بزرگ کردن و تربیت بچه واقعا کار سخت و دشواری است. به طوری که تمام قوا و زندگی والدین را به چالش میکشد و حتی میتوان گفت تقریبا انجام دادن دقیق و درست آن غیرممکن است.
ممکن است شما خود را مادری بی عیب یا پدری کامل و تمام عیار بدانید. اما احتمالا قضاوت شما یک قضاوت سطحی است.
پدر یا مادر بودن موهبتی است که خالی از مشکلات نیست. اگرشما از جمله افرادی هستید که بزرگ کردن بچه را کاری ساده میپندارند، بدانید که قطعا اشتباه میِکنید.
تا پایان مطلب با ما باشید تا اشتباهات معمول والدین را با هم بررسی کنیم.
1 - تحسین و تشویق
بسیاری از والدین در مورد تشویق کار مثبت فرزندشان، راه به خطا میروند. برای مثال، ممکن است شما هر زمان که فرزندتان در کار و تلاشی که انجام داده و موفق شده، او را مورد تحسین و تشویق قرار دهید.
شک نیست که تشویق کردن بچهها برای موفقیتهایی که کسب میکنند کاری بسیار خوب و پسندیده است اما باید این نکته را مد نظر داشته باشید که آنچه که باید مورد تشویق قرار گیرد تلاش کودک است نه آنچه که در سایه این تلاش کسب کرده است. اگر شما فقط زمانی که فرزندتان به نتیجه غایی میرسد، او را تشویق و تحسین کنید، فرزند خود را دچار یک ترس و نگرانی از عدم حصول نتیجه کردهاید. ترسی که در بزرگسالی نیز او را تبدیل به آدمی عیبجو و شاید در برخی موارد عالم نما و فضل فروش میکند.
برخی والدین هم گاهی تحسین و تشویقهای بی حساب و کتاب دارند. مثلا، در نظر بگیرید فرزند شما پروژه مدرسه را که مربوط به تهیه پوستری بر علیه استعمال دخانیات بوده، انجام داده و رتبه الف را نیز برای این کار کسب کرده است. اگر فقط بگویید "پسرم پوستر تو خوب بود کافی نیست" پسر شما نیاز دارد دلیل این تایید را بداند. یعنی در موضوع و کاری که او انجام داده است باید ریز بشوید و علت اینکه کار او را مورد تایید قرار دادهاید را توضیح دهید و با دقت جزئیات کار او را مورد بررسی قرار دهید.
تشویق کلی فرزند در اینگونه موارد باعث گیجی او میشود زیرا متوجه نمیشود که چه بخشی از پروژه او مورد توجه شما قرار گرفته است. حتی ممکن است با خود فکر کند که شما واقعا علاقمند به کار او نیستید.
پس هرگاه فرزند خود را تشویق میکنید سعی کنید با اشاره صریح و روشن به نکات خاص، این کار را انجام دهید زیرا باعث ایجاد انگیزه در فرزند خود میشوید تا رفتارهای مورد تایید شما را تکرار کند.
2 - فریاد زدن
بچهها همیشه آنگونه که به آنها گفته شده یا آموزش داده شده است، عمل نمیکنند. وقتی که فرزندان عملکرد بد و نادرستی دارند، موجب ناامیدی والدین میشوند. برخی والدین با فریاد زدن، نسبت به این ناامیدی واکنش نشان میدهند.
فریاد زدن در مقابل رفتار نادرست کودک باعث میشود شما از احساس ناخوشایندی که دارید، تخلیه شوید اما رفتار مناسبی برای شکل دادن نظم در کودک نیست.
توجه داشته باشید هیچ کودکی به والدینی که فریاد میزند، گوش نمیدهد. در عوض یاد میگیرد که او هم صدایش را روی شما بلند کند. فرزندانی که والدینشان فریاد میزنند عموما عصبی و لجباز میشوند و میآموزند که اختلافات را با داد و بیداد حل کنند.
3 - تنبیه بدنی
برخی والدین فکر میکنند تنبیه بدنی یک شیوه موثر تنبیه است. شاید حتی خیلیها شنیده باشید که خیلیها شیوههای تنبیهی که باصطلاح آسیبی به کودک نمیزند را به هم توصیه کنند، اما واقعیت این است که تنبیه بدنی هرگز کارساز نیست.
فرض کنید فرزند شما یکی از لوازم قیمتی منزل را شکسته و شما بی نهایت عصبانی هستید و میخواهید او را کتک بزنید. باید بدانید که تنبیه بدنی باعث نمیشود که او از این پس در خانه بیشتر مراقب باشد یا شما را بیشتر مورد احترام قرار دهد، بلکه باعث میشود نسبت به شما بیمیلتر شده و رفتار خصمانهتری پیدا کند.
بنا بر این تنبیه بدنی علاوه بر اینکه به ارتباط بین والدین و کودک آسیب میرساند، به کودک میآموزد که مشکلاتش را با توسل به خشونت حل کند.
4 - انتقادات و توصیفات نامهربانانه
بچهها باید بدانند چه وقت مرتکب اشتباه شدهاند. زمانی که میخواهید به اشتباه فرزند خود اشاره کنید، باید بسیار دقیق باشید و حتما از یادآوری مکرر اشتباهاتی که فرزند شما قبلا مرتکب آن شده جدا پرهیز کنید زیرا با این کار فرزند شما فکر میکند که برایش غیرممکن است که بتواند به استانداردهای مورد علاقه شما دست پیدا کند و به عنوان یک موضع تدافعی، سخنان شما را نادیده میگیرد.
دقت داشته باشید از توصیفات ناجور و نامهربانانه در مورد فرزند خود بپرهیزید زیرا توهین و بد و بیراه و عبارات ناشایست فقط و فقط به شان و شخصیت فرزند شما لطمه وارد میکند و باعث میشود او خود را موجودی بیارزش احساس کند. به علاوه تکرار انتقادات، او از تلاش برای جلب رضایت شما دلسرد میکند.