اخیرا گاراژ بازسازی شدهای در سامرویل ماساچوست میزبان 30نفر از محققان و مبتلایان به بیخوابی بود که برای بررسی نتایج تحقیقاتشان دور هم جمع شده بودند. تعداد زیادی از اعضای این گروه محققان آماتور در طول ماه مارس با استفاده از ابزاری به نام زئو (Zeo) الگوهای خواب خود و تغییرات آن در ارتباط با عوامل مختلف از قبیل آب و هوا، رنگ نور محیطی و مکان خواب را بررسی کردند. مسلما نتایج فردی تأثیری بر نظریات و فرضیات فعلی در زمینه خواب نخواهد داشت، اما شاید بررسی نتایج کلی به دست آمده از آزمایشات بتواند پرده از رازهای بیشمار خواب بردارد.
این گروه بوستونی بخشی از یک جنبش ملـی به نـام خودسنجی (Quantified Self) هستند؛افرادی که از حسگرها، ابزارهای پیگیری و تحلیل داده برای بررسی جزئیات زندگی خصوصی استفاده میکنند. برخی محققان رسمی و سنتی ارزش آماری این تحقیقات را بهخاطر فردی بودن و نبود یک فضای کنترل شده آزمایشگاهی زیر سؤال میبرند. اما افراد این گروه معتقدند که این جریانی مفید و همسو با تحقیقات آزمایشگاهی است. آنها به بررسی تأثیرات عوامل متغیر مختلف فیزیکی بر کیفیت زندگی در طبیعیترین موقعیت ممکن میپردازند.
فعالیت جسمانی، ضربان قلب و تغذیه بیشتر مورد بررسی قرار گرفتهاند، اما ورود تدریجی ابزارها و دستگاههای تشخیص پزشکی به بازار مصرف عمومی چشماندازهای نوینی را فراروی تحقیقات شخصی گشوده است. دستگاه نظارت بر خواب زئو، با قیمت 199 دلار، با استفاده از الگوریتمهای از پیش تعریف شده، فعالیتهای الکتریکی را که توسط یک حسگر نصب شده روی پیشانی ثبت میشوند ،تحلیل کرده و تشخیص میدهد فرد در کدام یک از حالتهای بیداری، خواب عمیق، سبک یا حالت خواب و بیدار (حالتی که در آن چشمان بسته هستند اما سطح هوشیاری فرد بیش از حداقل لازم برای خواب و کمتر از حداقل لازم در زمان هوشیاری است.) قرار دارد. بهعلاوه این دستگاه قادر است تعداد دفعاتی که فرد از خواب میپرد و زمان کلی خواب را اندازهگیری و ثبت کند.
سیستم زئو در اصل بهعنوان یک ساعت زنگدار برای بیدار کردن کاربران در سبکترین حالت خواب طراحی شده بود، اما شرکت تولیدکننده دریافت که مسئله خواب و بهخصوص چرتهای سبک بسیار مورد توجه مردم است. همه ما یکسوم عمر خود را در خواب بهسر میبریم و تأثیرات بر هم خوردن تعادل خواب بر زندگی و کارایی از دغدغههای اصلی افراد بسیاری بهشمار میرود. بررسی و تنظیم زمان خواب بهخاطر حالت غیرارادی آن مشکل و حتی برای برخی غیرممکن است. استفان فابرگاس یکی از محققان زئو در اینباره میگوید: انسانها نسبت به خواب و زمانی که در خواب هستند کنجکاوی نشان میدهند. آنها میخواهند بدانند که آیا خواب طبیعی دارند و اگر ندارند چهکار باید بکنند.شرکت زئو تعدادی از دستگاههایش را بهمدت یک ماه بهصورت آزمایشی به اعضای گروه قرض داد. ژاکوئین تانگ یکی از اعضای گروه که خواب خود را مناسب میدانست دریافت که روی تخت، مبل و زمین به یک میزان راحت میخوابد و این باعث شده نسبت به رختخواب گرانقیمت تازهاش با تردید نگاه کند. آدریل آیرونز یکی دیگر از اعضای گروه که مدعی است میتواند آب و هوا را پیشبینی کند نتوانست ارتباط مشخصی بین کیفیت خواب و شرایط آبوهوایی بیابد.
سانجیو شاه که پیشتر به بیخوابی مبتلا بود، جالبترین نتیجه را یافت. او دریافت که شیشههای نارنجی، که بهعنوان پوشش نور آبی به کار میروند به خوابش کمک میکنند (تحقیقات نشان داده است که نور آبی بر ریتم 24ساعته بدن تأثیر دارد.). او برای بررسی بیشتر کیفیت این تأثیر بهمدت یک ماه از زئو و دستگاه دیگری به نام فیت بیت (یک حسگر حرکتی برای پیگیری و ثبت فعالیتهای روزانه) و یک دوربین برای ثبت زمانی که در خواب است استفاده کرد؛ 2هفته با شیشههای نارنجی از 3ساعت پیش از خواب و 2هفته بدون آنها. نتایج بسیار جالب توجه بودند: بدون پوشش نارنجی متوسط 28دقیقه طول میکشید تا به خواب رود درحالیکه این زمان با پوشش نارنجی به 4دقیقه کاهش یافت. او با نور آبی در مدت60دقیقه به خواب عمیق فرومیرفت در حالیکه پوشش نارنجی این زمان را به 86دقیقه افزایش میداد.
البته نمیتوان تأثیر تسکین روانی رنگ نارنجی را بر خواب سانجیو شاه نادیده گرفت و همینطور نمیتوان کیفیت و عمق این تأثیر را مشخص کرد. متبیانچی یکی از متخصصان مغز و اعصاب بیمارستان مرکزی ماساچوست معتقد است تحقیقات گسترده صورتگرفته، تجربه شاه با نور نارنجی را تایید نمیکنند. اما به باور استفان فابرگاس این مسئله اهمیتی ندارد زیرا پوشش نارنجیرنگ بر کیفیت خواب شاه تأثیر داشته است.
زئو به دنبال گسترش قلمرو سیستم بررسی خواب با افزودن یک واسط برنامهریزی (API) و همینطور فراهم کردن امکان مشاهده دادههای جمعآوریشده توسط کاربر و حتی یک پایگاه داده مشترک مملو از اطلاعات خواب کاربران زئو است. هماکنون کاربران زئو میتوانند اطلاعات مربوط به خواب خود را با اطلاعات دستگاههایی از قبیل DailyBurn مربوط به پیگیری و ثبت کالری مصرفی و RunKeeper مربوط به ثبت فعالیت بدنی ترکیب کنند.
بیانچی که در زمینه برخی اختلالات خواب تحقیق میکند معتقد است روش فردمحور و شخصی تحقیقات خواب میتواند برخی معضلات و پیچیدگیها را روشن سازد. او معتقد است که محدودیتهای زیادی درباره تحقیق خواب در شرایط بالینی و در کلینیکهای تحقیقاتی وجود دارد؛من نسبت به پژوهش خواب و آزمایشهای بالینی در شرایط غیرطبیعی کلینیک تردید دارم، همین موضوع باعث شده است که مشتاق شنیدن نظریات و نتایجی باشم که در تجربیات طبیعی این گروه به دست آمده است. بیانچی برای بررسی و آزمایش شرایط خواب خود دستگاهی مجزا طراحی کردهاست.
تکنولوژی ریویو