اما این همه ماجرا نیست. لیبی علاوه بر نفت یک ثروت عظیم دیگر هم دارد که تا‌کنون کسی به آن توجه نکرده‌است؛ این ثروت آب است. اول سپتامبر سالگرد افتتاح مرحله اصلی طرح عظیم ساخت رودخانه مصنوعی در لیبی بود. در غرب، تقریبا کسی از این طرح آبی واقعا عظیم و موفق خبری ندارد اما به هر حال این طرح رقیب بزرگ‌ترین طرح‌های توسعه در غرب و حتی فراتر از آنها ست. پیش‌قراول کشورهای به‌اصطلاح صنعتی یعنی ایالات متحده نمی‌خواهد بپذیرد که لیبی توانسته است چنین رودخانه مصنوعی بزرگی را ایجاد کند. غرب تحمل پذیرش این حقیقت را ندارد که یک کشور 6 میلیون نفری توانسته چنین طرح عظیمی را اجرا کند، آن هم بدون آنکه حتی یک سنت از بانک‌های بین‌المللی وام بگیرد.
هنگامی که در دهه 1960 در اعماق صحرای جنوب لیبی به‌دنبال نفت بودند به ذخایر عظیم آب بسیار باکیفیت برخوردند که به شکل سفره‌های زیرزمینی بود. در لیبی 4سفره آب زیرزمینی مهم وجود دارد: کفره، سرت، مرزوق و حماده. میزان ذخیره 3 سفره اول 35تریلیون متر مکعب است. این ذخایر آبی یک منبع تقریبا تمام نشدنی آب را برای مردم لیبی فراهم آورده است. کارشناسان لیبی مجموعه‌ای از مطالعات علمی را درخصوص امکان‌پذیری دستیابی به این اقیانوس عظیم آب شیرین آغاز کردند؛ در گام اول، ایجاد طرح‌های کشاورزی را در نزدیکی منابع آبی بررسی کردند اما با توجه به میزان محصولی که می‌خواستند برای دستیابی به‌خودکفایی تولید کنند نیاز به ایجاد تشکیلات زیربنایی بسیار گسترده آن هم در بیابان بود. علاوه بر این، مجبور بودند افراد زیادی را از نوار ساحلی به دل بیابان بیاورند. به همین خاطر روش دیگر یعنی آوردن آب به سوی مردم را مورد توجه قرار دادند.در اکتبر 1983، سازمانی برای ایجاد رودخانه بزرگ مصنوعی تشکیل و مسئولیت آبرسانی از جنوب لیبی به نوار ساحلی در شمال آن به این سازمان ابلاغ شد.
قرار شد این هدف با اقتصادی‌ترین و عملی‌ترین امکانات محقق شود و عمده آب انتقالی به بخش کشاورزی اختصاص یابد.
پیش از سال1996 طرح عظیم رودخانه مصنوعی به یکی از مراحل پایانی‌اش رسید و آب گوارا و پاک، مردم و باغ‌های طرابلس، پایتخت لیبی، را سیراب کرد. لوئیس فراخان [رهبر نهادی به نام ملت اسلام که مقر آن در شیکاگوی آمریکا واقع است] که در مراسم افتتاحیه این مرحله از طرح شرکت کرده بود، رودخانه مصنوعی را معجزه‌ای دیگر در بیابان توصیف کرد. سرهنگ قذافی در این مراسم خطاب به شرکت‌کنندگان لیبیایی و مهمانان خارجی که تعدادشان هم زیاد بود، گفت: این طرح بزرگ‌ترین پاسخ به آمریکاست؛ آمریکایی که ما را متهم به تروریسم می‌کند.این رودخانه مصنوعی بزرگ‌ترین طرح انتقال آب تا‌کنون است و آن را هشتمین شگفتی از عجایب دنیا خوانده‌اند. این رودخانه هر روز بیش از 5میلیون متر مکعب آب را از بیابان به نواحی ساحلی منتقل‌های می‌کند و زمین‌های قابل‌کشت را به میزانی قابل ملاحظه افزایش می‌دهد. انتظار می‌رود هزینه کلی این طرح عظیم از 25میلیارد دلار فراتر رود.
شبکه‌ای از لوله‌ها به طول 4هزار کیلومتر که به خاطر جلوگیری از تبخیر آب زیر زمین قرار گرفته‌اند و شعاع هر کدام 4 متر است این طرح را تشکیل داده است. همه مصالح و امکانات ساخت این رودخانه در داخل لیبی طراحی و تولید شده است. آب از 270 حلقه چاه که صدها متر عمق دارند و به سفره‌های زیرزمینی ختم می‌شوند به داخل لوله‌ها تلمبه می‌شود. هزینه هر متر مکعب این آب 35 سنت است در حالی که هزینه تولید هر متر مکعب آب شیرین از دریا 3/75 دلار است. دانشمندان تخمین می‌زنند میزان ذخایر این سفره‌ها معادل 200سال جریان آب رودخانه نیل است. هدف مردم عرب لیبی که در طرح عظیم رودخانه مصنوعی تجسم یافته تبدیل این کشور به منبع غنی محصولات کشاورزی است؛ کشوری که بتواند غذا و آب مورد نیاز خود و همسایگانش را تولید کند.
مخلص کلام اینکه رودخانه مصنوعی سکوی پرتاب لیبی به سوی خودکفایی است. در اواخر آگوست جشنی در لیبی برگزار شد که طی آن رهبران این کشور شیر فلکه خط لوله انتقال آب را باز کردند؛ خط لوله‌ای که میلیون‌ها لیتر آب را از اعماق بیابان ساهارا به منطقه بنغازی در سواحل مدیترانه می‌آورد. این مراسم در حقیقت پایان مرحله اول طرح انتقال بود که زودتر از موعد یعنی پیش از سال1996 تکمیل شد.در این طرح عظیم، آب را از سفره‌های زیرزمینی بیابان ساهارا در جنوب لیبی به سطح زمین پمپاژ می‌کنند. گستره منابع آبی این منطقه تا مصر و سودان امتداد دارد.
سپس آب از طریق خط لوله‌هایی با جنس بتن آرمه به شمال لیبی انتقال می‌یابد. ساخت مرحله اول در سال1984 آغاز شد و 5میلیارد دلار هزینه در برداشت. بیش از 95درصد از لیبی را بیابان تشکیل می‌دهد، بنابراین منابع آبی جدید هزاران هکتار به وسعت زمین‌های کشاورزی این کشور خواهد افزود. در حال حاضر بیش از 80 درصد از محصولات کشاورزی لیبی در مناطق ساحلی کشت می‌شود. آب لازم برای این محصولات از دو طریق تأمین می‌شود: برداشت بیش از حد از آب‌های زیرزمینی شمال کشور و همچنین تبدیل آب دریا به آب شیرین. طرح عظیم رودخانه مصنوعی این مشکل را برطرف خواهد کرد. آب انتقالی در گام اول نیازهای خانگی و صنعتی را در بنغازی و سرت تأمین خواهد کرد اما مقامات لیبی در نظر دارند پس از پایان کامل طرح 80 درصد آب انتقالی را به کشاورزی اختصاص دهند و مناطقی را بیابان‌زدایی کنند. با توجه به اینکه 20درصد واردات لیبی را مواد غذایی تشکیل می‌دهد آب انتقالی راهی خواهد بود به سوی خودکفایی بیشتر.
prisonplanet.com
