1 -توکل به خدای مهربان
یک از مشهودترین نکات آموزنده حادثه عاشورا که از آفرینندگان این تابلوی زیبای تاریخ میتوان آموخت اتکای واقعی به خدای مهربان است.
انسانهایی که خواهان موفقیت و خوشبختی هستند معمولا از نیروی عظیم خداوند غافل نبوده و در راه رسیدن به اهداف متعالی همواره از آن یاری جستهاند. بیتردید الگوبرداری رهبران بزرگی چون امام خمینی(ره) در ایران و گاندی در هند از آموزههای دینی، قیام عاشورا و روزه سیاسی از این دست است.
2 -بخشیدن دیگران
انسانهای موفق به راحتی دیگران را میبخشند و به دنبال بهانهای میگردند تا عذر دیگران را در قبال کوتاهیها و تقصیرها بپذیرند، زیرا بخشش زیباترین هدیه آرامشبخش برای آنان تلقی میشود. هنگامیکه راه بخشش را برمیگزینیم، راه تغییر بر روی دیگران باز میشود.
آنها هم شروع به تغییر رفتار خود کرده و گویی در همان لحظهای که تصمیم به تغییر زاویه دید خود میگیریم، دیگران هم به انتظارات تغییر یافته ما پاسخ مثبت میدهند. در واقعه کربلا بخشیدن یکی از فرماندهان سپاه دشمن، همان کسی که آب را بر اهل بیت بسته بود نمونهای از درسهای آموختنی صحنه کربلا است و آنجاییکه اباعبداللهالحسین(ع) ، حر بن یزید ریاحی را میبخشد، قلب او را تسخیر میکند تا جاییکه جانش را برای دفاع از اهل بیت تقدیم میکند و به درجه رفیع شهادت نائل میشود.
3 -مثبتنگری
لحظههای زندگی مجموعهای از زیباییها و ناملایمات است که اگر نگاه ما به زندگی مثبت باشد، سختیها را نیز فرصتی برای رشد و کمال مییابیم و از مشکلات به عنوان نعمات الهی استقبال میکنیم. از نظر کسی که مثبت فکر میکند یک مشکل صرفا موقعیتی تازه برای آموختن است و به قول یکی از بزرگان «مشکلات دامنه ذهن ما را وسعت میبخشد و بدبختی، نبوغ را نمایان میسازد و خوشبختی آن را میپوشاند.»
در حادثه کربلا وقتی از حضرت زینب(س) میپرسند که این واقعه را چگونه دیدی، با نگاهی سرشار از موفقیت و پیروزی میفرمایند: «ما رایت الا جمیلا» به جز زیبایی چیزی ندیدم. این در حالی است که عزیزترین افراد خانواده ایشان در این واقعه به شهادت رسیدهاند ولی به دلیل نگاه متعالی آن حضرت، این حادثه به ظاهر تلخ بسیار زیبا و قابل تحسین است.
بنابراین همه چیز بستگی به نگاه و طرز برداشت ما از زندگی دارد. بهتر است در مواجهه با مشکلات و مسائل زندگی این سئوال طلایی را از خود بپرسیم که این رویداد و مسئله چه پیام مثبتی برای من داشته است؟ در این زمان است که ما در هر لحظه از زندگی خود درسها و تجربیات تازهای میآموزیم و با اقتدار به سمت اهداف متعالی خود حرکت میکنیم.
4 -اعتماد به نفس
موفقیت یک انسان بدون داشتن اعتماد به نفس بیمعناست. همه انسانهایی که در طول تاریخ کارهای بزرگ کردند دارای اعتماد به نفسی بالا بودند. برای کسب اعتماد به نفس باید انسان در ابتدا خود را بشناسد و وقتی به عظمت وجود خود و جایگاه متعالی خویش پی برد میتواند استعدادها و قابلیتهای خود را بروز دهد.
انسانهای با ایمان معمولا دارای اعتماد به نفس عالی هستند. چرا که در هر لحظه وجود خدای مهربان و قدرتمند را در درون خویش احساس میکنند و در هر صحنه از زندگی با توکل و اعتماد به او قدم برمیدارند و به موفقیت و پیروزی میرسند.
در واقعه عاشورا امام حسین(ع) و یارانش با اعتماد به نفسی بینظیر پا در عرصه میدان نبرد گذاشتند و با وجودی که میدانستند به شهادت میرسند ولی چون دارای هدفی متعالی بودند در این راه لحظهای درنگ نکردند و شاید این نکته نیز جالب باشد که خداوند وقتی میخواهد خطاب کند به بندگان شایسته خویش که به بهشت زیبای او وارد شوند، اینگونه میفرماید:
« یا ایتها النفس المطمئنه ارجعی الی ربک راضیه مرضیه فادخلی فی عبادی و ادخلی جنتی» «ای نفس آرام و مطمئن برگرد به سوی پروردگارت در حالی که هم خدا از تو خشنود است و هم تو از خدا خشنود، پس داخل شو در میان بندگان خوب من و داخل شو در بهشت من».
5 - اقدام به تکلیف
انسانهای موفق پس از تدبیر و برنامهریزی برای رسیدن به اهداف خود زمان را از دست نمیدهند و با اقدام به موقع، به سمت موفقیتهای بزرگ حرکت میکنند.
خدای مهربان در قرآن فرمودهاند: «دستاورد انسان چیزی جز سعی و تلاش او نیست» پس باید به آنچه که تدبیر و یا تکلیف میشود عمل کرد و از مشکلات و موانع در مسیر نهراسید و اینگونه بود که اباعبداللهالحسین(ع) نیز وقتی تکلیف الهی مشخص شد بدون هیچ درنگی اقدام نمود و برای خلق پیروزی حادثه کربلا و اهتزاز پرچم زیبای اسلام با اقتدار و شهامت وارد صحنه شد.