در این سامانه رادار جستجو و کشف هدف «کاوش» کار یافتن اهداف را بر عهده دارد. اهداف کشف شده دسته بندی و ارزیابی شده و اطلاعات به واحد فرماندهی و کنترل ارسال می شود.
رادار جستجوگر ارتفاع پست «جویا» نیز برای کمک به کشف و ردگیری اهدافی که در ارتفاع پایین پرواز می کنند ایفای نقش می‌کند. با کمک این رادار مرصاد توانایی انهدام اهداف پروازی در ارتفاع پایین را نیز دارد.
چند موشک ضدبالگرد ایران / سلاح‌های پدافند هوایی توپخانه‌ای ایران / چند موشک دوش پرتاب / بالگردهای تهاجمی ایران
با تشخیص مرکز کنترل آتش سامانه، وظیفه ردگیری و قفل روی اهدافی که خطرناک تر تشخیص داده می شود به رادار ردگیر «هادی» سپرده شده و این رادار که سامانه های الکترواپتیکی نیز با آن همراه و هماهنگ شده اند کار تأمین اطلاعات لازم برای هدایت موشک نیمه فعال راداری را به سمت هدف تا لحظه اصابت به آن به انجام می‌رساند.
سامانه مرصاد قابلیت شناسایی هدف در فاصله ۱۵۰ کیلومتری توسط رادار کاوش، قفل نمودن روی آن در فاصله ۸۰ کیلومتری و مورد هدف قراردادن آن در بیشینه برد ۴۵ کیلومتری را دارد.
برد هدف قرار دادن در سامانه های موشکی بجز برد رادار به برد موشک نیز وابسته است که در همین نمونه سامانه مرصاد در صورت بهسازی موشکها یا بکارگیری موشک جدید و دوربردتر امکان درگیری با اهداف تا ۸۰ کیلومتر نیز ممکن است.
در طراحی این سامانه تلاش زیادی شده است تا قابلیت درگیری مؤثر با این تهدیدات ایجاد شود که منجر به ایجاد توانایی کشف اهداف با سطح مقطع بسیار کم در حدود ۰.۵ مترمربع و در فاصله ۱۱۰ کیلومتری شده است.
با این ویژگی اغلب موشکها، پهپادها و هواپیماهای جنگنده نسل چهارم پیشرفته به اهدافی عادی برای مرصاد تبدیل می‌شوند.
به عنوان مثال منابع خارجی RCS نمونه‌های بهسازی شده جنگنده اف-۱۶ را حدود ۱.۲ متر مربع، بمب افکن بی-۱ را ۰.۷۵، بمب افکن بی-۲آ را ۰.۱، جنگنده فرانسوی رافال را ۰.۱ تا ۰.۲ و برای جنگنده اروپایی تایفون اعدادی در حدود ۰.۰۱۴ تا ۰.۴۲ را ذکر کرده اند.
مرصاد طبق اعلام وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح دارای قابلیت شلیک همزمان به دو هدف است.
از دیگر ویژگی های سامانه مرصاد که نسبت به نسل قبلی سامانه های میانبرد موجود در کشور باید به آنها اشاره کرد قابلیت تحرک و جابجایی بالا و زمان استقرار و نصب و راه اندازی بسیار کوتاه این سامانه است که باعث افزایش کارایی عملیاتی این سامانه تحت شرایط سخت نبرد به خصوص در مواجه با دشمنی با کمیت بالا خواهد شد.
قابلیت ECCM (مقابله با جنگ الکترونیک طرف مقابل) به منظور کارآمدی در جنگ های مدرن امری ضروری است که با افزوده شدن این توانایی به مرصاد این سامانه در برابر دشمنانی با فناوری‌های پیشرفته کارا باقی می ماند.
مرصاد با توجه به فناوری های نوین از ابتدا با رویکرد بهره گیری از سامانه‌های دیجیتال و نیمه هادی طراحی و ساخته شده است که شامل تمامی بخش های الکترونیکی گیرنده، پردازشگر و بخش های فرماندهی و کنترل می‌شود.
از این رو اجزای این سامانه علاوه بر خودکار شدن بسیار از بخش ها و نیاز به نفرات کمتر برای کاربری، دارای قابلیت اطمینان بسیار بالاتر (با توجه به احتمال کم خرابی سامانه های دیجیتال در قیاس با آنالوگ) و عمر خدمتی بیشتر، زمان آماده به کار و روشن بودن بیشتری نیز دارند. همچنین وضعیت کارکردی تمام اجزای سامانه به صورت لحظه ای توسط کاربران قابل مشاهده است.
در مرصاد با نگاهی نوآورانه و ساختارشکن، فرآیند کاری سامانه و همچنین اجزای مرتبط با انسان در آن به نحوی طراحی شده تا کار با آن ساده تر از سامانه هاوک باشد. همچنین استفاده از سامانه های Auto Levelling به جای سامانه های دستی به منظور متعادل نمودن تریلرهای سامانه های راداری از بهسازی های مکانیکی مرصاد نسبت به نسل قبلی است.
سامانه مرصاد را بایستی برخوردار از دو بازو دانست که یکی سامانه های کشف و ردیابی هدف و بازوی دیگر موشکهای آن برای انهدام هدف است.
در بخش راداری، مرصاد با توجه به بهره گیری از سامانه راداری کارآمد، پردازش‌گرهای سریع و الگوریتم های بومی در ردگیری اهداف توانایی مقابله با موشک های بالستیک را نیز دارد.
بازوی دوم سامانه که موشکهای معرفی شده برای آن است شاهین و شلمچه نام دارند. این موشکها روی پرتابگر (لانچر) سه فروندی قرار دارند که این بخش نیز مانند خود موشک از طراحی جدیدی برخوردار است.
این سامانه به صورت استاندارد و در کمینه تعداد پرتابگرها از دو پرتابگر استفاده می کند. زیرسامانه های مختلف این پرتابگر مورد بازبینی و ارتقاء قرار گرفته و با قابلیت اطمینان بالاتر مورد استفاده قرار می‌گیرد.
منبع: مشرق
