بسیاری از کودکان با رفتارهای خاصی که دارند نیازمند آموزشهای مداوم رفتارهای اجتماعی هستند. کودکانی که در این شرایط قرار دارند میتوانند از آموزشهایی که به کودکان معمولی ارایه میشود هم یاد بگیرند. با کمی دقت میبینید بیشتر مشکلات کلاس درس یا حیاط مدرسه، نتیجه مستقیم مهارتهای اجتماعی نامناسب است.
مهارتهای اجتماعی در هر سنی قابل آموزش دادن هستند و باید به کودکان به خوبی اهمیت استفاده از مهارتهای اجتماعی تاثیرگذار را آموزش داد. همانطور که دانش آموزان باید تحت آموزشهای مهارتهای اجتماعی قرار گیرند بزرگسالان هم نیاز دارند این آموزشها برایشان یادآوری شود.
مهارتهای اجتماعی چیست؟
- همکاری داشتن
- بخشش
- مشارکت در امور
- دوست بودن
- به دیگران کمک کردن
- صبر و شکیبایی داشتن
- پیروی از قوانین
- نوبت را رعایت کردن
- وظیفه شناسی
- پذیرش اختلاف نظرها
- خوب گوش دادن
- تحسین دیگران و خودداری از تحقیر دیگران
- برقراری رابطه مثبت و متقابل
- مودب و فروتن بودن
- کاربرد رفتار مناسب
- احترام به خودمان، دیگران و همه چیز
- آبرومند و مورد احترام بودن
مثالی از آموزش یک مهارت اجتماعی: شنونده خوب بودن
آموزگار در کلاسی که میخواهد مهارت خوب گوش دادن را آموزش دهد میتواند کار را با طرح سوال از کلاس شروع کند و دانش آموزان را به جستجو و مکاشفه وادار کند. "یک شنونده خوب چه میکند؟ چطور شما میفهمید که یک نفر شنونده خوبی است؟ یک شنونده خوب چگونه است؟" سپس پاسخهای دانش آموزان را جمع آموری کرده و آنها را روی یک کاغذ یا روی تخته کلاس ثبت کند. از دانش آموزان هم بخواهد که از روی آنها یادداشت بردارند.کافیست که نظرات دانش آموزان را فقط فهرست وار بنویسد.
اکنون دانش آموزان باید به نوبت نقش بازی کنند یعنی هر کدام از دانش آموزان باید در باره موضوعی مثلا خاطرات یکی از تعطیلات خوشایند خود برای هم گروهی خود صحبت کنند.
دانش آموزی که در حال صحبت کردن است باید یادداشت کند که آیا شنونده مقابلش تماس چشمیاش را با او حفظ کرده، آیا به موقع و به اندازه، سرش را به علامت درک مطلب تکان میدهد، برای روشن شدن مطلب در موقع لزوم با بردن نام کسی که سخن میگوید سوالش را مطرح میکند، گهگاهی در صورت لزوم صحبتهای گوینده را تکرار میکند و از قضاوت و قطع کردن صحبتهای گوینده اجتناب میکند و ... بعد دانش آموزان باید جایشان را با یکدیگرعوض کنند و دقیقا عین همین اتفاق تکرار شود.
آموزگاران میتوانند برای هر هفته، آموزش یکی از مهارتهای اجتماعی را در برنامه کلاس بگذارید و تمرینات لازم را با تک تک دانش آموزان انجام دهند.
آموزگاران همیشه بهترین الگو برای دانش آموزان خود هستند و در دوران مدرسه همواره آموزگاران یکی از مشهودترین الگوهای مهارتهای اجتماعی برای دانش آموزان هستند و خود این موقعیت میتواند به عنوان بهترین ابزار آموزشی در دست آموزگاران مورد استفاده قرار گیرد. به عنوان مثال اگر معلمی با بچهها با مهربانی و احترام رفتار کند حتما دانش آموزان وی هم همین گونه رفتار خواهند کرد.