اگر بپذیریم که امروزه قدرت کشورها به تعداد جمعیت نیست بلکه به تعداد افراد سالم در کشورهاست باید برای سالم بودن و سالم ماندن مردم، برنامه هدفمند و مستمر داشت. برنامه غنی‌سازی مواد غذایی یکی از برنامه‌هایی است که می‌تواند سلامت مردم را تضمین کند. غنی‌سازی مواد غذایی به‌معنای آن است که مواد مغذی به میزان مورد نیاز به یک غذای اصلی، پایه، ارزان و دردسترس تمامی مردم افزوده شود تا با این روش تاحدی کمبود ریزمغذی‌ها در کشور جبران شود.
دکترمنصوررضایی، متخصص تغذیه و عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در گفت‌وگو با همشهری، شیوع کمبود ریزمغذی‌ها در ایران را تأیید کرد و گفت: به‌رغم اهمیت فوق‌العاده ریزمغذی‌ها برای انسان، کمبود این مواد مهم شیوع پیدا کرده است به‌طوری که درحال حاضر در کشور کمبود آهن، ید، ویتامین‌های A, B2, B9, D وکلسیم وجود دارد. او دلیل کمبود ریزمغذی‌ها در ایران را شرایط اقلیمی و غنی نبودن خاک اعلام کرد و افزود: علاوه براین، تغییر سبک زندگی، مصرف زیاد فست‌فودها، استفاده از میان‌وعده‌های نامناسب، به جای میوه و سبزی و نبود تنوع غذایی سبب تشدید کمبود ریزمغذی‌ها درایران شده است.
این متخصص تغذیه افزود: مردم از گروه غلات، فقط برنج و نان و از گروه پروتئین فقط گوشت مرغ و گوسفند را مصرف می‌کنند و از مصرف ذرت، جو و ماهی خبری نیست که این نیز کمبود ریزمغذی‌ها را تشدید کرده است. او گفت: بدن انسان برای انجام فعالیت‌های حیاتی به 2 دسته مواد نیاز دارد؛ یکی از این مواد درشت‌مغذی‌ها هستند که شامل قند، چربی، پروتئین و مایعات است که سبب ایجاد انرژی برای حرکت شده و سیری شکمی را به‌دنبال دارد و دیگری ریزمغذی‌ها شامل ویتامین و املاح (موادمعدنی) است که بدن انسان البته در مقادیر کم به آنها نیاز دارد اما وجود این مقادیر کم برای انسان نقش حیاتی و سرنوشت‌ساز دارد.
با کمبود ریزمغذی‌ها فرد احساس گرسنگی نمی‌کند اما گرسنگی پنهان یا گرسنگی سلولی ایجاد می‌شود. این متخصص تغذیه، اصلاح عادات و الگوهای غذایی، مکمل یاری، غنی‌سازی و ارتقای سطح بهداشت عمومی را از راهکارهای برطرف‌کردن کمبود ریزمغذی‌ها در کشور دانست و گفت:
تجربه طرح غنی‌سازی نمک با ید در کشور نشان داد که با غنی‌سازی نمک توانستیم تا حدودی کمبود ید در کشور را کنترل کنیم اما این طرح باید ادامه پیدا می‌کرد که به‌دلیل مشکلات اعتباری امکان عملی‌شدن این طرح به‌طور گسترده فراهم نشد. او افزود: مطالعات نشان داده است بیش از 50کشور دنیا ازجمله عربستان سعودی، نان خود را با اسید فولیک غنی می‌کنند چرا که می‌دانند اسید فولیک ماده‌ای بسیار ارزشمند برای همه از جنین تا سالمند است اما در ایران غنی‌سازی نان با اسید فولیک، باز به‌دلیل محدودیت‌های مالی به‌طور گسترده انجام نشد. رضایی گفت:
با توجه به کمبود بسیار زیاد ویتامین D درکشور، ضرورت غنی‌سازی لبنیات در کشور هم به‌شدت احساس می‌شود.او تصریح کرد: باید بپذیریم که کمبود ریز مغذی‌ها در ایران وجود دارد و یکی از راهکارهای عملی برای برطرف کردن آن، غنی‌سازی است البته به شرط آنکه این مهم حساب شده انجام و اعتبار لازم برای آن درنظر گرفته شود. این متخصص تغذیه بر غنی‌سازی نان، شیر و لبنیات در ایران تأکید کرد.
دکترسید ضیاءالدین مظهری، متخصص تغذیه و رژیم درمانی هم به همشهری گفت: بدن انسان در کنار نیازهای متفاوتی که دارد، نیاز به 50ریزمغذی دارد که عمده‌ترین آنها شامل 13ویتامین، 16ماده معدنی، 20اسید آمینه و سایر ریزمغذی‌هاست اما متأسفانه به‌دلیل شرایط اقلیمی به‌طور بومی برخی از این ریزمغذی‌ها در خاک کشور وجود ندارد و بنابراین منابع غذایی که از طریق منابع گیاهی یا حیوانی در اقلیم کشور پرورش داده می‌شود فاقد ریزمغذی‌ها است.
علاوه بر این عادات بد غذایی نیز این مشکل را تشدید کرده است به‌گونه‌ای که درکشور بیش از 80درصد مردم در زمینه ریزمغذی‌ها سوء تغذیه دارند و به گرسنگی پنهان دچار هستند و این درحالی است که گرسنگی پنهان، می‌تواند به تمامی بافت‌ها و سلول‌های بدن آسیب برساند. او افزود: درکنار آموزش فرهنگ صحیح تغذیه به مردم، غنی‌سازی نیز راهی است که می‌توان از طریق آن کمبودهای تغذیه‌ای را برطرف کرد. با غنی‌سازی مواد غذایی می‌توان با کمترین هزینه از گرسنگی‌های پنهان جلوگیری کرد البته لازمه آن عزم همه‌جانبه تمامی‌وزارتخانه‌ها و سازمان‌های مرتبط است.
در این زمینه دکترحامدپورآرام، کارشناس اداره بهبود تغذیه جامع وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به همشهری گفت: مشکلات اعتباری غنی‌سازی نان به بهترین شیوه ممکن برطرف شده است به این ترتیب که هزینه غنی‌سازی به هزینه‌های تبعی آرد یعنی تمامی هزینه‌های تبدیل گندم به آرد اضافه شد و هم‌اکنون این برنامه درکشور درحال اجراست. او افزود: بحث غنی‌سازی نان در کشور با مشکلاتی مواجه شده بود اما هم‌اکنون تمامی کارخانجات آرد‌سازی کشور ملزم شده‌اند که این مهم را انجام دهند و برای نظارت بر این امر هم برنامه‌های جدید در دست اقدام است. پورآرام گفت: در آینده نزدیک برنامه‌های جدید برای توسعه غنی‌سازی نان در کشور اجرا خواهد شد.
