تا جایی که علاوه بر تحریم چند ناشر خصوصی در حوزه ادبیات، شعر و حتی آموزشی، پیشانی دفتر شعر جوان، یکی از ناشران نیمه‌دولتی کشور را نیز به مهر محرومیت از حضور در نمایشگاه کتاب تهران ممهور کرده است.با وجود آنکه بهمن دری معاون فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در مصاحبه‌ای خبر از محرومیت تنها یک ناشر (نشرچشمه)، در نمایشگاه بیست‌وپنجم داد اما با نزدیک شدن به روزهای برگزاری نمایشگاه کتاب و سپری شدن روزهای اولیه آن، اینگونه به‌نظر می‌رسد که ناشران دیگری از قبیل نشر «کویر» و «امیدفردا» نیز به جرگه حذف‌شدگان از بیست‌وپنجمین دوره نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران افزوده شده‌اند. این‌دو ناشر ازجمله ناشرانی هستند که تنها یک قدم مانده به تحویل غرفه نشر خود در اردیبهشت ماه سال‌جاری، از ممنوعیت حضورشان در بیست‌وپنجمین دوره نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران مطلع شدند.بنابراین فهرست غیررسمی ناشران محروم از حضور در بیست‌وپنجمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، علاوه بر آنکه نام نشرچشمه را در صدر جدول حذفی‌های خود دارد از حضور ناشران ممنوع‌الورود دیگری همچون نشر امیدفردا، نشر کویر، انتشارات شهیدبهشتی، نشر طرح‌نو، آگه و تعداد دیگری از ناشران، خبر می‌دهد.اگرچه به اعتقاد برخی از کارشناسان ممانعت از حضور برخی از ناشران همچون نشر «بوتیمار» یکی از ناشران فعال در حوزه شعر در مشهد به بهانه کمبود جا را نیز باید به فهرست ناشران ممنوع‌الورود به بیست‌وپنجمین دوره از نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران اضافه کرد.
داوود علی بابایی، مدیر نشر امیدفردا در این باره می‌گوید: امیدفردا نیز همچون دیگر ناشران مراحل ثبت‌نام خود را برای حضور در نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران انجام داده است. این ثبت‌نام بدون هیچ مشکل و اخطاری به‌طور کامل صورت گرفت و به ما اعلام شد که در زمان مشخصی برای انجام مراحل پایانی و دریافت غرفه مراجعه کنیم. اما متأسفانه وقتی در روز موعود برای واریز فیش و انجام آخرین مراحل به ارشاد مراجعه کردیم متوجه شدیم در کامپیوتر ثبت‌نام، نام نشر امیدفردا به رنگ قرمز در آمده و امکان ثبت‌نام و تکمیل مراحل برای ما غیرفعال شده است. توضیحی که به ما ارائه شد این بود که حذف شما از بالا صورت گرفته و ظاهرا نهادهای دیگری به جز وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی دستور اجرای آن را صادر کرده‌اند. به این ترتیب نشر ما چند روز مانده به برگزاری نمایشگاه کتاب بدون هیچ ابلاغیه کتبی و یا تذکر شفاهی اجازه حضور در نمایشگاه را از دست داد.علاوه بر امیدفردا، نشر کویر نیز یکی دیگر از ناشرانی است که به‌رغم انجام مراحل اولیه ثبت‌نام چند روز مانده به برگزاری نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران از حضور در این نمایشگاه بازمانده است. این ناشر حتی تعداد و عناوین کتاب‌های خود را برای شرکت در نمایشگاه آماده و آن را به مسئولین خانه کتاب نیز ارائه کرده است و با وجود دریافت تایید این نهاد دولتی، مدیرعامل این انتشاراتی متعجب است که چه عاملی موجب منع حضور او در نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران شده است!
فاطمه انتظار المهدی، مدیرعامل نشر کویر درباره محروم شدن از حضور در بیست و پنجمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران به ایلنا می‌گوید: دی ماه گذشته برای حضور در نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران ثبت‌نام کردیم و با تکمیل مراحل ثبت‌نام منتظر بودیم تا یک هفته مانده به برگزاری نمایشگاه برای پرداخت فیش و تحویل غرفه به مسئولین مراجعه کنیم. اما زمانی که برای پرداخت فیش اقدام کردیم به ما اعلام شد که امکان تکمیل ثبت نام را نداریم.این اتفاق‌ها در حالی رخ می‌دهد که وزیرفرهنگ و ارشاد اسلامی روز سه‌شنبه دوازدهم اردیبهشت در ملاقات با هیات رسانه‌ای لیبیایی و معاون فرهنگی او درگفت‌وگوهای مطبوعاتی خود تنها به محرومیت یک ناشر اشاره می‌کنند و بر این باورند که هیچ ناشری در آخرین گام‌های تحویل غرفه و ارائه فیش بانکی از حضور در نمایشگاه کتاب تهران منع نشده است.
