اصولا اگر مدیری بخواهد بگوید دلش برای مردم می‌سوزد، می‌گوید: تمام تلاش خود را برای کاهش هزینه سلامت از جیب مردم به‌کار می‌گیریم. اینکه آنها تمام تلاش‌شان را می‌کنند یا نه و اینکه تلاش‌شان کافی است یا خیر درنتیجه کار مشخص می‌شود. در حوزه سلامت تلاشی که هر از گاهی از آن یاد می‌شود باعث شده که سالانه 7/5درصد از مردم به‌دلیل هزینه‌های درمان به زیر خط فقر بروند، بودجه سلامت انقباضی بسته شود و بیماران برای درمان درد‌هایشان هزینه زیادی پرداخت کنند.
دکتر محمد‌حسن طریقت‌منفرد، وزیر بهداشت چندی پیش گفت: تمام تلاش خود را به‌کار می‌گیریم تا تأمین هزینه‌های سلامت از جیب مردم کاهش پیدا کند و برای رسیدن به این هدف لحظه‌ای از خدمت‌رسانی به مردم کوتاه نمی‌آییم. با توجه به شرایط سیاسی و اقتصادی خاصی که در آن هستیم می‌توانیم با برنامه‌ریزی دقیق و اجرای برنامه‌های هدفمند در رسیدن به اهداف نظام سلامت و خدمت به مردم موفق‌تر عمل کنیم.این در حالی است که به گفته معاون پارلمانی وزیر بهداشت بودجه پیشنهادی این وزارتخانه با توجه به شرایط تحریم‌ها به‌طور قطع انقباضی است.
دکتر رمضان محسن‌پور گفت: از آنجا که بودجه امسال وزارت بهداشت نسبت به سال‌های گذشته رشد نیافته باید تدابیری اتخاذ کنیم که با اعتبارات کم، خدمات خوبی به مردم ارائه دهیم که برای این کار نیاز به برنامه‌ریزی، تلاش و پیگیری است.
در چنین شرایطی دکتر سیامک مره صدق، عضو کمیسیون بهداشت در مورد راهکارهای کاهش سهم مردم از هزینه‌های کمرشکن درمان گفت: یکی از راهکارهای اصلی، ایجاد صندوق واحد بیمه همگانی است که همه مردم را تحت پوشش قرار دهد و راهکار دیگر تعریف الگوریتم‌های درمان است. در بیشتر کشور‌ها برای درمان بیماران و استفاده از روش‌های تشخیصی، چارچوب نظام‌مندی وجود دارد که مورد تأیید سازمان‌های بیمه‌گر است؛ به این معنا که سازمان‌های بیمه‌گر هزینه خارج از آن را پرداخت نمی‌کنند. این باعث می‌شود که کارهای تهاجمی‌ای که نوعا غیرضروری هستند و کمکی به فرایند تشخیص نمی‌کنند، خودبه‌خود حذف شوند؛ بنابراین بخش قابل‌توجهی از هزینه‌ها کاهش می‌یابد.وی در توضیح این الگوریتم درمانی گفت: برای بیماری که با علائم توده در ریه به پزشک مراجعه می‌کند براساس سن دو روش تشخیصی می‌توان تجویز کرد؛ اگر زیر 35سال باشد قدم اول سونوگرافی و بالای 35سال، ماموگرافی است.
منتها قبل از این روش، معاینه دقیق لازم است ولی تعدادی از پزشکان بدون معاینه مریض اقدام به تجویز ماموگرافی و سونوگرافی به‌صورت همزمان می‌کنند. این کار هزینه درمان را بالا می‌برد. قدم اول برای بیماری که با توده در تیروئید به پزشک مراجعه می‌کند، انجام آزمایش سیتولوژی است که هزینه کمی دارد، اما متأسفانه دیده شده برخی از پزشکان حتی در سطح فوق تخصص، انجام آزمایش‌های پیچیده هورمونی را در قدم اول تجویز می‌کنند. یا بسیاری از یافته‌های تشخیصی برای فردی که با توده شکمی مراجعه می‌کند با یک سونوگرافی امکان‌پذیر است ولی اقدامات تشخیصی مانند سی‌تی‌اسکن،ام آر آی و... تجویز می‌شود. چندی پیش به یک پزشک فوق تخصص مراجعه کردم، او هر آنچه آزمایش در علم پزشکی بود، برای من تجویز کرد که هیچ کدام را انجام ندادم. پزشکی دیگر با انجام معاینات بالینی و فیزیکی، بیماری من را تشخیص داد و با تجویز یک رژیم غذایی بهبودی حاصل شد. با این وصف به‌نظر من حتی آموزش پزشکی در کشور نیز باید تغییر کند. تعداد قابل‌توجهی از دانشجویان پزشکی که فارغ‌التحصیل می‌شوند توانایی معاینه فیزیکی را ندارند. این نکات می‌تواند هزینه‌های درمان را بیشتر کند.
وی افزود: یکی دیگر از کارهایی که می‌توان برای کاهش سهم مردم کرد، واقعی کردن حق بیمه‌هاست. متأسفانه تعداد قابل‌توجهی از بیمه‌شده‌ها حق بیمه واقعی خود را پرداخت نمی‌کنند. این باعث می‌شود که به سازمان‌های بیمه‌گر فشار بیاید. از سوی دیگر افرادی نیز وجود دارند که توانایی پرداخت حق بیمه را ندارند. سازمان‌های حمایتی دولتی و خصوصی و خیریه‌ها مانند بهزیستی، کمیته‌امداد و خیریه‌هایی که به‌صورت هیأت امنایی اداره می‌شوند، باید به این افراد کمک کنند تا باری مضاعف به دوش سازمان‌های بیمه‌گر گذاشته نشود. نمی‌توان از سازمان‌های بیمه‌گر توقع داشت که میزان پرداخت بیماران را کاهش دهند بدون اینکه از جایی کمک دریافت کنند.وی در ادامه گفت: برخی از مصوبات مجلس نیز منجر به اضافه شدن بارمالی گذاشته شده بر دوش سازمان‌های بیمه‌گر شده است بدون اینکه محل مناسب برای تأمین آن درنظر گرفته‌شود. این امر باعث کاهش سطح خدمات و افزایش سهم مردم از هزینه‌های درمان می‌شود.
