به گزارش دفتر اطلاع رسانی مرکز پژوهش ها، دفتر مطالعات اقتصادی این مرکز ضمن ارزیابی روند و عملکرد راهبرد گازسوز شدن سوخت خودروها در ایران و جهان تصریح کرد که سیاست دوگانهسوز کردن خودروها به لحاظ "اهداف کمی" و "افق زمانی" که برای تحقق آن پیشبینی شده است، پروژهای فراتر از واقعیات و مهندسی کشور بوده و به لحاظ شتابزدگی، پروژهای جاهطلبانه تلقی میشود و مطالعات پژوهشی نیز نشان میدهند که پروژه تغییر سوخت خودروها با اهداف و برنامههایی بیش از ظرفیتها و فراتر از واقعیات اقتصادی ومهندسی دستگاههای اجرایی کشور طراحی شده و به همین دلیل لازم است برای امکانسنجی تحقق اهداف، بلندپروازیهای غیرمهندسی و غیراقتصادی این پروژه تعدیل و بازکاوی شوند.
طبق بررسی مرکز پژوهش ها، علیرغم آن که ظرفیت تولید خودرو در سال 1385 در مقایسه با 10 سال قبل (1375) به 9 برابر افزایش یافته، معالوصف تولید بنزین در داخل کشور فقط 20 درصد افزایش یافته و از سوی دیگر بهرهوری تولید بنزین از نفت خام در کشور نیز چیزی بالغ بر 17 درصد میباشد در حالی که برخی از (نرمها) عملکردهای جهانی تا 35 درصد میباشد و طبیعی است که سرعت رشد نامتوازن بین تولید خودرو و تولید بنزین در کشور منجر به مصرف ذخایر ارزی و- افزایش - واردات بنزین به کشور میشود. بنابراین به موازات گازسوز نمودن خودروها ، اصلاح ساختار پالایشگاههای موجود و نیز ایجاد ظرفیتهای جدید پالایشگاهی نیز در سر لوحه برنامهریزیها قرار گیرد و با اتخاذ سیاست تغییر سوخت خودروها از بنزین به گاز، نباید مقوله افزایش بهرهوری در تولید و اصلاح ساختار پالایشگاهها نادیده گرفته شود و به عبارت بهتر، اصلاح و ارتقاء فنآوری پالایشگاهها تا سطح فوق پیچیده باید در اولویت برنامهها قرار گیرد.
در بخش دیگری از ارزیابی مرکز پژوهش ها با اشاره به تحقیقات اخیر جهانی در زمینه بهرهگیری از انواع سوختهای گازی و غیرگازی نظیر: متانول، اتانول، هیدروژن، بیوگاز، بیودیزل، DME ،گازنفتی مایع CPG، سوخت گازی مایع LPG ، گاز طبیعی فشردهCNG، برق، پیل سوختی و هیبریدی آمده است: با توجه به نتایج درخشانی که از طریق دستیابی به فناوریهای بسیار پیشرفته در استفاده از بنزین و گازوئیل در نسل جدید خودروهای بنزینی و دیزلی یا سوختهای برقی، پیل سوختی یا هیبریدی، به دست آمده است، استفاده از سوختهایی نظیر گاز طبیعی فشرده با توجه به مشکلات عظیم زیرساختاری از یک طرف و نیز تحمیل هزینههای سنگین احداث زیرساختارها و مشکلات مهندسی ایجاد شده برای خودروها از طرف دیگر، قاعدتا چندان توجیه اقتصادی ندارد.
ضمن آن که تمرکز بیش از حد بر روی استفاده از گاز طبیعی به دلیل دسترسی فراوان به منابع طبیعی چندان افتخارآمیز نیست زیرا صنایع خودروسازی کشور را از تمرکز بر روی پژوهش و تحقیقات در جهت دستیابی به کسب فناوریهای نوین یا پیشرفته و نیز همسویی با تحقیقات جهانی باز میدارد و لذا تاکید و تمرکز شدید بر دوگانهسوز کردن یا گازسوز کردن کلیه خودروهای تولیدی یا در حال تردد کشور، به منزله دورماندن از واقعیات جهانی تلقی میشود.
مرکز پژوهش ها تولید یک میلیون و 800 هزار خودرو گازسوز ظرف سه سال باقیمانده از برنامه چهارم را در چارچوب توانمندیهای مدیریتی کشور عملی دانست و افزود: با این وصف افزایش رقم خودروهای گازسوز تولیدی و در حال تردد (خودروهای موجود) به سطح متجاوز از 10 میلیون و 710 هزار خودرو ظرف پنج سال – در شرایطی که عملکرد کل خودروهای گاز سوز شده از ابتدا تا کنون 166 هزار دستگاه بوده و عملکردهای جهانی نیز در مورد کشورهایی نظیر آرژانتین و برزیل بعد از 25 سال برنامهریزی برای دوگانهسوز کردن خودروها بین 1 تا 5/1 میلیون دستگاه میباشد – بیتردید از چارچوب توانمندیهای اجرایی و پتانسیلهای فنی و مهندسی کشور خارج بوده و باید با تعدیل اهداف کمی مورد برنامهریزی مجدد قرار گیرد.
در ادامه این ارزیابی، مرکز پژوهشها طبقهبندی اولویتها در این زمینه را اجتناب ناپذیر خواند و افزود: به عنوان مثال در اروپا روند گازسوزکردن خودروها به ترتیب شامل اتوبوسهای شهری، تاکسیها، خودروهای متوسط خدمات شهری، خودروهای سبک خدماتی و خودروهای شخصی ساکنان شهرهای بزرگ بوده است.
دفتر مطالعات اقتصادی مرکز پژوهشها در پایان ارزیابی خود خاطر نشان ساخته است که سیاست و راهبرد تغییر سوخت خودروها با رویکرد تلفیقی، نگاه به تجربیات جهانی و تجدیدنظر در توانمندیهای مالی، فنی، مهندسی و اجرایی کشور نیاز به بازنگری مجدد دارد.