شعار مشترک نه‌شرقی و نه‌غربی و عدم‌وابستگی به شرق و غرب، احترام متقابل، احترام به تمامیت ارضی و عدم‌مداخله در امور داخلی ملت‌ها و تقویت دمکراسی از اهداف و آرمان‌های مشترک ایران و جنبش عدم‌تعهد است. براین اساس برگزاری شانزدهمین دوره اجلاس سران کشورهای عضو عدم‌تعهد در تهران فرصت مناسبی است که ایران می‌تواند از آن بهره ببرد.
بعد از جنگ جهانی دوم ساختار‌های معیوبی به جهان تحمیل شد؛ ازجمله سازمان ملل و شورای امنیت و بانک جهانی و صندوق بین‌المللی پول. اجلاس تهران و ریاست سه‌ساله کشورمان بر جنبشی به وسعت 120کشور و بیش از دوسوم کشورهای عضو سازمان ملل، فرصت مناسبی است برای اصلاح این ساختار‌های ظالمانه. از سوی دیگر جنبش عدم‌تعهد براساس اصل صلح فراگیر و پایدار و خلع سلاح جهانی شکل گرفته است؛ اصولی که جزو محور‌های ثابت سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران نیز هستند. ایران و جنبش هر دو بر این اعتقاد راسخ پایبندند که پیمان‌نامه ان پی تی نباید یکطرفه رعایت شود؛ به‌گونه‌ای که کشورهای ضعیف‌تر به تعهد خود عمل کرده و از هرگونه استفاده غیرصلح آمیز از انرژی هسته‌ای بپرهیزند و در مقابل کشورهای برخوردار از سلاح‌های هسته‌ای هیچ‌گونه پایبندی‌ای نسبت به خلع سلاح از خود نشان ندهند. ایران و جنبش بر این باور هستند که صلح پایدار جهانی با پایبندی همه کشور‌ها به تعهدات و مقررات بین‌المللی دست‌یافتنی خواهد بود. همچنین حضور کشورهای مؤثر در موضوع سوریه این فرصت را فراهم خواهد ساخت تا براساس اصول بنیادین جنبش مانند حسن‌همجواری و عدم‌دخالت خارجی و احترام متقابل و تقویت دمکراسی و نیز اصول و مقررات بین‌المللی و منشور سازمان ملل راهکار مناسبی جهت حل بحران سوریه تدوین شود.
از دیگر سوی، کشورهای عضو جنبش عدم‌تعهد نزدیک به نیمی از جمعیت جهان را در خود جای داده‌اند. این بازار مصرف گسترده فرصت بسیار مغتنمی را به جنبش خواهد داد تا تصمیمات اقتصادی آن بر معادلات بین‌المللی تأثیر بسزایی داشته باشد. متأسفانه جنبش تا‌کنون به این ابزار مهم کم‌توجه بوده و جا دارد رویکردهای اقتصادی نیز در محور‌های مورد بحث در اجلاس تهران گنجانده شود. در این راستا تقویت همکاری‌های اقتصادی منطقه‌ای و از این طریق، تقویت همکاری‌های اقتصادی جهانی می‌تواند راهگشا باشد.
در سال‌های گذشته حمایت‌های مستمر جنبش عدم‌تعهد از فعالیت‌های صلح‌آمیز هسته‌ای کشورمان تأثیر بسیار خوبی بر کاهش فشار‌های بین‌المللی علیه کشورمان داشته و بدون تردید تأکید مجدد 120کشور عضو جنبش بر صلح‌آمیزبودن فعالیت‌های هسته‌ای کشورمان نشان از حصول یک اجماع بین‌المللی واقعی در برابر ادعا‌های واهی چند کشور محدود غربی خواهد داشت. در این زمینه بازدید مقامات کشورهای عضو جنبش از تاسیسات هسته‌ای کشورمان به همراه نمایش خودرو‌های بمبگذاری شده شهدای هسته‌ای اقدامات مناسبی هستند که به خوبی در برنامه‌های اجلاس گنجانده شده‌اند.
آمریکا و اسرائیل تلاش زیادی داشته‌اند تا این اجلاس در تهران به‌طور شایسته برگزار نشود و آن را نشانه‌ای از انزوای سیاسی جمهوری اسلامی ایران قلمداد کنند اما حضور بیش از 50کشور در سطح سران اتفاق بی‌سابقه‌ای است که در اجلاس تهران افتاده و نشان از اقتدار ایران اسلامی و استقبال از سیاست‌های جمهوری اسلامی در چنین سطحی دارد. لذا ایران با برنامه‌ریزی مناسب سیاسی و اجرایی می‌تواند از این فرصت گرانقدر در جهت بسط هر چه بیشتر آرمان‌ها و اصول مشترک و مورد توافق ایران و جنبش عدم‌تعهد بهره مناسبی ببرد.
* مشاور رئیس مجلس در امور بین‌الملل
