در این هنگام می‌توانیم با کمی خلاقیت و نوآوری روزهایی پربار و مفید را برای خود رقم بزنیم یا برعکس در گوشه‌ای از خانه کز کنیم و فکر کنیم دنیا برایمان تمام‌شده و باید با کسالت و خمودگی لحظات را سپری کنیم ولی قرار نیست شما فعالیت خود را کنار بگذارید. فراموش نکنید شما تا دیروز انسانی شاد و فعال بودید که راس ساعت مقرری از خواب بیدار می‌شدید، لباس می‌پوشیدید، به محل کارتان می‌رفتید و مسئولیت‌های اجتماعی را که به شما محول شده بود انجام می‌دادید. گاهی راضی بودید، گاهی ناراضی، گاهی تشویق می‌شدید و گاه نیز تنبیه. اما دوباره از اول شروع می‌کردید و ناامید نمی‌شدید. آخر هفته‌های شما با روزهای دیگر هفته فرق داشت؛ به کارهای شخصی‌تان رسیدگی می‌کردید و وقت بیشتری با دوستانتان صرف می‌کردید. درواقع شما به‌دلیل داشتن یک شغل و درآمد از حقوق اجتماعی خاصی برخوردار بودید.
اما حالا چطور؟ آیا فکر می‌کنید با اتمام این دوران باید تمام آن تصاویر و خاطرات خوش را از ذهنتان پاک کنید؟ شاید بازنشستگی میز، صندلی و کمد شخصی شما را در محل کارتان از شما بگیرد، شما را از دیدن هرروزه دوستان و همکارانتان دور کند اما نباید اجازه دهید بیش از این شما را تحت‌تأثیر قرار دهد. البته خیلی طبیعی است که با شروع دوران جدیدی از زندگی خواه ناخواه دچار حالاتی مانند افسردگی، خشم، نارضایتی و... شوید اما نباید بگذارید این حالات خیلی شما را تحت‌تأثیر قرار دهند.بهترین راه پذیرش این موضوع آن است که باور کنید زندگی مراحلی دارد که اگر بتوانید هر یک از آنها را به‌درستی قبول کنید می‌توانید بیشتر از لحظات خود لذت ببرید، در سنین مختلف نقش خود را پیدا کنید و از آن لذت ببرید. بازنشستگی نیز پایان راه نیست؛ بلکه آغاز و تولدی دوباره برای شروع فصل جدیدی از زندگی شماست.
چه باید کرد؟
شاید اگر قبل از هر چیز بپذیریم که رسیدن به بازنشستگی موضوعی است که گریزی از آن نیست و هرکس بالاخره روزی آن را تجربه می‌کند بهتر بتوانیم خودمان را برای آن دوران آماده کنیم و با برنامه‌ریزی، به تک‌تک تصمیمات خود جامه عمل بپوشانیم. در این دوران ما با اوقات فراغتی روبه‌رو هستیم که می‌توانیم زمانی را به هرکدام از علایق خود اختصاص دهیم.
بسیاری از نگرانی‌های دوران بازنشستگی در مورد چگونه گذراندن روزهاست. برای برطرف شدن این نوع نگرانی‌ها بهترین کار این است که فهرستی از اهداف و علایق خود تهیه کنید. این فهرست می‌تواند شامل کارهایی باشد که همیشه می‌خواستید انجام دهید؛ اما هیچ‌وقت فرصت نمی‌کردید آنها را انجام دهید. بهتر است فعالیت‌های جدید را امتحان کنید، بیشتر به سفر بروید، وقت بیشتری را با دوستانتان بگذرانید، هر روز حداقل 30دقیقه را به فعالیت‌های جسمانی، پیاده‌روی و ورزش اختصاص دهید. در فعالیت‌های اجتماعی شرکت کنید و انجام کارهای داوطلبانه و همکاری با خیریه‌ها را هم فراموش نکنید.
پرداختن به سرگرمی‌هایی مانند نقاشی، موسیقی یا انجام کارهای دستی نیز بسیار مؤثر و مفید است.
