در شاخصهای خوب اندازهگیریشده، درستی و صحت واقعیتهای جامعه متجلی است و از این منظر، افراد و انسانها را از احساس خوبی برخوردار میسازند؛ احساس آگاهی و وقوف بر ندانستهها و ناشناختهها. شاخصها معمولا پس از آنکه اطلاعات لازم برای محاسبه آنها تولید و جمعآوری شد، مورد محاسبه قرار گرفته و مقدار آنها اعلام میشود. واضح است که بعضی از تغییرات مربوط به متغیرهای اقتصادی قابلیت آن را دارند که بههنگام تولید، همزمان هم مورد محاسبه واقع شوند مثل آنچه در میزان فروش یک روز یک فروشگاه میگذرد و برخی دیگر از متغیرها، برای آنکه تغییراتشان محاسبه شود، به زمان نیازمند هستند، مثل اندازهگیری مصرف خانوادهها از اقلام و کالاهای متنوع مصرفی که باید پس از آنکه آنها مصرف را صورت دادند، طی پرسشنامه یا سرشماری یا... از طرف آمارگیران محاسبه و اعلام شود که بهعنوان مثال مخارج خانوار در ماه یا سال گذشته، این میزان بوده است.
ضریب جینی ازجمله شاخصهایی است که برای سنجش نحوه توزیع درآمد یا ثروت بین واحدهایی که آنها را خرج میکنند تولید و محاسبه میشود و اگر بخواهیم این ضریب را درخصوص نحوه توزیع درآمد، در یک کشور محاسبه کنیم قاعدتا باید از یک طرف، متوجه شد که نمونهای از مجموع خانوارهای ایرانی مثلا در سال گذشته،
دارای چه میزان درآمد پولی بودهاند و از سوی دیگر باید بررسی و سنجش شود که نمونه خانوار ایرانی (مثلا 30000خانوار) از مجموعه خانوارهای شهری یا روستایی در سال گذشته چه اندازه از درآمدهای مکتسبه را خرج کردهاند؛ مثلا اطلاع یابیم که 10درصد اول جمعیت از کسانی که امکان خرج کمتری را هم داشتهاند چقدر از درآمدهای پولی مکتسبه را خرج کردهاند. بدیهی است برای اینکار، اطلاع از آمار و اطلاعات مربوط به میزان خرج، توسط جمعیت مهم و ضروری است و بدون داشتن ارقام آن که باید پس از گذشت سال محاسبه شود امکان اندازهگیری ضریب جینی وجود ندارد. بدیهی است منعی ندارد که ضریب جینی ماهانه هم محاسبه شود لیکن نیازمند همین اقلام آماری است که مذکور افتاد؛ کاری که محاسبه و برآورد آن ممکن اما سخت است.
با توجه به آنچه بیان شد این سؤال مطرح میشود که وقتی مسئولین و مقامات کشور شاخص ضریب جینی را نهفقط برای سال گذشته و حتی نه برای ماههای گذشته که برای ماههای آینده مطرح میسازند، کی و در چه زمانی امکان یافتهاند این محاسبات را به انجام برسانند؟ یعنی چون، محاسبه ضریب مستلزم پرکردن پرسشنامه یا سرشماری است و با شناختی که از کارآمدی مراکز آماری کشور داریم، امکان پرسش و استخراج و اعلام نتایج برای مثلا ضریب جینی در ماه گذشته تحقیقا ممکن نیست محاسبه شاخص مربوط به متغیری که محاسبه آن کاری کلیدی و جمعآوری آمار آن، احتیاج به زمان دارد، کاری غیرمتعارف و عجیب بهنظر میآید و بدیهی است وقتی شاخص پایه، بر مبنای محاسبه نداشته باشید،
نمیتوان آینده را براساس آن مورد تخمین قرار داد و دربارهاش اظهارنظر کرد. نکته عجیبتر از اعلام ضریب جینی توسط مسئولین، عدم انتشار شاخصهای کلیدی کشور برای سالها و سکوت مقامات ذیربط در سازمانهای آماری کشور است که با القای شبهه امکان محاسبه، ذهنیتهای کارشناسی را در خصوص سایر شاخصهای اقتصادی نیز خدشهدار کردهاند؛ مقولهای که خسارت آن قابل جبران نیست.