قرار بود عشق هفته آخر اسفند بر پرده سینماهای تهران بیاید ولی درنهایت چنین اتفاقی رخ نداد و جالب اینکه هیچ مقام مسئولی نیز پاسخگوی علت واقعی اکران نشدن برنده نخل طلای جشنواره کن پارسال و بهترین فیلم غیرانگلیسی زبان اسکار 2013 نشد. خبر اکران نوروزی فیلم عشق در اواخر سال گذشته در حالی اعلام شد که مسئولان فارابی اکران این فیلم را مقدمهای بر دوره تازه نمایش عمومی آثار برجسته سینمای جهان میدانستند. مقدمهای که شروع نشد تا پرونده اکران فیلمهای خارجی همچنان ناگشوده باقی بماند.
از روزی که جواد شمقدری و همراهانش وارد ساختمان میدان بهارستان شدند، اکران فیلم خارجی هم دچار رکودی عجیب شد، بهطوریکه نزدیک به دو سال هیچ فیلم خارجیای در ایران اکران عمومی نشد. درحالیکه پیش از این، اکران تکسانس فیلمهایی چون «کینه» در سینما فرهنگ با استقبال فوقالعاده علاقهمندان سینمای جهان همراه شده بود، بهطوریکه ظرفیت 100درصدی سالن فرهنگ در تکسانس آخر شب که به اکران فیلمهای خارجی اختصاص داده شده بود، تکمیل میشد. با وجود این، فقدان برنامه برای اکران فیلمهای خارجی از سوی مدیران سینمایی این سالها باعث شد تا وضعیت نمایش عمومی این آثار روندی باری به هر جهت به خود بگیرد.سال گذشته بنیاد سینمایی فارابی متولی اجرای طرح اکران فیلمهای برگزیده خارجی شد؛ طرحی که در میانه شکست خورد و برخی فیلمهای وعده داده شده نیز به نمایش عمومی درنیامدند.
فیلم خارجی، کارگردان ایرانی
اگر موضوع اکران فیلمهای خارجی خیلی مورد پیگیری رسانهها قرار نمیگیرد داستان درمورد فیلمهایی که شاسنامه ایرانی ندارند ولی توسط فیلمسازی وطنی ساخته شدهاند، کمی متفاوت است، بهطوریکه تقریبا هیچکس پیگیر عملی نشدن وعده اکران فیلم عشق در ایام نوروز نشد ولی همه کنجکاو دیدن فیلم «گذشته» تازهترین ساخته اصغر فرهادی هستند. علی سرتیپی پخشکننده «جدایی نادر از سیمین» که ظاهرا پخش داخلی فیلم گذشته را نیز برعهده دارد از دوبله شدن فیلم تازه فرهادی برای اکران عمومی خبر داد و دیروز معاون آثار سینمایی سازمان سینمایی هم توضیحاتی درباره اکران فیلم فرهادی ارائه کرد. توضیحاتی که جلیل عرفان منش آنرا در واکنش به خبر نشریه ورایتی اعلام کرد. ورایتی در خبری مدعی شده بود فیلمهای ساخته شده توسط کارگردانان ایرانی در خارج از کشور، در ایران اکران نمیشوند. عرفانمنش در این رابطه گفت: آثاری که در خارج از کشور ساخته میشود چنانچه نمایش عمومی آنها در ایران با ضوابط و مقررات سازمان سینمایی همخوان باشد پس از بازبینی در شورای پروانه نمایش و تأیید نمایش داده میشود.
معاون آثار سینمایی درباره ارائه فیلم گذشته به اداره نظارت و ارزشیابی نیزبه فارس گفت: این فیلم تاکنون از سوی پخشکننده فیلم به اداره ارزشیابی و نظارت جهت دریافت پروانه نمایش عمومی ارائه نشده است. وی درباره نمایش فیلمهای عباس کیارستمی مانند «مثل یک عاشق» و «کپی برابر اصل» که در خارج از ایران ساخته شده نیز گفت: برخی از این فیلمها هنوز به سازمان سینمایی ارائه نشده است. رویهمرفته درباره آثار خارجی اعم از آنکه کارگردانان آن ایرانی یا خارجی باشند طبق روال ضوابط قانونی در شورای پروانه نمایش سینمای حرفهای و ویدئویی توسط اعضای این شورا بازبینی و برای اکران عمومی یا توزیع در شبکه نمایش خانگی، تصمیمگیری میشود.
طلسم اکران فیلمهای خارجی
مشکل اکران نشدن فیلمهای خارجی همچنان پابرجاست. حالا اگر فیلمی توسط کارگردانی مطرح ایرانی ساخته شده باشد با توجه به کنجکاوی عمومی دربارهشان، مثل فیلم گذشته فرهادی، شاید داستان تغییر کند.با این همه دیروز علی سرتیپی، مدیرعامل فیلمیران که پخش فیلم گذشته در ایران را به عهده دارد در گفت و گو با مهر از اکران حتمی این فیلم در ایران خبر داد و گفت: فیلم جدید اصغر فرهادی از خردادماه در گروه سینمایی آفریقا اکران میشود. همانطور که فیلم میشائیل هانکه هم به اکران اول بهار نرسید و متولیان اکران فیلم خارجی هم ترجیح دادند درقبال این مسئله سکوت پیشه کنند. به نظر میرسد برای شکستهشدن طلسم اکران مناسب فیلمهای شاخص سینمای جهان همچنان باید صبوری پیشه کرد.