به گزارش همشهری و براساس توافقنامه ژنو، علاوه بر اینکه ترمز تحریمهای جدید کشیده شده، بخشی از داراییهای ایران در خارج از کشور آزاد میشود. همچنین تحریم صنعت خودرو، واردات قطعات یدکی و خدمات فنی هواپیما، صادرات پتروشیمی و واردات طلا و فلزات گرانبها برداشته میشود. کاخ سفید دیروز در بیانیهای رسما اعلام کرد که در حدود 4.2میلیارد دلار از داراییهای بلوکه شده ایران در کشورهای خارجی آزاد شده و 1.5میلیارد دلار دارایی ناشی از تجارت طلا و دیگر فلزات به ایران منتقل خواهد شد. وزیر امورخارجه پیشبینی کرده که این منابع تا 2هفته دیگر به ایران بازگردد.
کارشناسان و فعالان اقتصادی معتقد هستند این توافقات موجب خروج اقتصاد کشور از رکود و تنگنا و رونق اقتصادی و همچنین بهبود معیشت مردم میشود. این کارشناسان البته تأکید دارند که مردم نباید با توجه به شرایط اقتصادی شاهد کاهش قابل توجه قیمت کالا باشند اما در عوض اقتصاد خانواده با خالی شدن فشارهای ناشی از تحریمها در بازار و همچنین پایینآمدن امکان سوءاستفادهها، گرانفروشیها و احتکارها از یک سو و از سوی دیگر با رونق کسب و کار و افزایش قدرت خرید مردم بهبود پیدا میکند؛ هرچند باید انتظار داشت که قیمت برخی کالاهای پرمصرف که وارداتی هستند مانند خودروهای خارجی و لوازم خانگی متناسب با قیمت ارز کاهش پیدا کند اما به لحاظ منطقی نمیتوان کاهش قابل توجهی برای دلار پیشبینی کرد.
بهبود معیشت مردم
به اعتقاد فعالان صنفی پیامدهای مثبت توافقنامه هستهای زمینه افزایش عرضه، کاهش قیمتها، تقویت قدرت خرید مردم و رخت بر بستن تفکر گرانی، احتکار و سودجویی در بازار را فراهم خواهد کرد.قاسم نوده فراهانی با اشاره به اینکه حداقل پیامد مثبت رفع تنشهای سیاسی شکلگیری آرامش و ثبات و بازگشت رونق به بازار کالاهای ضروری و مصرفی خواهد بود افزود: تاکنون 80درصد قدرت خرید مردم بهدلیل گرانی و نوسان قیمتها صرف تأمین کالاهای اساسی شده اما افزایش عرضه، کاهش تخلفات و ثبات یا کاهش قیمتها زمینه تقویت قدرت خرید مردم و تأمین کالاهای مصرفی که تاکنون در سبد خرید نبوده را فراهم کرده و شکلگیری احساس رفع مشکلات نیز افزایش واردات کالا، رونق فضای کسب و کار واحدهای صنفی و بازار را موجب خواهد شد.
شیب ملایم کاهش قیمتها
عباسعلی بصیرت، رئیس مجمع امور صنفی استان اصفهان نیز از تأثیر توافق هستهای بر کاهش قیمت اغلب کالاها با شیب ملایم خبرداده و به ایرنا گفت: این توافقات بر قیمت بیشتر محصولات اثر مستقیم دارد این در حالی است که قبلا دور کردن التهاب بازار و نوسانات قیمتی کار آسانی نبود.تازهترین خبرها هم از پهلوگیری و تخلیه 9فروند کشتی حامل بیش از 468هزار تن کالای اساسی شامل شکر، کنجاله سویا، روغن و ذرت در بندر امام خمینی حکایت دارد که طی یکماه اخیر بازار کالاهای اساسی آرامش و ثبات نسبی را تجربه کرده است.
وضعیت اشتغال بهتر میشود
دکتر حسین عبده تبریزی، اقتصاددان و مشاور وزیر راه و شهرسازی درباره تأثیر توافق هستهای ایران با 1+5بر فضای اقتصادی کشور به همشهری گفت: بازارهای بخش واقعی اقتصاد تقویت خواهد شد و تشکیل سرمایه سرعت میگیرد و وضعیت اشتغال بهتر میشود. وی درباره تأثیر توافق یادشده بر بازارهای مالی هم افزود: معاملات در بازارهای مالی منطقیتر و افزایش قیمتها در بازار سهام، بیشتر متکی بر سود شرکتها خواهد شد، اما قیمت ارز و طلا و سهام تغییر عمدهای نخواهد یافت.
