اقدامی برای جلوگیری از ورود نامزدان خارجی مراسم اسکار که در واقع انتقاد غیرمستقیم از حصار مرزی جدید آمریکا، برای ممانعت از ورود مکزیکیها به این کشور بود.
اما در تمامی شاخههای اسکار از بهترین کارگردان تا بهترین گریم و موسیقی شاهد حضور سینماگران خارجی بودیم. فیلم بابل از آلخاندرو گونزالس ایناریتو در هفت رشته، هزار توی پن از گیلرمو دلتورو در شش شاخه نامزد اسکار بودند.
این قضیه به خوبی نشانگر موج جدید حضور این سینماگران در هالیوود بود. گرچه پیشینه هالیوود مملو از موفقیتهای فیلمسازان خارجی در دهههای گذشته از ارنست لوبیچ تا آنگالی و آلفونسو کوئارون بوده، اما نباید شکستها و ناکامیهای فیلمسازان صاحب نام آسیایی و اروپایی را فراموش کرد و چه بسا کارگردانان مستعدی که به دشواری امکان ساخت فیلمی را در هالیوود یافتند.
یکی از آخرین نمونهها در این زمینه الیور هرش بیگل کارگردان فیلم تحسین شده سقوط است که از سوی استودیو وارنر برای ساخت فیلم «تهاجم» به کار گرفته شد.
این فیلم که بازسازی فیلم مشهور دان سیگل بود، نیکول کیدمن را به عنوان هنرپیشه اصلی داشت اما مسئولان استودیو وارنر به قدری از نتیجه کار ناراضی بودند که اندی واچوفسکی را برای بازنویسی فیلمنامه و جیمز مک تیگ را برای فیلمبرداری مجدد چند سکانس به کار گرفتند و حدود ده میلیون دلار به هزینههای فیلم اضافه شد!
استودیو سونی نیز اخیراً فیلم جدید هشدار با بازی ساندرا بولاک به کارگردانی منان یایو ترک به اکران گذاشته است. یاپو پس از موفقیت فیلم کم هزینهاش را در آلمان به شدت مورد توجه استودیوهای هالیوودی قرار گرفت ولی پس از این که در تابستان گذشته اولین نسخه از این فیلم را به استودیو تحویل داد، با برخورد سرد و ناامیدکنندهای مواجه شد و فیلم برای تدوین مجدد به تدوینگر دیگری واگذار شد.
این اقدام باعث شد تا یاپو در مقطعی تمامی روابطش را با استودیو سونی قطع کند اما با پا در میانی مدیر برنامههایش، در نهایت رضایت داد نام او در تیتراژ به عنوان کارگردان ذکر شود اما هرگونه فعالیت آتی او در هالیوود از هم اکنون در پردهای از ابهام است.
البته این اولین فیلم ساندرا بولاک در سالهای اخیر نیست که به این سرنوشت دچار میشود چون آلخاندرو آگرستی کارگردان آرژانتینی فیلم خانهای کنار دریاچه با بازی بولاک و کیانوریوز نیز سرنوشت مشابهی داشت و آگرستی در مراحل تدوین فیلم هیچ نظارتی بر کار نداشت.
از طرفی درگیری با ستارگان سینما و سیاستهای استودیوها سرانجام خوبی را برای سینماگران خارجی هالیوود به همراه نداشته است. برای مثال مایک واندیم کارگردان هلندی که اسکار بهترین فیلم خارجی را برای فیلم کاراکتر در سال 1997 دریافت کرد، فیلم جاسوسبازی با بازی رابرت ردفورد و براد پیت را برای استودیو سونی ساخت ولی درگیریهای متعدد او با ردفورد موجب شد تا پس از دو سال کار بر روی این فیلم، در نهایت از این پروژه اخراج شود و کار به تونی اسکات محول شود و از آن پس نیز کار به او سپرده نشده و به اصطلاح در لیست سیاه است.
بزرگترین لطمه به کارگردانان خارجی زمانی است که درمییابند هیچگونه کنترلی بر فیلمهایشان ندارند و نسخه نهایی فیلمهایشان توسط استودیو تدوین میشود. گیلرمودل تورو در این زمینه میگوید: در اروپا و مکزیک روند فیلمسازی شبیه هرمی است که کارگردان بر رأس آن قرار گرفته است اما در هالیوود کارگردان تنها یکی از عوامل فیلم است.
در فیلم «تقلید» من با پنج فیلمنامهنویس مختلف کار میکردم و همیشه این احساس را داشتم که ممکن است در اواسط کار عذرم را بخواهند. اما در اروپا، تعویض کارگردان یک اثر تقریباً محال است.
البته حمایت ستارهها از کارگردانان گمنام خارجی نیز بر روند کار آنها تأثیر مستقیم دارد و تحسین شدن فیلم آنها توسط هنرپیشگان میلیون دلاری هالیوودی میتواند بر ادامه روند کارشان موثر باشد و البته به همین اندازه خطرناک.
ساندرا بولاک به شدت تحت تأثیر فیلم آلمانی یاپو قرار گرفته بود و ویل اسمیت دلیل اصلی حضور گابریله موچینو در فیلم «در جستوجوی خوشبختی» بود. امی پاسکال مدیر استودیو سونی در این زمینه میگوید: او با حمایت کامل اسمیت به این فیلم آمده، من فیلمهای ایتالیایی او را پسندیده بودم ولی موچینو حتی نمیتوانست انگلیسی صحبت کند.
اسمیت مطمئن بود که کار او موفقیتآمیز خواهد بود و البته همیشه هم این قضیه را تأیید کرد.تضادهای فرهنگی و زبانی از این دست مانع بزرگ دیگری برای کارگردانان خارجی است تا جایی که آنگلی در سر صحنه فیلم هالک به دلیل عدم تسلط بر زبان انگلیسی با مشکلات زیادی برخورد کرد و برخی از مقامات استودیو وارنر او را به دلیل این نقیصه مورد انتقاد قرار دادند.
مایکل بارکر، از مدیران ارشد استودیو سونی نیز این مسأله را تأیید میکند و به تجربه تلخ لویی مال در ساخت اولین فیلم استودیوییاش اشاره میکند و میگوید: برای او شرایط استودیوها طاقتفرسا بود و تنشهای جانبی کار به مراتب برای او مشکلسازتر از موانع عادی روند فیلمسازیاش بود.
در چنین شرایطی برخورداری از یک تهیهکننده قوی که نسبت به کار کارگردان اعتماد کامل داشته باشد، میتواند برگ برنده فیلمساز خارجی محسوب شود. در نظر گرفتن این موضوع سبب میشود تا موفقیتهای آلفونسو کوئارون در هالیوود متأثر از همکاری با مارک جانسون (به عنوان تهیهکننده) باشد.
دلتورو در این زمینه میگوید: کارگردانان خارجی باید با دقت تهیهکننده را انتخاب کنند چون انتخاب تهیهکننده همچون ازدواج است و شما بایستی مطمئن باشید که به او اعتقاد و اعتماد کامل دارید. البته وقتی کارگردانان خارجی تازهکار از من توصیهای میخواهند، به آنها میگویم اولین کلمهای که باید به شنیدنش عادت کنند،«نه» است.
منبع: گاردین، 30 مارس 2007