تکنولوژی و به‌کار‌گیری آن در همه ابعاد هم می‌تواند در جهت بهبود زندگی افراد مؤثر باشد و هم می‌تواند در زندگی و فردی و اجتماعی نقش مضر و منفی و بسیار خطرناکی ایفا کند. اگر چه در این مطلب به زمینه‌های نامطلوب فناوری در عرصه‌های رایانه‌ای و اینترنتی اشاره می‌شود، این نکته نیز مورد توجه قرار خواهد گرفت که زمینه‌های دیگری برای سوء استفاده از ابزار تکنولوژیک وجود دارد.در حال حاضر سرعت اختراعات، ابداعات، اضافات و الحاقات تکنولوژیک چندین برابر سابق شده است. به‌عنوان مثال اگر پیش از این 40 یا 50سال زمان برای پیشرفت در فناوری‌های مرتبط با علوم پزشکی زمان لازم بود، امروزه در بازه زمانی کمتر از 10سال فناوری‌های جدیدی در زمینه پزشکی ارائه می‌شود.
پیشرفت سریع فناوری در عرصه پزشکی جهت تشخیص درمان بیماری‌ها بسیار مؤثر بوده است؛ به‌عنوان مثال می‌توان گفت که در سال‌های اخیر با پررنگ‌تر شدن نقش رایانه در پزشکی، برخی از اعمال جراحی با استفاده از رایانه و از راه دور انجام می‌گیرد. در واقع پیشرفت در پزشکی به سمتی می‌رود که در آینده‌ای نه‌چندان دور پزشکان با نشستن در اتاقی با استفاده از رایانه، روباتی را که مشغول عمل جراحی قلب باز است هدایت کنند. اینگونه پیشرفت‌‌ها در عرصه پزشکی و به‌ویژه استفاده از رایانه و روبات که از فناوری‌های نوین محسوب می‌شود سبب خواهد شد تادقت و و ظرافت در انجام اعمال جراحی بسیار حساس و ریسک‌پذیر بالا برود و خطر مرگ و میر پس از جراحی‌های سخت پایین بیاید.
اما پیشرفت در زمینه تولید ساخت دستگاه‌های جدید سی‌تی‌اسکن و سونوگرافی و دستگاه‌های بسیار پیشرفته آزمایشگاهی تأثیر دو‌گانه‌ای بر عملکرد تعداد بسیار معدودی از پزشکان و نحوه تعامل آنها با بیمارانشان گذاشته است.تعداد معدودی از پزشکان و نه اکثریت آنها، امکان استفاده از دستگاه‌های پیشرفته آزمایشگاهی را وسیله‌ای برای کسب درآمد بیشتر خود قرار داده‌اند، در حالی که اکثر پزشکان همچنان درمان بیماران در اولویت کارشان قرار دارد و اول سلامت و بهبود بیمار مدنظرشان است و بعد کسب درآمد تعداد بسیار معدودی از این پزشکان نیز هستند که طبق قرارداد نوشته یا نانوشته با برخی از مراکز آزمایشگاهی که از فناوری‌های نوین آزمایشگاهی بهره می‌برند، بیماران خود را به بهانه انجام آزمایش‌‌های دقیق با دستگاه‌های جدید مجهز به آخرین تکنولوژی روز، به این مراکز می‌فرستند و سپس درصدی را نیز به‌عنوان حق معرفی بیمار از این مراکز دریافت می‌کنند. برای این تعداد معدود از پزشکان چندان هم اهمیت ندارد که بیمار آیا نیاز به انجام آزمایش دارد یا خیر؟ آنها صرفا برای کسب درآمد بیشتر، تکنولوژی روز را بهانه قرار می‌دهند و بیمار خود را به این مراکز اعزام می‌کنند.
