علویان صدر همچنین در اظهارات خود برای نخستینبار از فعالیت مافیایی در بازار تهران خبر داده است که با برخورداری از یک سیستم هدایتشده، راهکارهای قانونی را با نام و مشخصات خود طی میکنند و با ساختوسازهای غیرمجاز در بافت تاریخی تهران در حال از بین بردن هویت تاریخی نخستین نقطه از شکلگیری پایتخت هستند. علویان صدر بهرغم آنکه بهعنوان معاون میراث فرهنگی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری میبایست از مشخصات سازندگان پاساژها و ساختمانهایی که از بخشنامه رعایت ارتفاع در بافت تاریخی شهر تهران عدول کردهاند مطلع باشد ولی هیچ نامی از آنها نبرده و تنها گفته است: پاساژهای آنچنانی در داخل بازار سنتی به نام افرادی معین در حال ساخته شدن هستند. این افراد مسیر را شناخته و یک خط سیر را شناسایی کردهاند. حتی برخی نهادهای دولتی و غیردولتی نیز در حال انجام این کار هستند و ما اعلام خطر میکنیم که کنترل این وضعیت از توان سازمان میراث فرهنگی خارج شده است.
اعلام وجود سیستم مافیایی برای تخریب بازار تاریخی تهران به نفع ایجاد پاساژ و بهرهبرداری اقتصادی بیشتر از بافت تاریخی پایتخت که به گفته علویان صدر برخی نهادهای دولتی و غیردولتی نیز در حال انجام این اقدام در بازار تهران هستند اگرچه پیشتر سابقه نداشته است ولی نشان میدهد که مسئولان سازمان میراث فرهنگی توان مقابله با پدیده تخریب بافت تاریخی شهر را ندارند.
پیشتر مسئولان سازمان میراث فرهنگی کشور تلویحا شهرداری تهران را متهم به کم کاری در حوزه بازار تهران میکردند و شهرداری تهران نیز همواره اعلام کرده است که بدون در نظر گرفتن قانون و مجوز سازمان میراث فرهنگی اجازه هیچگونه فعالیت ساختوساز در بافت تاریخی تهران ازجمله بازار تهران را نمیدهد. مافیای بازار تهران چه افراد و نهادهایی هستند که با دانستن همه راهکارهای قانونی بناهای تاریخی بهجای مانده از دوره صفویه و قاجاریه را در هسته نخستین شکلگیری پایتخت فرو میریزند و به جای آن پاساژهای چندین طبقه احداث میکنند؟ این سؤالی است که روزنامه همشهری از محمدابراهیم لاریجانی مدیر سابق سازمان میراث فرهنگی و گردشگری استان تهران میپرسد.محمدابراهیم لاریجانی که پیشتر انتقادهای زیادی در موضوع بازار تهران به شهرداری داشته است به همشهری گفت: بازار تهران و بافت تاریخی شهر در فهرست بحران قرار دارد و مدیریت شهری نیز با تایید این مطلب خواستار اقدام جدی سازمان میراث فرهنگی است.
به گفته مدیر سابق سازمان میراث فرهنگی و گردشگری استان تهران برخی تهدیدهای موجود در بازار تهران نه سازماندهی شده است و نه ارتباطی با مافیا دارد که مربوط به املاک شخصی مردم است؛ آنها مایل به تخریب و نوسازی ملک خود هستند.
آنطور که محمدابراهیم لاریجانی به همشهری گفت، آنجا که موضوع پاساژسازی در بازار تهران و بافت تاریخی مطرح است پای مافیای بازار به میان میآید و به احتمال قوی منظور معاون میراث فرهنگی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری کشور از مافیا نیز همین گروه است که با خرید ملک در بازار آنها را تجمیع و تبدیل به پاساژ میکنند. آنطور که رئیس سابق سازمان میراث فرهنگی و گردشگری استان تهران میگوید، درصورتی که روند کنونی در بازار تهران ادامه یابد تا 20 سال دیگر بافتی به نام بافت تاریخی در بازار تهران وجود نخواهد داشت.
محمدابراهیم لاریجانی همچنین در پاسخ به این پرسش که برخی کارشناسان عملکرد وی را در اداره میراث فرهنگی تهران در وضعیت کنونی بافت تاریخی مورد سؤال میدانند، گفت: در دوران مدیریت ما حتی یک مجوز تخریب ابنیه بافت تاریخی و ساختوساز در محدوده بافت تاریخی تصویب نشد. منتقدان باید با سند و مدرک سخن بگویند و اگر مجوز ساختوساز در بافت تاریخی تهران در دوران مدیریت من صادر شده باشد به افکار عمومی اعلام کنند. هیچ مجوز احداث پاساژ در دوره من صادر نشد.مافیای بافت تاریخی چه کسانی هستند؟ این سؤالی است که مدیر سابق سازمان میراث فرهنگی و گردشگری تهران نسبت به آن ابراز بیاطلاعی میکند و میگوید: در جریان مافیا نیستم ولی اینکه فردی هم که در عودلاجان پاساژ میسازد کیست کاملا قابل شناسایی است.
مشکلی که در بازار تهران و بافت تاریخی وجود دارد این است که بهگفته لاریجانی مالک بهمنظور دریافت مجوز ساختوساز ابتدا به شهرداری مراجعه میکند و پس از آن شهرداری از سازمان میراث فرهنگی استعلام میکند که درصورت مغایر نبودن با قوانین و براساس قانون ساختوساز در بافت تاریخی پس از اعلام نظر سازمان میراث فرهنگی مالک قادر به ساختوساز است، ولی گاه مالکین بناها خود را ملزم به رعایت قانون ساختوساز نمیدانند و گاه دیده میشود ارتفاع 5/7 متر به 15 متر رسیده است. به گفته لاریجانی اگر مالکین متخلف ملزم به تخریب ارتفاع غیرمجاز شوند دیگر فردی بهخود اجازه تعدی به بافت تاریخی را نمیدهد.
بهروز کاشف مدیر بافتهای تاریخی شهر تهران ولی به تفاهم صورت گرفته در جلسات مشترک با سازمان میراث فرهنگی درخصوص صدور پروانه ساختوساز در بافت تاریخی و بازار تهران اشاره کرد و گفت: صدور پروانه ساختوساز در بازار تهران و بافت تاریخی شهر بدون هماهنگی با سازمان میراث فرهنگی به هیچ وجه صحت ندارد و شهرداری تهران در موضوع بافت تاریخی ضوابط سازمان میراث فرهنگی را اعمال میکند. بهروز کاشف همچنین میگوید: اگر مصداقی وجود دارد که شهرداری تهران صدور پروانه ساختوساز در بازار تهران و بافت تاریخی را بدون مجوز و هماهنگی با سازمان میراث فرهنگی انجام داده است آقایان بیایند و مصداقی اعلام کنند که این اتفاق در کجای بافت تاریخی افتاده است.
مدیران شهری نیز اعلام میکنند هیچ ساختوسازی در بازار تهران بدون هماهنگی با سازمان میراث فرهنگی صورت نگرفته و این درحالی است که مسعود علویان صدر معاون میراث فرهنگی سازمان میراث فرهنگی کشور از گودبرداری یک پاساژ در محله عودلاجان تهران در بافت تاریخی شهر خبر داده است که 20 متر داخل زمین پایین رفته است. آیا معاون میراث فرهنگی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری که اعلام کرده است بافت تاریخی و بازار تهران بهشدت در خطر است حاضر به افشای نام مافیای بازار تهران که هویت تاریخی شهر را تهدید میکند خواهد شد؟