دکتر سیدعلی جمالیان، مدیرکل درمان تامین‌اجتماعی استان تهران درباره راهکارهای کاهش سهم مردم از هزینه‌های سلامت گفت: به‌نظر من اگر بخشی از پولی که در قالب یارانه‌ها به مردم داده می‌شود به سرانه درمانی‌شان اضافه می‌شد و مستقیم به مردم داده نمی‌شد، می‌توانستیم خدمات درمانی را به‌صورت رایگان برایشان انجام دهیم.وی با اشاره به اینکه هزینه‌های اصلی در بخش درمان، هزینه‌های بستری است، گفت: هیچ کدام از ما با هزینه‌های درمان سرماخوردگی با مشکل اقتصادی مواجه نمی‌شویم ولی هزینه اصلی در بیماری‌هایی است که نیاز به بستری و جراحی دارند و بیماری‌های خاص هستند. بیماران نیازمندی به تأمین اجتماعی مراجعه می‌کنند که برای تأمین هزینه شیمی‌درمانی عاجزند. این افراد کسانی هستند که خانه، کلیه و داروندارشان را برای تأمین هزینه سلامت فروخته‌اند.وی با اشاره به اینکه بیمه‌های پایه در بخش بستری تا 90درصد هزینه‌ها را پرداخت می‌کنند، درباره بیمه‌های تکمیلی گفت: همه افراد این نوع از بیمه را ندارند. بیمه تکمیلی برای مردم هزینه اضافه به‌حساب می‌آید. به همین دلیل به‌نظرم دولت باید کمک کند تا این پول صرف ساخت و تأمین زیر‌ساخت‌های سلامت در جامعه شود. این پیشنهاد به دولت شده است چون معتقدیم که درصورت پیاده‌شدن نظام ارجاع توسط پزشک خانواده و اجرایی شدن پرونده الکترونیک، صرفه‌جویی اقتصادی بسیاری برای دولت ایجاد می‌شود؛ به‌طور مثال در بسیاری از خانه‌ها سالانه داروهای زیادی دور ریخته می‌شود. این داروها با تجویز‌های اشتباه یا با خوددرمانی افراد در خانه‌ها ذخیره می‌شوند ولی اگر سیستم ارجاع راه‌اندازی شود افراد به راحتی نمی‌توانند دارو خریداری و انباشت کنند. با متوقف کردن هزینه‌ای که مردم برای مسکن‌های ساده و آنتی‌بیوتیک‌های بی‌مورد پرداخت می‌کنند، پول زیادی به نظام سلامت بازگردانده خواهد شد و شاید هزینه‌های بخش بستری کاهش پیدا کند.
این فوق تخصص قلب تأکید کرد: درصورت استفاده صحیح و منطقی از خدمات و تجهیزات پزشکی در کشور، عایدی بسیار زیادی به‌دست خواهد آمد به‌طوری که می‌توان خدمات درمانی را رایگان کرد. شما در هیچ جای دنیا نمی‌توانید این همه تجهیزات پزشکی را که در شهری مثل تهران وجود دارد، ببینید؛ به‌طور مثال در بسیاری از این کشور‌ها بیماران پس از تأیید سه پزشک می‌توانند از تجهیزات تشخیصی مانندام آر آی استفاده کنند. متأسفانه اینجا پزشکان به راحتی به بیماری که قبلا ام آر آی کرده می‌گویند آن را قبول ندارند و باید دوباره یک ام آر آی در مرکزی دیگر انجام دهد. پول این طرز برخورد را بیمار، بیمه و دولت پرداخت می‌کند. بیمه چیزی جز اندوخته مردم نیست.
دکتر سیدعلی جمالیان با اشاره به تأثیر روش‌های درمان در کاهش هزینه‌ها به تجربه مدیریتی خود اشاره کرد و گفت: می‌توان برای کاهش هزینه‌ها در بیمارستان‌ها، تصمیمات هزینه بردار را با مشورت تیم پزشکی گرفت. وی به مردم توصیه کرد که بیهوده از این مطب به آن مطب نروند و گفت: بهتر است مردم تا زمانی که طرح پزشک خانواده راه‌اندازی شود یک پزشک را به عنوان فرد معتمد انتخاب کنند و همه کارهای پزشکی را با او انجام دهند و با راهنمایی او اقدامات تخصصی و فوق‌تخصصی را انجام دهند. به محض بروز گلو‌درد به‌سراغ متخصص گوش و حلق و بینی یا جراح گردن نروند.وی تأکید کرد: بیمارستان‌های دولتی باید خدمات مطلوب‌تری ارائه دهند تا مردم به بیمارستان‌های دولتی، سازمانی و دانشگاهی اعتماد لازم را پیدا کنند. معمولا درمان‌های غلط و هدررفت هزینه در این بیمارستان‌ها بسیار کم است و اینطور نیست که بیماران با جیب پرپول بیایند و هزینه‌ها اهمیت نداشته باشد. ما باید برای همه مراحل درمان پاسخگو باشیم. از طرفی باید آنقدر ارتقای کیفیت داشته باشیم که بیماران برای مراجعه به این بیمارستان‌ها رغبت داشته باشند.