تنها متولیان نظارت بر اینگونه رفتارها که از سوی تعداد معدودی از پزشکان سر می‌زند، وزارت بهداشت و سازمان نظام پزشکی هستند که آنها هم در این زمینه تنها می‌توانند نقش محدودی ایفا کنند و صرفا با اطلاع‌رسانی مناسب، بیماران را از وجود چنین نقیصه‌ای درمیان تعداد معدودی از افراد که متأسفانه نام پزشک بر خود گذاشته‌اند آگاه کنند. اما استفاده نامطلوب از فناوری‌های مدرن تنها یک بعد را در بر نمی‌گیرد و ابعاد مختلفی دارد.
دنیای مجازی و گسست اجتماعی
با ورود انسان به عصر جدید ارتباطات که با به‌کار‌گیری اینترنت رقم خورد، دروازه‌های دنیای مجازی پیش پای انسان گشوده شد که می‌توانست باعث تسهیل ارتباطات و تبادل اطلاعات شود. البته دنیای مجازی صرفا محلی برای پیگیری اخبار و تبادل اطلاعات و ارسال پست الکترونیک محسوب نمی‌شود بلکه افراد در چت‌روم‌ها و شبکه‌های اجتماعی نیز با یکدیگر ارتباط و تعامل اجتماعی برقرار می‌کنند؛ برقراری ارتباط اجتماعی از طریق این ابزار که یکی از فناوری‌های روز محسوب میشوند فی‌نفسه بسیار مطلوب تلقی می‌شود.
با این حال برقراری و تعامل اجتماعی از طریق سایت‌های اجتماعی سبب تغییر رویکرد افراد در زندگی روزمره‌شان شده و ارتباطات افراد بیشتر از طریق مجاری اینترنتی صورت می‌گیرد و دیگر از میزان دیدارهای حضوری و دیدارهای خانوادگی به‌شدت کاسته شده و مردم بیشتر از طریق دنیای مجازی با یکدیگر ارتباط برقرار می‌کنند که این خود موجب شده است که نوعی گسست اجتماعی به‌ویژه در جوامع شرقی که روابط اجتماعی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است، ایجاد شود.
البته نقش انسان در استفاده از پدیده‌ها و فناوری‌های روز تکنولوژیک را نیز نباید نادیده گرفت. این خود ما هستیم که در دنیای تکنولوژی‌های نوین غرق می‌شویم و به‌طور لجام گسیخته و بدون محدودیت از آن استفاده می‌کنیم و تا ابزار یا تولیدات تکنولوژیک جدیدی به بازار می‌آید به سرعت آن را خریداری می‌کنیم و آن را مورد استفاده قرار می‌دهیم؛ در واقع این خود انسان است که نمی‌تواند خود را در برابر تمایل استفاده از فناوری‌های روز مهار کند.
البته برای این موضوع و استفاده کنترل شده و زمانبندی شده از تکنولوژی‌های روز و برقراری تعادل میان دنیای واقعی و مجازی و جلوگیری از سوء‌استفاده‌هایی که در این عرصه می‌شود نمی‌توان راهکار خاصی ارائه کرد، شاید این تنها والدین باشند که با نظارت و کنترل خود بر کودکان بتوانند نوعی تعادل میان دنیای واقعی و مجازی آنها برقرار کرده و از تعامل آنها با افراد نادرست در اجتماع جلوگیری کنند. نقش والدین در این میان بسیار مهم است زیرا آنان وظیفه تربیت نسل بعد را عهده‌دار هستند و در واقع نوع روابط حاکم بر اجتماع در آینده تا حدود زیادی بستگی به نقش تربیتی والدین دارد؛ البته در این میان نباید از نقش نهادهای آموزشی غافل شد و تا زمانی که نهادهای آموزشی و نظارتی در اجتماع نسبت به استفاده بی‌رویه از فناوری‌های روز و سوء‌استفاده‌هایی که در این میان از آن می‌شود غافل باشند نه‌تنها اوضاع از این بهتر نخواهد شد بلکه روز‌به‌روز نیز وخیم‌تر خواهد شد. نهادهای آموزشی در واقع مکمل تربیتی و نظارتی محسوب میشوند که در این زمینه باید طی یک برنامه مدون به وظایف خود عمل کنند.
