اول اینکه آغاز کارتان به اسم رب باشد: «اقْرَأْ بِاسْمِ رَبِّکَ الَّذی خَلَقَ» (علق/1) نخستین کلمهای که یاد ما طلبهها میدهند این است: «اول العلم معرفه الجبار و آخر العلم تفویض الامر الیه» چون اگر خدا نباشد، از همین علم سوءاستفاده میشود. برای خدا درس بخوانید نه برای مدرک.
1 - دنیا برای انسان، نه انسان برای دنیا. شما انسان هستید، دنیا جماد است. انسان نباید عقب جماد برود. فارغالتحصیل هم شدی، خط رب را فراموش نکن: «فَإِذَا فَرَغْتَ فَانصَبْ، وَ إِلی رَبِّکَ فَارْغَب» (شرح/7و8) اصلاً ارزش کارها با جهتگیری است. درهمه دنیا مردم صورتشان را میشویند. منتهی ما نیت وضو میکنیم. یک لیوان آب را 3نفر نمیخورند. یکی نمیخورد چون با شما قهر کرده است. دومی میگوید: تشنه نیستم. سومی میگوید: چهارمی تشنهتر است. زندهباد سومی برای اینکه نیتش مقدس بود. قرآن به دنیا اهمیت میدهد. 115کلمه دنیا در قرآن است. 115 تا هم کلمه آخرت، اما هدفتان بالاتر از دنیا باشد.
2 - نیاز فردی، نیاز اجتماعی، نیاز عالی. ما 3رقم نیاز داریم. نیاز شخصی: خوراک، پوشاک، مسکن، همسر، مرکب. یکسری نیازها اجتماعی است. مثل نیاز به قانون، رهبر، مدیریت. وقتی خوراک و پوشاک درست شد، مقررات اجتماعی درست شد، میگوید: خب، این هستی سرش کجاست؟ آخرش کجاست؟ چرا من آفریده شدهام؟ برنامه چیه؟ اینها را نیاز عالی میگویند. دین پاسخگوی نیاز عالی است.
3 - مقایسه دنیاطلبان و آخرتجویان. اینهایی که دین را کنار میگذارند و سراغ دنیا میروند، آیا همه آنها به هرچه میخواهند، میرسند؟ دنیاطلبها 50درصد ممکن است برسند. آخرتشان چند درصد است؟ صفر است. اما حزباللهیها اگر برای خدا کار میکنند، دنیایشان هم گاهی خوب میشود، گاهی بد میشود. دنیایشان شایدی است. اما آخرتش چند درصد است؟ 100درصد. دنیا هم 50درصد است. میشود 150درصد. آنهایی که پشت پا به همه کمالات میزنند، آخرتشان صفر است، دنیایشان هم 50درصد است. هرکس یک جو عقل داشته باشد، باید تحصیلاتش را با معنویت گره بزند. با خدا که معامله کردیم، چند امتیاز دارد؛ اول اینکه خدا جنس کم را هم میخرد: «فَمَنْ یَعْمَلْ مِثْقالَ ذَرَّه خَیْراً یَرَهُ» (زلزله/7) خدا به بهشت میخرد، خلق به چند میخرند؟ فوقش یک کف میزنند و یک سوت میکشند.
4 - تحصیل علم برای خدا، نه دنیا. شما حدوداً 20سالتان است. 60سال، 50سال عمر دارید. این 50سال را مفت نفروشید. اگر درس خواندی برای خدا بخوان. فکر نکن درس بخوانی حتماً مدیرکل میشوی. اگر برای خدا درس بخوانید، عقدهای نمیشوید. برسید یا نرسید، اجر دارید. علم زندگی با درس بندگی باید به هم گره بخورد.
5 - احترام به والدین تا پایان عمر. پدری دست بچهاش را گرفته بود و میرفتند، به جایی رسیدند، معرکه بود. پدر ایستاد ببیند، بچه گفت: آقاجون من هم میخواهم ببینم. گفت: بیا بغل من! رفت بغل پدر و گفت: بابا خوب نمیبینم. گفت: عزیزم، پایت را روی دوش من بگذار، میبینی. بچه پایش را روی دوش پدر گذاشت، قدش از بابا بلندتر شد. هی میگفت: بابا بهتر از تو میبینم. آخرش پدر گفت: من نردبان تو شدم، تو بالا رفتهای. غرور شما را نگیرد. به شکرانه اینکه قبول شدید باید عبادت شما بیشتر باشد. امام سجاد میگوید: خدایا، هرچه در جامعه پز من بیشتر میشود، ادب من بیشتر میشود.