موج تغییر
ورود به دوران جدید زندگی معمولا با نگرانی‌های خاص خود همراه است. در واقع هر تغییر و تحولی در زندگی چه مثبت یا منفی ممکن است منجر به بروز احساساتی مانند اضطراب یا افسردگی شود. یکی از آن رویدادهای مهم زندگی هم که امکان دارد هر انسانی را با مشکل مواجه کند بازنشستگی است. فراموش نکنید اگر نتوانید به‌خوبی با این تغییر مهم در زندگی‌تان مواجه شوید خیلی زود به فردی بی‌حوصله، غمگین، ناراضی و بهانه‌گیر تبدیل می‌شوید که تنها کارش غرزدن به اطرافیان است!اگر در مقابل این نوع تغییرات تسلیم شوید دیگر نه ساعت بیدار شدنتان برایتان مهم است و نه زمان خوابتان. این‌قدر بی‌حوصله هستید که ترجیح می‌دهید بیشتر بخوابید و هنگام بیداری هم دائم نگران هستید که چگونه باید اوقات خود را سپری کنید، به وضع ظاهر خود اهمیتی نمی‌دهید و به‌تدریج دوستانتان را از دست می‌دهید.اما شما می‌توانید جور دیگری تصمیم بگیرید تا بازنشستگی شما را به سوی دنیایی تازه همراه با تجربه‌هایی پر از شگفتی سوق دهد؛ دنیایی با روزها و شب‌های طولانی‌تر و فرصت‌هایی برای پرداختن به اموری که در سال‌های اشتغال فرصت انجام آنها را نداشتید. بدین‌ترتیب شما هنوز می‌توانید خوش‌پوش، باسلیقه، جذاب و اجتماعی باقی بمانید. مسئولیت‌های اجتماعی جدیدی را پذیرا شوید و به همه ثابت کنید که هنوز عضو مفیدی هستید و تجربه سال‌های طولانی کار و تلاش باعث می‌شود دیگران بیشتر بتوانند روی شما حساب کنند.
بیکار نمانید
بهترین کار این است که قبل از اینکه وارد دوران بازنشستگی شوید خوب درباره جزئیات آن فکر کنید. این موضوع باعث می‌شود که ترستان نسبت به آن بریزد و بهتر بتوانید تصمیم بگیرید. شما حتما قبل از بازنشسته شدن برنامه‌هایی برای آینده‌تان داشته‌اید اما چرا حالا که وارد این دوران شده‌اید نمی‌توانید آنها را عملی کنید! نگران نشوید. این موضوع کاملا طبیعی است. به‌خودتان فرصت بدهید تا بتوانید با پذیرش تغییرات کوچک و بزرگی که برایتان پیش آمده، کم‌کم به آنها جامه عمل بپوشانید.
اگر بیکار ماندن بیش از حد شما را ناراحت کرده و هنوز توانایی انجام کار را دارید می‌توانید شغل جدیدی برای خود انتخاب کنید. امکان دارد نتوانید شغلی به‌خوبی شغل قبلی‌تان پیدا کنید و مسئولیت کمتری به شما بدهند. اما اگر این وضعیت را بپذیرید و بتوانید خودتان را با آن تطبیق دهید، به‌تدریج می‌توانید از آن لذت ببرید ولی اگر نمی‌خواهید سر کار بروید یا شرایط آن برایتان مهیا نیست، باز هم دلیلی ندارد فقط در خانه بمانید. شما می‌توانید مطابق علایق خود برنامه‌های مشترکی با همسر یا دوستان خود داشته باشید.
شما حتی اگر 75سال دارید، باز هم می‌توانید به کلاس زبان، ساخت گل‌چینی، شیرینی‌پزی و. .. بروید یا کار کردن بیشتر با کامپیوتر را یاد بگیرید. بدین‌ترتیب می‌توانید با دوستان جدیدی آشنا شوید و بیشتر می‌توانید از اوقات خود لذت ببرید. با تمام این اوصاف هنوز هم می‌خواهید بی‌تحرک و بی‌حوصله گوشه‌ای بنشینید و تأسف روزهای گذشته را بخورید؟!
زندگی ادامه دارد
زندگی همه ما در هر مرحله‌ای متاثر از مراحل قبل است. آنچه در کودکی برایمان رخ داده تأثیر زیادی بر روند رشد ما دارد. بسیاری از الگوهای شکل‌گیری اضطراب و انواع هیجانات عاطفی در دوران کودکی و نوجوانی شکل می‌گیرند. چه بسا ریشه این موضوع را که در دوران سالمندی احساسی ناشی از ترس و اضطراب وجود دارد بتوان در دوران کودکی جست‌وجو کرد.پس می‌بینید که تمام مراحل زندگی به یکدیگر مربوط هستند و نمی‌توان اهمیت یکی را نادیده گرفت. بسیاری افراد گمان می‌کنند اهمیت دوران سالمندی به اندازه دوران دیگر زندگی نیست ولی تحقیقات نشان داده‌اند بسیاری افراد موفقیت‌های بزرگ زندگی خود را در دوران سالمندی تجربه کرده‌اند. عده زیادی از دانشمندان در این دوره از زندگی خود به کشفیات و حقایق علمی پی‌برده‌اند. پس می‌توان این فصل از زندگی را هم ادامه‌ای از دوران‌های قبل دانست که میوه و ثمره بسیاری از تلاش‌های ما در آن به‌بار می‌نشیند.
