در این بازار غیراز این نامهای بسیار کهن، مردان و زنانی را میبینی که با نگاهی به رخسارشان میفهمی که آخرین دستاویز آنها برای زندگی کردن فروش میراث طبیعی سرزمین مادریشان است.
دکتر عزیزالله جعفری، گیاهشناس و عضو هیأت علمی دانشگاه یاسوج با بیان اینکه بیش از دو هزار و 100گونه گیاهی در کهگیلویه و بویراحمد وجود دارد، در این باره میگوید: از این تعداد 425 گونه آن خاصیت دارویی دارد. به گفته این گیاهشناس، این میزان داروی گیاهی استان در حالی است که تعداد گونههای گیاهان دارویی کل ایران 726 و اروپا 800گونه است و نشاندهنده اهمیت این استان از نظر داشتن اینگونههاست. وی میگوید: در هر هشت کیلومتر مربع کهگیلویه و بویراحمد و در هر یککیلومتر مربع در منطقه حفاظت شده دنا نیز یکگونه گیاهی وجود دارد. به گفته جعفری، بیش از 50درصد تولید گیاهان دارویی فرموله شده در صنعت دارویی کشور در این استان میروید. اما وی اضافه میکند: از 25گونه گیاه در معرض خطر نابودی در کشور، 5گونه آن در این استان است که یک زنگ خطر جدی برای مردم و مسئولان است.
به گفته سعید نظری، کارشناس اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان کهگیلویه و بویر احمد ممکن است دو گونه گیاهی مهم استان شامل کرفس کوهی و بن سرخ بر اثر تخریب و استفاده بیرویه در این استان منقرض شوند. وی دلیل انقراض این دو گونه گیاهی را که در بسیاری از رویشگاههای کهگیلویه و بویراحمد، دیگر یافت نمیشوند، سودجویی برخی افراد و چیدن زیاد آنها میداند. وی میگوید: رویشگاه گونههای گیاهی «بیلهر» و «جاشیر» نیز در کهگیلویه و بویراحمد در حال تخریب است و چنانچه وضعیت با این روند تداوم یابد با انقراض آنها مواجه خواهیم شد. لطیف، مردی 45ساله با صورتی پر چین و چروک و آفتاب سوخته سه دسته چویل را به قیمت دو هزار تومان به فروش میرساند. او میگوید: راه دیگری برای نانآوری ندارم.
محمدعلی هم که برای فروش قارچهایش به بازار آمده، میگوید: دیگر آنچنان قارچ یافت نمیشود، میزان آن نسبت به سالهای گذشته بهشدت کاهش یافته است. وقتی دلیلش را از او میپرسم، میگوید: سال گذشته وقتی بیرون روستا میرفتم هر 10متر یک نفر را میدیدم که مشغول جستوجوی قارچ است، پس امسال قارچی باقینمانده که تخمافشانی صورت بگیرد و تکثیر شوند. محمدعلی دلیل رویآوردن خود به فروش قارچ را بیکاری عنوان میکند و میگوید: صبحها وقتی به محل تجمع کارگران فصلی میروم تا دو ساعت میمانم، اگر پیشنهادی برای کار نباشد، سراغ فروش گیاهان کوهی میروم.