هر ساله برداشت خرما از نیمه دوم مردادماه درشهرهای گوناگون استان سیستان وبلوچستان آغاز میشود و تا پایان مهرماه ادامه دارد، امسال نیز برداشت این محصول با زمان اوج مصرف آن درماه رمضان باعث فروش خوب این محصول در بازارشده است.
کشت خرما در سیستان و بلوچستان بهدلیل موقعیت جغرافیایی و شرایط آب و هوایی مناسب از سابقه دو هزار ساله برخوردار است ، این استان بیشترین سطح زیرکشت خرما در کشور را بهخود اختصاص داده است. ویژگیهای منحصر به فرد خرما سبب شده است که مردم و مسئولان این استان، همواره توجه ویژهای به تولید این محصول داشته باشند، اما خرما کاران در زمینه برداشت و همچنین صنعت فراوری این محصول با مشکلات نگهداری و صادرات دست و پنجه نرم میکنند. مدیر باغبانی سازمان جهادکشاورزی استان سیستان و بلوچستان به خبرنگار ما میگوید: بیش از 70 نوع خرما در مناطق گوناگون سیستان و بلوچستان کشت و برداشت میشود که در فصل برداشت امسال میزان این محصول در استان 215هزار تن پیشبینی شده است.
اردشیر شهرکی ، میافزید: سطح زیرکشت خرما در استان سیستان و بلوچستان حدود46هزار هکتار است، اما مشکل سرد خانه و نبود نگهداری این محصول و همچنین کمبود کارخانه فراوری باعث شده تنها 20درصد برداشت محصولات نخلستانهای این استان به سرد خانه انتقال داده شود. وی در پاسخ به سؤال خبرنگار ما درباره اینکه برای 80درصد مابقی محصولات نخلستانها که به سردخانهها انتقال پیدا نمیکنند، چه اتفاقی میافتد؟ میگوید: مقداری از آن به سردخانههای سایر استانها ارسال میشود، چند درصد آن از سوی کارخانههای فراوری استانهای دیگر ازجمله آذربایجان شرقی خریداری میشود، همچنین مقداری نیز روانه بازار میشود و درصدی نزدیک به 20تا30درصد هم ضایعات دارد که شایسته است فعالیت اساسی برای از بین نرفتن این محصول مهم غذایی انجام شود. شهرکی تصریح میکند: یکی از راهکارهایی که باعث میشود دولت، بخش خصوصی و کشاورزان برای کیفیت بهتر بستهبندی خرما ، احداث سردخانه وکارخانههای فراوری تلاش بیشتری کنند، فرهنگسازی مصرف این نوع محصول در بین هموطنان است ، بهطوری که خرما تنها درماه رمضان، پنجشنبه آخر هفته و مراسم عزاداری مورد استفاده قرار میگیرد، درحالیکه این محصول غذایی را باید سر سفره هر ایرانی دید. وی ادامه میدهد: برای مثال وزارت آموزش و پرورش میتواند روزانه بین دانشآموزان خرما توزیع کند .
بسته بندی در کشورهای دیگر
مسئول واحد بازاریابی و توسعه صادرات اداره صنعت ، معدن و تجارت استان سیستان و بلوچستان نیز میگوید: برداشت خرما در استان سیستان و بلوچستان از مردادماه در شهرستان ایرانشهرشروع میشود وآخر برداشت مهرماه درشهرستان سراوان است اما متأسفانه تنها 65هزار تن خرمای این استان وارد سردخانهها میشود. روحالله شریفی با بیان اینکه ساکنان شهرهای ایرانشهر، سراوان و نیک شهر از راه کاشت خرما معیشت میکنند، میافزاید: به تازگی دولت پاکستان تعرفه گمرک خرماهایی را که بهصورت بستهبندی شده صادر میکنیم بالا برده است اما تعرفه خرمای فلهای بسیار پایین است تا بتواند ارزش افزوده داخل کشور خود را بالا ببرد. شریفی خاطرنشان میکند: دلالان خارجی محصولات نخلستانها را از روی درخت پیش خرید میکنند و با برندهای خود و با بسته بندیهای شیک به کشورهای گوناگون صادر کنند، برای مثال کشور امارات در تولید خرما رتبه شش را دارد اما با فروش خرمای سیستان و بلوچستان در صادرات این محصول رتبه اول جهان را به دست آورده است. وی میگوید: سالهای گذشته ستاد تسهیلات خرما در وزارت بازرگانی به کشاورزان و کارخانهها تسهیلات بانکی و خدمات دیگر ارائه میداد، که متأسفانه این روزها این ستاد عملا کاری انجام نمیدهد. شریفی خاطرنشان میکند: در سفرهای اول و دوم هیأت دولت به استان سیستان و بلوچستان مصوبه کارگاههای زود بازده برای خرماکاران مورد تأیید هیأت دولت قرار گرفت اما آنطور که باید اجرایی نشده است و این موضوع را در استانداری و کارگروه اشتغال استان پیگیر هستیم.
خرمای سیستان به کام دیگران
در حال حاضر محصولات نخلستانهای سیستان و بلوچستان نهتنها به بازارهای داخلی عرضه میشود، بلکه کشورهایی مانند پاکستان ، افغانستان ، جنوب هند ، ترکیه، ارمنستان و. . . نیز از این محصول بیبهره نیستند و خرما بهعنوان یک منبع درآمدزای استان تبدیل شده است، اما این محصول قابلیت صادرات به نقاط گوناگون دنیا را نیز دارد. با توجه به اینکه امسال از سوی مقام معظم رهبری به نام «تولید ملی، حمایت از کار و سرمایه ایرانی» نامیده شده است ، تلاش بیشتر مسئولان را میطلبد تا با احداث چند کارخانه بسته بندی مناسب، کارخانههای فراوری و سردخانه، این محصول غذایی به شکل مناسب در بازارهای داخلی و جهانی عرضه شود.