خضرایی معتقد است: یکی از وجوه تمایز این موزه با موزه‌های دیگر، تجدیدپذیری محتوای آن است و در طول سال می‌تواند به مناسبت‌های مختلف برنامه‌هایی را اجرا کند. در کنار مزیت یادشده، یک مدرسه روایتگری پایه‌گذاری کرده‌ایم تا معارف دفاع مقدس به صورت علمی ارائه شود. متأسفانه برخی راویان، آشنایی کافی با تاریخ دفاع مقدس ندارند و براین اساس چالش‌هایی در این زمینه مطرح می‌شود اما راویان مدرسه روایتگری در مدت 6ماه آموزش‌های لازم را فرا‌می‌گیرند. به گفته وی، تعدادی از راویان نیز تربیت شده‌اند تا به 3زبان انگلیسی، عربی و فرانسوی، بازدیدکنندگان خارجی موزه دفاع مقدس را با تاریخ دفاع مقدس آشنا کنند. سردار خضرایی همچنین می‌گوید: کتابخانه تخصصی باغ‌موزه دفاع مقدس نیز 11هزار عنوان کتاب دارد.
به گفته رئیس موزه دفاع‌مقدس، همچنین امکانی در باغ‌موزه ایجاد شده است تا یادگاری‌های شهیدان از جمله چفیه، انگشتر و مواردی از این قبیل نمایش داده شود»؛ تجهیزات به نمایش درآمده در این باغ‌موزه از جمله هواپیماهای شکاری، هواپیماهای سبک و فوق سبک و همچنین انواع موشک‌های به‌کار گرفته شده در جنگ، واقعی هستند. در کنار اینها، تعدادی از تجهیزات به غنیمت گرفته‌شده از عراق را نیز نمایش خواهیم داد».
تلفیق هنر و حماسه
از سویی مدیرعامل شرکت توسعه فضاهای فرهنگی شهر تهران درباره موزه دفاع مقدس می‌گوید: قسمت‌های ویژه‌ای در این باغ‌موزه قرار گرفته است و بازدیدکنندگان می‌توانند از برنامه‌های متعدد و مفهومی آن از جمله نمایش فیلم و صحنه‌هایی از دفاع مقدس روی پرده آب که برای نخستین بار در کشور انجام می‌شود، پخش سمفونی دفاع مقدس همراه با نمایش لیزر و... بهره‌مند شوند.اکبر تشکری‌نیا، بخش میانی باغ‌موزه را شامل سالن روباز برای اجرای برنامه و محل استقرار ابزار ویژه در ارتباط با دفاع مقدس مانند ماشین‌آلات و تانک‌ها می‌داند و ادامه می‌دهد: در بخش ساختمانی نیز به نشانه 8 سال دفاع مقدس، 7تالار و یک بنای یادبود احداث شده که آخرین تکنولوژی روز دنیا نیز در آنها مورد استفاده قرار گرفته است.به گفته وی هر یک از سالن‌های باغ موزه، فضای خاصی از دوران دفاع مقدس را یادآور خواهد شد و با استفاده از نمایش فیلم به‌صورت سه‌بعدی و القای موقعیت فیلم مانند سرما یا گرمای هوا، مخاطبان را به‌خوبی در همان موقعیت قرار خواهد داد. بخش اعظم این اقدامات توسط هنرمندان کشورمان انجام گرفته و در حال حاضر در انتظار تکمیل تجهیزات خارجی هستیم.
تشکری نیا باغ موزه را دارای 2سالن با ظرفیت هرکدام 500 و 200نفر عنوان می‌کند و می‌گوید: این دو سالن برای اجرای تئاتر، نمایش فیلم، برگزاری جشنواره‌ها و سمینارهای مربوط به دفاع مقدس کاملا مجهز است و امکان اینکه برنامه‌های مربوط به این حوزه در یکجا برگزار شود به‌خوبی وجود دارد. وی افزود: گالری‌های مجهزی برای برگزاری نمایشگاه‌های مختلف درنظر گرفته شده است.مدیرعامل شرکت توسعه فضاهای فرهنگی، این مجموعه را دارای فضای سبز مناسب و همچنین زیرساخت‌های کامل و مجهز نام برده و می‌گوید: سیستم آی‌تی به کار رفته در این مجموعه بسیار پیشرفته است و تمامی مجموعه به‌صورت هوشمند اداره می‌شود. تشکری‌نیا با بیان اینکه این مجموعه دارای 4ورودی است، اظهار داشت: ورودی حقانی، ورودی همت و
2 ورودی، ویژه بازدیدهای دسته‌جمعی به‌منظور توقف اتوبوس‌ها و یک ورودی نیز جهت تردد تجهیزات نظامی از جمله تانک‌ها خواهد بود.وی در ادامه یادآور می‌شود: تمامی این اقدامات مورد تأیید ستاد کل ارتش، ستاد مشترک و فرماندهان سپاه قرار گرفته است.