این کارشناس اقتصادی در پاسخ به این سؤال که رونق در بخش واقعی اقتصادی از چه زمانی تقویت خواهد شد، گفت: فکر میکنم بلافاصله فضای کلی اقتصادی بهتر خواهد شد و مردم بهتدریج اقدام به سرمایهگذاری بیشتر در بخشهای واقعی اقتصادی خواهند کرد و قطعا چشمانداز آینده اقتصاد ایران بهتر خواهد شد.
رونق صنعت خودروسازی
افزایش کاذب قیمت خودروهای داخلی و وارداتی در حالی زمینه رکود بازار و سردرگمی مشتریان را فراهم کرده است که با شکسته شدن سد تحریمهای اقتصادی، احتمال حضور شرکتهای بزرگ خودروسازی در پروژههای تولید مشترک خودرو و تأمین قطعات تقویت شده و زمینه تنوع سبد محصولات، رشد کیفی و ثبات، کاهش قیمتها و جلوگیری از شوک قیمتی را فراهم خواهد کرد.
مدیرعامل گروه صنعتی ایرانخودرو در مورد تأثیر نتایج مثبت مذاکرات سیاسی بر تولید و بازار خودرو به خبرنگار ما گفت: رفع موانع صنعت خودرو موجب بهبود تأمین قطعات، مواداولیه تولید و تنوع بیشتر سبد محصولات شرکتهای خودروسازی با عرضه خودروهای جدید خواهد شد. اما نباید انتظار داشته باشیم که این امر زمینه کاهش قیمت خودرو را فراهم کند بلکه میتواند با تثبیت قیمتها، بازار خودرو و شرکتهای خودروسازی را از پیامدهای منفی شوک قیمتی مصون نماید.
هاشم یکه زارع با بیان اینکه رفع تحریمها زمینه همکاری با شرکتهای بزرگ خودروسازی جهان را هموار میکند و موجب بهبود وضعیت تولید خودرو در کشورمان خواهد شد، افزود: با وجود این باید از فرصت حاصل از رفع تحریمها استفاده کرده و به سمت خودروسازشدن واقعی پیش رویم اما این نگرانی وجود دارد که با افزایش عرضه خودروهای خارجی بازار کشور در اختیار خودروهای وارداتی قرار گیرد.
وی با اشاره به اینکه بعید بهنظر میرسد رفع تحریمهای صنعت خودرو زمینه کاهش قیمتها را با توجه به تأثیر عمده نرخ ارز در قیمت تمامشده فراهم سازد تصریح کرد: تنها 8درصد هزینه تمامشده خودرو را هزینههای غیرتولیدی دربر میگیرد و با توجه به اینکه طی سالهای اخیر خودروسازان بهدلیل تثبیت قیمتها با زیان مواجه شدهاند، شرایط جدید موجب افزایش تولید و کاهش هزینههای سربار شده و میتواند زمینه تثبیت قیمتهای موجود و ثبات بازار خودرو را فراهم کند.
آرامش سرمایهگذاری
رکود حاکم بر فضای کسب و کار ازجمله مواردی است که طی سالهای اخیر گلایه تولیدکنندگان را بهدنبال داشته و نگرانی از نوسان نرخ ارز و قیمت تمامشده کالاهای تولید داخل و وارداتی سردرگمی فعالان اقتصادی و عدماطمینان برای سرمایهگذاری را موجب شده است؛ ابهاماتی که به اعتقاد دستاندرکاران با آرامش ناشی از توافقهای سیاسی اخیر مرتفع خواهد شد. موضوعی که مدیرعامل خانه صنعت، معدن و تجارت ایران، آن را عامل بهبود فضای کسب و کار و ایجاد آرامش برای افزایش سرمایهگذاری درکشور قلمداد کرده است.