مسئولان پاسخگو نیستند
داوود علی بابایی مدیر نشر امیدفردا با اشاره به سخنان بهمن دری معاون فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی درباره طرح موضوع رافت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و چشم پوشی این وزارتخانه از تخلفات ناشران در سال‌های گذشته، می‌گوید: عملکرد مسئولین وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با گفتار آنها یکی نیست. چندی پیش بهمن دری در رسانه‌ها اعلام کرد که تمامی ناشرانی که شرایط حضور در نمایشگاه را دارند می‌توانند در این رویداد فرهنگی حاضرشوند. وی حتی به این نکته اشاره کرد، ناشرانی که تخلف‌هایی در سال گذشته داشته‌اند نیز با رافت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی اجازه حضور در این دوره از نمایشگاه بین‌المللی کتاب را به‌دست آورده‌اند. سؤال من این است وقتی چنین سخنانی توسط معاون فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در رسانه‌ها مطرح می‌شود، چرا باید نشر امیدفردا و تعداد دیگری از ناشران از ورود به نمایشگاه کتاب تهران منع شوند.
وی اضافه می‌کند: آنچه امروز اتفاق افتاده کاملا با صحبت‌های بهمن‌دری معاون فرهنگی وزارتخانه و داریوش رضوانی معاون اجرایی بیست و پنجمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران مغایرت دارد. سؤال من این است که چگونه می‌شود یک ناشر را از منافع صنفی‌اش محروم کرد بدون آنکه تذکری کتبی در این زمینه به او داده شود. وقتی ناشری مثل امیدفردا پس از 2سال تعلیق پرونده‌اش از سوی قوه قضاییه منع تعقیب می‌خورد و دوره تعلیق خود را سپری می‌کند و پروانه نشرش مجددا تمدید می‌شود، چرا باید از حضور در نمایشگاه منع شود، در حالی هیچ تخلفی از او سر نزده است.مدیر نشر امیدفردا در ادامه صحبت‌هایش می‌گوید: به جز نشر چشمه که امسال از شرکت در نمایشگاه کتاب تهران محروم شده ناشران دیگری نیز وجود دارند که نه تنها امسال بلکه سال‌های گذشته نیز از حضور در نمایشگاه کتاب تهران محروم شده‌اند.
حسین پایا مدیر مسئول نشر طرح نو نیز که امسال برای سومین سال پیاپی امکان حضور در نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران از او صلب شده در این باره می‌گوید: امسال و دوره‌های گذشته به اداره کتاب و امور نمایشگاه کتاب مراجعه کردم و دلایلی که موجب عدم‌حضور نشرمان در نمایشگاه کتاب شده را جویا شدم اما تا امروز جواب روشنی از سوی این اداره دریافت نکرده‌ام. حتی نامه‌هایی به وزیر و معاون وی نوشتم و خواستار بررسی و رسیدگی به این موضوع شدم که متأسفانه از این طریق نیز نتوانستم پاسخی برای این پرسش به دست آورم.
فاطمه انتظار المهدی مدیرعامل نشر کویر نیز دراین باره می‌گوید: وقتی از موضوع محرومیت مطلع شدیم نامه‌ای به دبیرخانه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نوشتیم و خواستیم علت محرومیت برای‌مان مشخص شود اما این درخواست ما بدون پاسخ باقی مانده. اگرچه سال گذشته که نشر ما از حضور در نمایشگاه محروم شد نیز پیگیری کردیم اما به ما گفتند تا پایان نمایشگاه صبر کنید تا به شکایت‌تان رسیدگی شود، این کار انجام نشد و ما نیز دوباره پیگیر آن نشدیم. وی اضافه می‌کند:نشر کویر بیش از 20 سال است که در حوزه چاپ و نشر کتاب فعالیت می‌کند و در این سال‌ها هیچ تخلفی مرتکب نشده و هیچ تذکر شفاهی و کتبی را از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی دریافت نکرده و بسیار متأسف هستم که هیچ مقام مسئولی در معاونت فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تا امروز پاسخی برای این اقدام بی‌دلیل ارائه نکرده است.
ناشران محروم و نمایشگاه‌های خصوصی کتاب
اگر چه امسال بیست و پنجمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران درهای خود را برای حضور برخی از ناشران حوزه فرهنگی بسته نگاه داشت اما این مسئله موجب نشد تا این ناشران خود را از برگزاری نمایشگاه‌های خصوصی در محل کتابفروشی‌هایشان محروم کنند. و اینگونه است که در زمان برگزاری نمایشگاه 10روزه کتاب، شهر تهران در نقاط مختلف خود شاهد برگزاری نمایشگاه‌های خصوصی کتاب از سوی ناشران ممنوع الورود به نمایشگاه است.انتشارات طرح‌نو یکی از این ناشران است که امسال برای دومین سال پیاپی اقدام به برگزاری نمایشگاه خصوصی کتاب همزمان با روزهای برگزاری نمایشگاه کتاب در مصلای تهران کرده است.حسین پایا در این باره می‌گوید: شرکت در نمایشگاه کتاب فرصتی مهم و حیاتی برای ناشران است تا به این ترتیب بتوانند برخی از مشکلات اقتصادی خود را که در طول یک سال با آن دست و پنجه نرم کرده‌اند برطرف کنند. اگرچه در سال‌های گذشته این فرصت از طرح نو گرفته شده اما ما خودمان را از داشتن یک نمایشگاه خصوصی در محل کتابفروشی طرح‌نو محروم نکردیم و همچون سال گذشته تمامی کتاب‌های خود را با تخفیف 20درصد در اختیار علاقه‌مندان و مخاطبان کتاب قرار دادیم.