شاید در این هنگام شما فشار کمتری از لحاظ مالی داشته باشید؛ اما باز هم مانند قبل باید پس‌اندازی داشته باشید تا هنگام نیاز مالی مشکلی برایتان پیش نیاید. درواقع ورود به دوران بازنشستگی یعنی ورود به دوره‌ای که شما نیاز به پس‌اندازی برای درمان بیماری‌های احتمالی خود و خانواده‌‌تان دارید. به علاوه حتما فرزندانتان هم به سنی رسیده‌اند که توقعات زیادی دارند، پس از قبل باید به فکر این موضوع باشید؛ در غیراین صورت بیش از حد ذهنتان را مشغول می‌کند و باعث هیجان و اضطراب بیشتری می‌شود.
مقوله بازنشستگی نه‌تنها شرایط زندگی انسان را چه برای خود او و چه اطرافیانش تحت‌تأثیر قرار می‌دهد بلکه بیش از آن با امنیت شغلی و امنیت از جهت درآمد ارتباط نزدیکی دارد. بنابراین رسیدن به دوره بازنشستگی به‌عنوان بخشی از زندگی انسان درصورتی که با تدابیر اصولی و برنامه‌های متناسب با شرایط فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی همراه نباشد، باعث نگرانی و اضطراب زیادی برای بازنشستگان خواهد شد که می‌تواند روابط آنان را با اطرافیان نیز تحت‌الشعاع قرار دهد. در این میان بهترین راه‌حل این است که جامعه با توجه به احتیاجات عاطفی، معیشتی و نیاز به تفریح و داشتن پویایی شرایطی را برای بازنشستگان فراهم آورد که هر چه بیشتر بتواند پاسخگوی این نیاز آنها باشد.
احتیاج به شرکت در زندگی اجتماعی و داشتن نقشی مهم و مؤثر یکی از مهم‌ترین نیازهای افراد سالمند است. تحقیقات نشان داده سالمندانی که با وجود سن بالا در فعالیت‌های اجتماعی حضور دارند و از روابط اجتماعی نسبتا بالایی برخوردارند، کمتر به بیماری‌های مختلف به‌ویژه بیماری‌های روانی و افسردگی و انزوا دچار می‌شوند. بسیاری از آنها از احساس بطالت و بیکاری و برکنار ماندن از زندگی اجتماعی رنج می‌برند و شکایت دارند بنابراین اگر بتوان کاری کرد که ارتباط و تعامل آنها با جامعه قطع نشود می‌توان سلامت بیشتر روحی آنها را تضمین کرد.
سالمندی راهی نیست که همه افراد با سرعتی مشخص و مساوی آن را طی کنند بلکه هر کس با توجه به شرایط جسمی و روحی و آمادگی که از قبل دارد با آن مواجه می‌شود. در این میان نقش خانواده را هم نباید نادیده گرفت. بهتر است آنها هم نسبت به این دوران آگاهی لازم را داشته باشند و با تشویق فرد به انجام کارهای مورد علاقه‌اش هر‌چه بیشتر او را کمک کنند تا بتواند بهتر با شرایط جدید خود کنار بیاید.
البته یکی از زمینه‌های مهم در فعالیت بازنشستگان نیز مساعدت و کمک کردن آنها به افراد خانواده است. بسیاری از سالمندان از نگهداری و مراقبت از نوه‌های خود لذت می‌برند. شاید برای بعضی از آنها همنشینی با کودکان بسیار لذتبخش باشد اما بعضی افراد هم انرژی و توان لازم را برای این قبیل کارها ندارند. شاید آنها ترجیح می‌دهند ساعت‌ها وقت صرف زیباتر کردن باغچه حیاط خانه‌شان کنند و از باغبانی و انجام کارهای خانه لذت ببرند. بنابراین بهتر است هر فرد با توجه به علایق خود ساعاتش را سپری کند. بدین‌ترتیب افراد خانواده نباید انتظار خاصی از آنها داشته باشند و بهتر است اجازه دهند خودشان برای اوقات فراغتشان برنامه‌ریزی کنند.
newretirement. com, stree tdi re c tory . com
ترجمه: یکتا فراهانی