آرمان خالقی با بیان اینکه همه فعالان اقتصادی منتظر چنین توافقی بودند و اکنون باید از طریق شکلگیری تعامل اقتصادی با دنیا، تحریمها بهتدریج کاهش یافته و حذف شود به ایسنا گفت: با توجه به توافق انجام شده تحریمها نیز در سراشیبی قرار گرفته و در چنین شرایطی سرمایهگذاران میتوانند با دید بلندمدت برنامهریزی کنند، چرا که در چند سال گذشته بهدلیل تشدید تحریمها عملا تصمیمگیری برای واحدهای تولیدی غیرممکن شده و کسب و کار کشور آرامش خود را از دست داده بود.وی افزود: با خروج از فضای بسته اقتصادی میتوانیم وارد بازار جهانی شویم اما قطعا باید این ورود حساب شده باشد تا واحدهای تولیدی کشور آسیب نبینند.
تسهیل تجارت با کاهش تحریم بانکی
توافق بر سر کاهش تحریمهای بانکی در ژنو، شرایط را برای انتقال وجوه ارزی حاصل از صادرات محصولات نفت و پتروشیمی فراهم خواهد کرد. همچنین بازرگانان برای ارتباط بانکی با کشورهای خارجی مسیر ساده تری را در پیش دارند. تحلیلگران بانکی معتقدند که گشایش در شبکه سوئیفت بانکی و بهبود روابط بینالملل به تسهیل تجارت کمک میکند. فرید ضیاءالملکی تأکید میکند که گشایش ال سی و اخذ ضمانتنامههای تجاری از طریق سیستم بانکی به کاهش هزینههای واردات نیز کمک خواهد کرد. همچنین این امکان برای تجار فراهم میشود که با گشایش اعتبار کمتر از 30درصد کالا را وارد کنند که این موضوع میتواند در کاهش قیمت کالاهای وارداتی مؤثر باشد.
تأثیر لغو تحریم پتروشیمی و بیمه نفتکش ها
صادرات نفت و محصولات پتروشیمی در طول 2سال گذشته به غیراز تحریمهای نفتی و بانکی با مانع دیگری در بخش حملونقل مواجه بوده است بهطوری که نفتکشهای حامل سوخت شامل تحریم بودند و شرکتهای بیمه اجازه ارائه خدمات را به آنها نداشتند همین موضوع کار را برای صادرات نفت دشوار ساخته بود. در توافق هستهای که بامداد روز گذشته حاصل شد، این تحریمها لغو شده است و لازم نیست نفتکشهای ایرانی از چند بیمه خاص و محدود در ایران و هند، بهره ببرند. رئیس کمیسیون حملونقل اتاق بازرگانی ایران معتقد است که فضا برای صادرات نفت و محصولات پتروشیمی باز شده است. مسعود دانشمند به همشهری گفت: در بخش حملونقل دریایی و همچنین بیمه کشتیها گشایش مهمی صورت گرفته است. لغو تحریم صادرات پتروشیمی به همراه لغو محدودیتهای بیمهای در حملونقل موجب رونق صادرات نفت خام، متانول، ال پی جی و سایر محصولات پتروشیمی میشود.
حملونقل هوایی جان میگیرد
تحریم هوایی ایران، فشار زیادی را به این صنعت وارد کرده است اما شرایط زمانی دشوارتر شده بود که در سالهای اخیر تحریمهای جدیدی سد راه واردات قطعات هواپیما شده و تعمیر هواپیماها را با مشکل مواجه ساخته بود. در توافقنامه جدید هستهای اما این تحریم لغو شده است که این موضوع میتواند کمک ویژهای به صنعت هوایی برای تعمیر هواپیماها و به پرواز درآوردن هواپیماهای زمینگیر شده، برساند.
مسعود دانشمند معتقد است با گشایشی که در واردات قطعات و تعمیر هواپیما ایجاد خواهد شد، صنعت حملونقل کشور جان تازهای میگیرد. به گفته رئیس کمیسیون حملونقل اتاق بازرگانی ایران، رونق تجارت نیز در گرو توسعه حملونقل است که میتوان انتظار داشت با گشایش ایجاد شده، تجارت کشور هم وارد فاز تازهای شود.
دبیر انجمن شرکتهای هواپیمایی نیز به تسنیم گفت: با تأمین قطعات هواپیما بخش قابل توجهی از هواپیماهای زمینگیر کشور وارد ناوگان هوایی کشور میشوند. در حال حاضر از 243فروند هواپیمای ناوگان هوایی کشور 100فروند هواپیما زمینگیر شدهاند.